Ενώ ο καρκίνος συνήθως προσβάλλει άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, μελέτες δείχνουν ότι, από τη δεκαετία του 1990, η συχνότητα εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου αυξάνεται σε άτομα κάτω των 50 ετών, σε πολλά μέρη του κόσμου.
Οι καρκίνοι πρώιμης έναρξης ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της στειρότητας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και των δευτερογενών καρκίνων, καθώς και των παρενεργειών από την ογκολογική θεραπεία. Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για πρώιμους καρκίνους θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση και τη θεραπεία τους.
Πρόσφατα, ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση μελετών για τον προσδιορισμό πιθανών παραγόντων κινδύνου για πρώιμη εμφάνιση καρκίνου. Σημείωσαν ότι τα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής, έτσι όπως διαμορφώνονται από νωρίς, όπως η διατροφή, η παχυσαρκία και η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, μπορεί να συμβάλουν στον κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης καρκίνου.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Clinical OncologyTrusted Source.
Οι τύποι καρκίνου που μελετήθηκαν
Για την ανασκόπηση, οι ερευνητές αρχικά ανέλυσαν παγκόσμια δεδομένα από τα έτη 2000 έως 2012, σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης 14 τύπων καρκίνου που έχουν αυξηθεί μεταξύ των ενηλίκων κάτω των 50 ετών.
- καρκίνο του μαστού
- καρκίνο του παχέος εντέρου
- καρκίνο του ενδομητρίου
- καρκίνο του οισοφάγου
- καρκίνο κεφαλής και τραχήλου
- καρκίνο του νεφρού
- πολλαπλό μυέλωμα
- καρκίνο στο πάγκρεας
- καρκίνο του προστάτη
- καρκίνο στομάχου
- καρκίνο θυροειδούς
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες, εξέτασαν μελέτες που διερεύνησαν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνους, παράλληλα με τη βιβλιογραφία που περιγράφει τα κλινικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του όγκου πρώιμων και μεταγενέστερων καρκίνων.
Αναγνώρισαν ότι η αυξημένη συχνότητα καρκίνου πρώιμης έναρξης μπορεί να συνδέεται εν μέρει με τον αυξημένο προσυμπτωματικό έλεγχο. Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι πιθανώς να ευθύνονται και άλλοι παράγοντες.
Τρόπος ζωής και κίνδυνος καρκίνου
Ο καρκίνος εμφανίζεται όταν γενετικές μεταλλάξεις προκαλούν ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων και μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο ή ιστό του σώματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Αφού ανέλυσαν τη βιβλιογραφία, οι ερευνητές, παρατήρησαν ότι αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν πως μπορεί να υπάρχουν διαστήματα αρκετών δεκαετιών μεταξύ της αρχικής κυτταρικής βλάβης και της κλινικής ανίχνευσης καρκίνου. Παρατήρησαν επίσης ότι οι αυξήσεις στον πρώιμο καρκίνο συσχετίζονται με τις αυξανόμενες τάσεις του τρόπου ζωής.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τέτοιες αλλαγές, που ξεκίνησαν στα μέσα του 20ου αιώνα, μπορεί να επηρέασαν τη συχνότητα εμφάνισης πρώιμου καρκίνου από τη δεκαετία του 1990, καθώς οι επιπτώσεις τους χρειάζονται χρόνο για να συσσωρευτούν.
Οι παράγοντες του τρόπου ζωής που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου περιλαμβάνουν:
- Δυτική δίαιτα, η οποία ορίζεται ως υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά, κόκκινο κρέας, επεξεργασμένο κρέας, ζάχαρη και εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά χαμηλή σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και φυτικές ίνες
- Χαμηλότερα ποσοστά θηλασμού και αυξημένη κατανάλωση φόρμουλας γάλακτος
- Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
- Καπνιστικές συνήθειες, συμπεριλαμβανομένων του παθητικού καπνίσματος ή της ενδομήτριας έκθεσης
- Μειωμένος ύπνος στα παιδιά, λόγω του έντονου φωτός κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Εργασία με νυχτερινή βάρδια, καθώς αυτό αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης παραγόντων κινδύνου καρκίνου, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης.
- Αναπαραγωγικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της πρώιμης ηλικίας εμμηναρχής, του μειωμένου αριθμού γεννήσεων, της αύξησης της ηλικίας κατά την πρώτη και τελευταία γέννηση και της αυξημένης χρήσης αντισυλληπτικών από το στόμα
- Σωματική αδράνεια και καθιστική ζωή
- Αυξημένα ποσοστά διαβήτη τύπου 2
Οι ερευνητές έγραψαν περαιτέρω ότι οκτώ από τους 14 καρκίνους που μελετήθηκαν σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα, υποδεικνύοντας τη σημασία του μικροβιώματος του στόματος και του εντέρου στον κίνδυνο καρκίνου.
Συγκεκριμένα, τόνισαν τη διατροφή, τους παράγοντες του τρόπου ζωής και τη χρήση αντιβιοτικών ως παράγοντες που επηρεάζουν το μικροβίωμα και αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Η dr Jeanine Genkinger, αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι πολλοί από τους παράγοντες του τρόπου ζωής που συνδέονται με τον πρώιμο κίνδυνο καρκίνου μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρκίνου αργότερα στη ζωή.
«Γνωρίζουμε ότι αυτοί οι παράγοντες του τρόπου ζωής έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, αποκτώντας πιο ανθυγιεινά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, βλέπουμε υψηλότερα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας στα παιδιά σήμερα σε σύγκριση με πριν από 30 χρόνια και γνωρίζουμε επίσης ότι τα παιδιά καταναλώνουν υψηλότερες ποσότητες ροφημάτων με ζάχαρη σήμερα από ό,τι πριν από 30-40 χρόνια», είπε.
«Επομένως, πιστεύουμε ότι αυτή η αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα των συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου στη διάρκεια της ζωής θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποια από την αύξηση των πρώιμων καρκίνων», σημείωσε.
Ο ρόλος του περιβάλλοντος
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος πρώιμης εμφάνισης καρκίνου πιθανότατα συνδέεται με την έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες στην πρώιμη ζωή και τη νεαρή ενήλικη ζωή από τα μέσα του 20ου αιώνα και μετά.
«Αυτή η ανασκόπηση συγκεντρώνει ένα μεγάλο εύρος ερευνών για πολλούς παράγοντες κινδύνου και πολλαπλούς καρκίνους για να δώσει μια μεγάλη εικόνα των τάσεων. Ωστόσο, δεν αποδεικνύει ότι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου προκαλούν την αύξηση του καρκίνου. Αντίθετα, υποδηλώνει μια συσχέτιση που πρέπει να διερευνηθεί», δήλωσε στο Medical News Today η Dr Gypsyamber D’Souza, καθηγήτρια Επιδημιολογίας Καρκίνου στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Υπήρξαν πολλές μεμονωμένες καλά σχεδιασμένες διαχρονικές μελέτες που παρείχαν αιτιώδη στοιχεία για πολλούς από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου σε πολλούς από αυτούς τους καρκίνους», σημείωσε.
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου
Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, ο Dr Tomotaka Ugai, ερευνητής στην Παθολογία στο Brigham and Women's Hospital, Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, συστήνει τις ακόλουθες αλλαγές στον τρόπο ζωής:
- Αποφυγή δυτικού τύπου δίαιτας, η οποία είναι πλούσια σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, ζωικό λίπος, επιδόρπια και κόκκινο κρέας
- Αποφυγή ζάχαρης
- Τακτική άσκηση
- Αποφυγή καπνού/καπνίσματος
- Αποφυγή αλκοόλ
- Κατανάλωση καλά ισορροπημένων θρεπτικών τροφών και ροφημάτων
- Τακτικό πρόγραμμα ύπνου και αποφυγή έντονου φωτός τη νύχτα
- Μείωση των θέσεων εργασίας σε νυχτερινή βάρδια όσο το δυνατόν περισσότερο
- Εμβολιασμό κατά των μικροοργανισμών που προκαλούν καρκίνο, όπως ο Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) και ο Ιός της Ηπατίτιδας Β (HBV)
