Η τιμή του πετρελαίου διαπραγματεύεται στο υψηλότερο επίπεδό της από τον περασμένο Νοέμβριο και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι αυτό θα αλλάξει σύντομα. Και αυτό γιατί υπάρχει το σύμφωνο μεταξύ της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, το οποίο δείχνει αξιοσημείωτη σταθερότητα.
Την περασμένη εβδομάδα, όταν η πτώση του πληθωρισμού για τον Αύγουστο ήταν και πάλι μικρότερη από την αναμενόμενη, οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες εξέφρασαν την αισιοδοξία τους ότι αυτό θα ήταν σύντομα εντελώς διαφορετικό. «Τον Σεπτέμβριο, θα υπάρξει σημαντική πτώση του συνολικού πληθωρισμού από 6,1% τον Αύγουστο σε 4,0% έως 4,5%», δήλωσε, για παράδειγμα, ο Τίμο Κλάιν, οικονομολόγος της S&P Global Market Intelligence.
Το ποσοστό αυτό αυξάνεται ήδη από τον Ιούνιο, αλλά τώρα έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο του έτους. Πολλοί παρατηρητές αναμένουν επίσης περαιτέρω αύξηση, σχολιάζει η Welt. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μια επικίνδυνη αλυσιδωτή αντίδραση. Διότι οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας απειλούν να αυξήσουν και πάλι τα ποσοστά του πληθωρισμού ή τουλάχιστον να αποτρέψουν την περαιτέρω πτώση τους. Ως αποτέλεσμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει περαιτέρω το βασικό επιτόκιο και αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε τελικά να στραγγαλίσει την οικονομία.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πετρέλαιο: «Πράσινο» 9x9 - Το μεγαλύτερο σερί κερδών από τo 2019
Αύξηση 25% από τα μέσα Ιουνίου
Στα περίπου 90 δολάρια ανά βαρέλι (159 λίτρα), η τιμή του αργού πετρελαίου Brent της Βόρειας Θάλασσας βρίσκεται σήμερα στο υψηλότερο επίπεδό της από τον περασμένο Νοέμβριο. Έτσι, έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 25% από τα μέσα Ιουνίου. Το ίδιο ισχύει και για το αμερικανικό WTI, το οποίο διαπραγματεύεται σήμερα γύρω στα 85 δολάρια.
«Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι το προβάδισμα της τιμής του Brent έναντι της ρωσικής ποιότητας των Ουράλς, το οποίο υπήρχε από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και την επιβολή των δυτικών κυρώσεων, έχει συρρικνωθεί πρόσφατα σε λίγα δολάρια», υπογραμμίζει ο Kάρστεν Μουμ, επικεφαλής οικονομολόγος της ιδιωτικής τράπεζας Donner & Reuschel. Έτσι, η τιμή του πετρελαίου των Ουράλς (σήμερα περίπου 75 δολάρια ανά βαρέλι) έχει αυξηθεί ακόμη περισσότερο, και αυτό γιατί η Ρωσία έχει προφανώς βρει τρόπους να εξάγει και πάλι περισσότερο πετρέλαιο, για παράδειγμα στην Κίνα ή την Ινδία.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τις χώρες της Opec (Opec+), η χώρα εξασφάλισε ότι η συνολική προσφορά στην αγορά πετρελαίου μειώθηκε δραστικά τους τελευταίους μήνες. Στα τέλη Μαΐου είχαν συμφωνήσει σε περικοπές της παραγωγής, οι οποίες έκτοτε παρατάθηκαν μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
«Επιπλέον, η Σαουδική Αραβία μείωσε εθελοντικά την παραγωγή πετρελαίου κατά ένα ακόμη εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα από τον Ιούλιο», τονίζει ο Κάρστεν Φριτς, αναλυτής εμπορευμάτων στην Commerzbank. Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή πετρελαίου της Opec έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το φθινόπωρο του 2021, είπε.
Αρχικά, η περικοπή της Σαουδικής Αραβίας επρόκειτο να διαρκέσει μόνο για ένα μήνα, αλλά έκτοτε παρατάθηκε μέχρι το τέλος του έτους και θα μπορούσε να διατηρηθεί για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. «Η Ρωσία μείωσε επίσης τις εξαγωγές πετρελαίου κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως τον Αύγουστο», προσθέτει ο Φριτς. Από τον Σεπτέμβριο, η περικοπή εξακολουθεί να είναι 300.000 βαρέλια την ημέρα.
Ο υπολογισμός πίσω από αυτό είναι σαφής. «Οι χώρες παραγωγής θέλουν να ενισχύσουν τα μειωμένα κρατικά έσοδα» εκτιμά ο Κρίστοφ Μέρτενς, διαχειριστής κεφαλαίων της Fürst Fugger Privatbank. Και δεδομένου ότι τα έσοδα από την παραγωγή πετρελαίου είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά στα ταμεία τους, η τιμή του πετρελαίου πρέπει να αυξηθεί για να συμβεί αυτό, συμπληρώνει. «Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου έχει σε μεγάλο βαθμό πολιτικά κίνητρα», καταλήγει, συνοψίζοντας την εξέλιξη.
