Καίρια είναι η συμβολή της πρόληψης και του προσυμπτωματικού ελέγχου στους θανάτους που αποτρέπονται στις περιπτώσεις των καρκίνων του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, του πνεύμονα και του προστάτη, σύμφωνα με μία νέα δημοσίευση (brief report) στο JAMA, που αναφέρεται στην περίοδο από το 1975 έως το 2020. Εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ, αποφεύχθηκαν συνολικά 5,94 εκατομμύρια θάνατοι από αυτούς τους πέντε καρκίνους.
Η μελέτη ήταν βασισμένη σε μοντέλο που χρησιμοποιεί δεδομένα θνησιμότητας από καρκίνο σε επίπεδο πληθυσμού. Η πρόληψη και ο προσυμπτωματικός έλεγχος αντιπροσώπευαν 8 στους 10 θανάτους που αποφεύχθηκαν και η συμβολή διέφερε ανάλογα με το σημείο εμφάνισης του καρκίνου. Η πρόληψη και ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου ήταν οι κύριοι συντελεστές στη μείωση της θνησιμότητας από αυτούς τους 5 καρκίνους τα τελευταία 45 χρόνια. Η περαιτέρω μείωση της θνησιμότητας θα απαιτήσει αυξημένη εφαρμογή αποτελεσματικών παρεμβάσεων και νέων ανακαλύψεων.
Τα ποσοστά για κάθε καρκίνο
Σε όλες τις παρεμβάσεις συνδυαστικά, η πρόληψη ή/και ο προσυμπτωματικός έλεγχος εκτιμήθηκε ότι ευθύνονται για το 80% των θανάτων από καρκίνο που αποτρέπονται (4,75 εκατομμύρια), με τον έλεγχο του καπνού μόνο για τον καρκίνο του πνεύμονα να συνεισφέρει στα 3,45 εκατομμύρια από τους 4,75 εκατομμύρια θανάτους.
Η πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα λόγω του ελέγχου του καπνού αντιπροσώπευε το 98% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα που αποφεύχθηκαν και ο προληπτικός έλεγχος αντιπροσώπευε το 100% των θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Η πρόληψη και/ή ο προσυμπτωματικός έλεγχος αντιπροσώπευαν το 79% και το 56% των θανάτων που αποφεύχθηκαν για καρκίνο του παχέος εντέρου και του προστάτη, αντίστοιχα. Αντίθετα, δεδομένης της ανάπτυξης πολύ αποτελεσματικών θεραπειών για τον καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο προσυμπτωματικός έλεγχος εκτιμήθηκε ότι αντιπροσωπεύει μια μειοψηφία, περίπου το 25%, των θανάτων από καρκίνο του μαστού που αποφεύχθηκαν και οι αποτελεσματικές θεραπείες αντιπροσώπευαν τους υπόλοιπους θανάτους που αποφεύχθηκαν.
Τα στοιχεία συν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής).
