Δυσοίωνες προβλέψεις για την επάρκεια τριών κατηγοριών φαρμάκων στην ελληνική αγορά, καθώς διανύουμε το φθινόπωρο και οδεύουμε προς το χειμώνα, κάνει το προεδρείο του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων (ΠΣΦ).
Ειδικότερα, αναμένονται έντονα προβλήματα στη διαθεσιμότητα ορισμένων αντιβιοτικών, κυρίως όσων έχουν τη βάση τους στην αμοξυκιλλίνη, σκευασμάτων νέας γενιάς για τον διαβήτη, τα οποία χορηγούνται παρατύπως για άλλες ενδείξεις, και σκευασμάτων για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
«Όσον αφορά στις δύο από αυτές τις τρεις κατηγορίες, η αιτία εντοπίζεται ασυζητητί στον ελλιπή εφοδιασμό της αγοράς. Αναφορικά με την τρίτη, το πρόβλημα είναι η έλλειψη της δραστικής ουσίας», ανέφερε ο πρόεδρος του ΠΣΦ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο Σύλλογος την Τρίτη (3/10).
150 σκευάσματα σε έλλειψη
Οι ελλείψεις φαρμάκων είναι ένα διαχρονικά «φλέγον» ζήτημα, που συχνά αποτελεί πεδίο μάχης, με το μπαλάκι των ευθυνών να κάνει κύκλους μεταξύ των «κρίκων» της εφοδιαστικής αλυσίδας και των αρμόδιων Αρχών.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας, σήμερα, λείπουν περίπου 150 φάρμακα από την ελληνική αγορά. Ο ΠΣΦ, αποδίδει τις ελλείψεις στο στρατηγικό και συστηματικό υποεφοδιασμό της αγοράς από συγκεκριμένες πολυεθνικές εταιρείες, στα προβλήματα παραγωγής δραστικών ουσιών λόγω της συγκέντρωσης όλων των παραγωγικών εγκαταστάσεων σε ασιατικές χώρες αλλά και στη γνωστή πρακτική «σκούπα» από επιτήδειους στα φαρμακεία και τους φαρμακευτικούς συνεταιρισμούς.
Ωστόσο, οι φαρμακαποθήκες έχουν επανειλημμένως βρεθεί στο «στόχαστρο» ως υπαίτιοι των ελλείψεων φαρμάκων, μέσω των παράλληλων εξαγωγών. Ο ΕΟΦ έχει ήδη απαγορεύσει τις εξαγωγές σε 277 φάρμακα, εντούτοις, σύμφωνα με τον ΠΣΦ, σήμερα βρίσκονται σε υπερεπάρκεια τουλάχιστον 90 από αυτά, ενώ σε άλλα 54 υπάρχει πληθώρα αξιόπιστων ελληνικών γενοσήμων προς υποκατάσταση.
Ο ΠΣΦ ζητά την παρέμβαση του Υπουργού Υγείας, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, προκειμένου να υπάρξει διαφάνεια και να γίνει άμεσα άρση της απαγόρευσης των εξαγωγών στα 130 και πλέον σκευάσματα, «για τα οποία δεν υφίσταται κανένα πρόβλημα στην ελληνική αγορά».
Όπως επισημαίνει, η κατάσταση αυτή απειλεί την βιωσιμότητα του κλάδου και δύναται να προκαλέσει ένα ντόμινο δυσμενών εξελίξεων, θέτοντας σε κίνδυνο την πρόσβαση του Έλληνα ασθενή στην θεραπεία του, αλλά και το μέλλον 4000 και πλέον εργαζομένων στις επιχειρήσεις.
«Το πρόβλημα με τις δραστικές θα χρειαστεί τρία χρόνια για να ομαλοποιηθεί. Η Ευρώπη θα ξαναποκτήσει παραγωγή δραστικής, Θεού θέλοντος και Κομισιόν επιτρεπούσης, στο τέλος του 2025. Μέχρι τότε θα πάμε έτσι. Δεν έχουμε προβλήματα σε εξειδικευμένα φάρμακα. Έχουμε προβλήματα σε φάρμακα μαζικής κατανάλωσης. Και αυτό κατανοώ πως προκαλεί και δίκαιο εκνευρισμό στην κοινωνία και δίκαιη αναταραχή στην πολιτική ηγεσία. Αλλά αυτά δεν εξάγονται. Και γι' αυτά εμείς λέμε “ναι” στην απαγόρευση», ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, τονίζοντας ότι η «ένσταση» του κλάδου αφορά σε σκευάσματα που υπάρχουν σε τεράστια αποθέματα στην Ελλάδα.