«Η γεωπολιτική κατάσταση στην Αφρική γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη»
Σε αυτό προστίθεται και η επιβράδυνση της παραγωγής στις ΗΠΑ. «Εκεί, ο αριθμός των ενεργών εγκαταστάσεων παραγωγής έχει μειωθεί από 784 σε μόλις 631 από τον Νοέμβριο του 2022», επισημαίνει ο Κάρστεν Μουμ. «Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, εκτός από τις χαμηλότερες τιμές πώλησης, η δανειακή χρηματοδότηση των μονάδων έχει γίνει σημαντικά ακριβότερη κατά τη διάρκεια της αύξησης των επιτοκίων τους τελευταίους μήνες» σχολιάζει.
Και τέλος, προβλήματα διαφαίνονται και αλλού. «Η γεωπολιτική κατάσταση στην Αφρική γίνεται επικίνδυνη», προειδοποιεί ο Γιόχεν Σταντσλ, επικεφαλής αναλυτής της αγοράς στον χρηματιστή CMC Markets. «Οι χρηματιστηριακές αγορές αρχίζουν να τιμολογούν ένα ασφάλιστρο κινδύνου για την αφρικανική παραγωγή πετρελαίου» έσπευσε να προσθέσει.
Ωστόσο, εάν το ποσοστό αυτό δεν μειωθεί σημαντικά σύντομα, αυτό θα πιέσει τις κεντρικές τράπεζες να δράσουν. «Προς το παρόν συνεχίζουν να βασίζουν τη νομισματική τους πολιτική στα δεδομένα» αναφέρει ο Κάρστεν Μουμ. Έτσι, εξετάζουν από συνεδρίαση σε συνεδρίαση τα τρέχοντα δεδομένα, ιδίως όσον αφορά την εξέλιξη των τιμών. «Με την τιμή του πετρελαίου, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που οδηγούν τον πληθωρισμό έρχεται και πάλι στο επίκεντρο» διαπιστώνει και καταλήγει: «Η πιθανότητα μιας ακόμη αύξησης των βασικών επιτοκίων στην ευρωζώνη αυξάνεται».
«Τα διλήμματα θα ενταθούν αν υπάρξει μείωση της ανάπτυξης»
Ο Τζιμ Ράιντ, οικονομολόγος της Deutsche Bank, έχει παρόμοια άποψη. «Η τελευταία φορά που το Brent διαπραγματευόταν πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι ήταν τον περασμένο Νοέμβριο και ακόμη και μια προσωρινή άνοδος θα μπορούσε να αποδειχθεί πρόκληση για τους φορείς χάραξης πολιτικής και τις αγορές, καθώς ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι πάνω από το στόχο» σημειώνει.
Επομένως, οποιαδήποτε παρέκκλιση της ΕΚΤ από την περιοριστική της πορεία είναι δύσκολη όσο παραμένει έτσι. «Και τα διλήμματα θα ενταθούν αν όντως υπάρξει αισθητή μείωση της ανάπτυξης» συμπληρώνει.
Αλλά αυτό ακριβώς απειλεί να συμβεί αν τα επιτόκια συνεχίσουν να αυξάνονται. Αυτά επιβαρύνουν ήδη την οικονομία, μαζί με τις υψηλές τιμές της ενέργειας, την αύξηση των μισθών και την αδύναμη ζήτηση από την Κίνα. Επομένως, η γερμανική οικονομία είναι πιθανό να συρρικνωθεί ακόμη και φέτος. Όσο υψηλότερα αυξάνονται τα επιτόκια, τόσο πιο δραστική θα είναι η συντριβή.
Ωστόσο, υπάρχει επίσης μια ευκαιρία σε μια οικονομική επιβράδυνση. Ο Κάρστεν Φριτς από την Commerzbank, για παράδειγμα, αναμένει ύφεση για τις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2024. Αυτό θα επιβραδύνει τη ζήτηση για πετρέλαιο στη μεγαλύτερη καταναλωτική χώρα του κόσμου. Η ζήτηση από την Κίνα θα μειωθεί επίσης - η χώρα βρίσκεται επίσης σε οικονομική κρίση.
Εάν η ζήτηση μειωθεί ταχύτερα από την προσφορά, οι τιμές του πετρελαίου είναι πιθανό να πέσουν και πάλι, τα ποσοστά πληθωρισμού θα μειωθούν στη συνέχεια σημαντικά και οι κεντρικές τράπεζες ενδέχεται να μειώσουν ακόμη και τα επιτόκια - μια αντίστροφη αλυσιδωτή αντίδραση. Αλλά σχεδόν κανείς δεν είναι πλέον σίγουρος για τέτοιου είδους προβλέψεις.