Έλεγχος στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση
Οι χονδρέμποροι ζητούν, επίσης, έλεγχο ως προς την τήρηση του μέτρου για αποκλειστικά Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση σε σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη και εντάσσονται στη λίστα απαγόρευσης εξαγωγών. Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο ισχύει ήδη από τον Ιανουάριο 2023, εντούτοις, παραμένει άγνωστο εάν εφαρμόζεται, με τον ΠΣΦ να καταγγέλλει ότι δεν υπάρχει σχετικός έλεγχος.
«Το υπουργείο Υγείας θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα φάρμακα τα οποία είναι σε έλλειψη χορηγούνται αποκλειστικά και μόνο με ηλεκτρονική συνταγή, η οποία θα παρακολουθείται και θα ελέγχεται από την ΗΔΙΚΑ. Και από εκεί το Υπουργείο θα πάρει και τις απαραίτητες πληροφορίες για το πώς πρέπει να ενεργήσει στο μέλλον, όσον αφορά σ' αυτά τα “δύσκολα” φάρμακα», ανέφερε η γενική γραμματέας του Συλλόγου, Ειρήνη Μαρκάκη.
Κίνδυνος για «κίτρινη κάρτα» από την ΕΕ
Το προεδρείο του ΠΣΦ καταγγέλλει δημόσια την «ανυπαρξία του ΕΟΦ και την παντελή αδυναμία ελέγχου της αγοράς, με συνέπεια να αναγκάζεται να υιοθετεί ατεκμηρίωτες καταγγελίες περί δήθεν ελλείψεων από συνδικαλιστικούς φορείς. Συνεπεία τούτου, ο οργανισμός οδηγείται σε ατεκμηρίωτες αποφάσεις που εξυπηρετούν επιχειρηματικά συμφέροντα και αφήνουν έκθετη την χώρα στην ΕΕ».
Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει, ότι το 2012 η Ελλάδα δέχτηκε «κίτρινη κάρτα» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «για θέση εμποδίων στην ελεύθερη διακίνηση φαρμακευτικών προϊόντων εντός της ΕΕ» ενώ, η προηγούμενη απόφαση απαγόρευσης (11/22) είχε προκαλέσει επιστολή της Επιτρόπου Υγείας, Στέλλας Κυριακίδου, προς τον τότε υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη, στην οποία η Επίτροπος τόνιζε ότι τα κράτη-μέλη «πρέπει να απέχουν από τη λήψη εθνικών μέτρων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εσωτερική αγορά της ΕΕ».
Μηχανισμός ελέγχου από το υπουργείο Υγείας
Σημειώνεται ότι για τον έλεγχο των ελλείψεων, το υπουργείο Υγείας, έχει δρομολογήσει την ανάπτυξη ενός Ηλεκτρονικού Συστήματος Παρακολούθησης Διακίνησης Φαρμάκων (ΗΣΠαΔιΦ), το οποίο θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο (real time) τις ελλείψεις φαρμάκων.
«Φτιάχνουμε έναν μηχανισμό, ούτως ώστε όλοι οι παράγοντες να είναι online -ο ΕΟΦ, το Υπουργείο, οι φαρμακέμποροι, οι φαρμακοβιομήχανοι, οι φαρμακοποιοί- ούτως ώστε να υπάρχει μια διαφάνεια και να ξέρουμε όλοι μας ποια φάρμακα λείπουν και ποια είναι σε περίσσευμα. Και στη συνέχεια να φτάσει στο κινητό του πολίτη, του καταναλωτή μια εφαρμογή που θα του λέει αν υπάρχει το φάρμακο ή όχι ή ποιο είναι εκείνο, το αντίστοιχο όμοιο, που μπορεί να πάει να αγοράσει από το φαρμακείο. Μέχρι τότε είμαστε υποχρεωμένοι να περιορίσουμε τις εξαγωγές και όλα τα άλλα, οι καυγάδες μεταξύ φαρμακοποιών και φαρμακέμπορων και δεν ξέρω ποιων άλλων, δεν με αφορούν. Ένα πράγμα αναζητώ, διαφάνεια και επάρκεια φαρμάκων και αυτό θα το εξασφαλίσουμε ούτως ώστε να μην ξανά εμφανιστεί αυτό το πρόβλημα σε μεγάλο βαθμό στη χώρα», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Υπουργός Υγείας.
Photo: Shutterstock