Η αποκλιμάκωση του γεωπολιτικού ρίσκου στην Ουκρανία, η εξομάλυνση των παγκόσμιων πληθωριστικών πιέσεων, η ενδυνάμωση του δολαρίου και οι μειωμένες παγκόσμιες αναπτυξιακές προοπτικές φαίνεται να είναι οι κύριοι λόγοι της σημαντικής υποχώρησης του Δείκτη Τιμών Αγροτικών Προϊόντων το 2023, χρονιά κατά την οποία υποχώρησε 12,91% έναντι ενίσχυσης 9,87% το 2022, σύμφωνα με το 1ο Δελτίο Αγροτικών Προϊόντων της Τράπεζας Πειραιώς.
Μεικτή ήταν η εικόνα στα αγροτικά προϊόντα. Σημαντική υποχώρηση παρουσίασαν οι τιμές στα ΣΜΕ σιταριού (-20,71%), καλαμποκιού (- 30,55%) και σόγιας (-14,86%) υποχώρησαν, ενώ λιγότερες απώλειες σημείωσαν οι τιμές σε ρύζι (-4,13%) και βαμβάκι (-2,84%). Στον αντίποδα, ενισχύθηκαν οι τιμές στα ΣΜΕ χυμού πορτοκαλιού (+55,14%), στα βοοειδή (+9,99%) και λιγότερο στη ζάχαρη (+2,69%).
Η τελευταία τετραετία (2020-2023) ήταν εξαιρετικά ασταθής για τον αγροδιατροφικό τομέα. Διαδοχικά κύματα ξηρασίας (La- Ninia), πόλεμοι, αυξημένο γεωργικό κόστος (λιπάσματα, ενέργεια) ώθησαν τις τιμές των αγροτικών προϊόντων σε επίπεδα ρεκόρ, περιορίζοντας σημαντικά την καταναλωτική ζήτηση, λαμβάνοντας υπόψη και την ενίσχυση του δολαρίου. Αν και μέχρι στιγμής η αγορά των αγροτικών προϊόντων δείχνει σημάδια επιστροφής προς μια «κανονικότητα», οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι προκλήσεις πιθανά να παραμείνουν για το 2024. Συγκεκριμένα, το γεωπολιτικό ρίσκο δύναται να απειλήσει, όχι μόνο τα θεμελιώδη μεγέθη των εν λόγω αγορών, αλλά και την εφοδιαστική αλυσίδα, ενισχύοντας ταυτόχρονα, τόσο τις τιμές τους όσο και τις πληθωριστικές πιέσεις στα τρόφιμα. Για το El-Ninio, σύμφωνα με τον ΝΟΑΑ, εκτιμάται η κορύφωση της έντασης του φαινομένου τους επόμενους δύο μήνες, με τις προβλέψεις για το Β’ εξάμηνο του 2024 να είναι ηπιότερες.
Το δολάριο, αν και μέχρι στιγμής η δυναμική του παραμένει σταθερή, η έναρξη ενός νέου κύκλου μείωσης των επιτοκίων από τη Fed πιθανά να μετριάσει τον αντίκτυπο αυτό, δείχνοντας σημάδια αποδυνάμωσης και ευνοώντας τις τιμές τους. Στον αντίποδα, οι μειωμένες παγκόσμιες αναπτυξιακές προοπτικές (από 3% το 2023 σε 2,6% το 2024), συμπεριλαμβανομένης και της Κίνας (από 5,2% το 2023 σε 4,6% το 2024) πιθανά να περιορίσουν την παγκόσμια κατανάλωση, επιδρώντας αρνητικά στις τιμές τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συνθήκες, θεμελιώδες στοιχείο πιθανά να αποτελέσει ο λόγος αποθέματα/ κατανάλωση το 2024. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αναλυτών, σε αρκετές αγορές, τα αποθέματα εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλά 10ετίας, αντανακλώντας στενότητα, τόσο στις παγκόσμιες εξαγώγιμες ποσότητες όσο και στις παραγόμενες, με τις εκτιμήσεις της αγοράς να κάνουν λόγο, αρχικά, για σταθεροποίηση και πιθανή ενίσχυση των τιμών, μεταγενέστερα.
Σε μηνιαίο επίπεδο, πτωτική κίνηση κατέγραψε ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων (-1,06%), με τον δείκτη των εμπορευμάτων να ενισχύεται ελαφρά (+0,31%). Ως πιθανοί λόγοι μπορεί να αναφερθούν η ενίσχυση του δολαρίου, η υπερβάλλουσα προσφορά σε σχέση με τη ζήτηση και τα στοιχεία για την οικονομική δραστηριότητα της Κίνας (μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης). Παράλληλα, η τεχνική εικόνα του δείκτη επιδεινώθηκε σε σχετικά αρνητική από ουδέτερη, διασπώντας το κμο των 200 εβδομάδων.
Σημειώνεται ότι το Δελτίο Τιμών Αγροτικών Προϊόντων, το οποίο υλοποιείται, για τον Αγροτικό Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς από τη Μονάδα Οικονομικής Ανάλυσης & Επενδυτικής Στρατηγικής, απευθύνεται σε εξαιρετικά ευρύ κοινό, που δραστηριοποιείται στον αγροδιατροφικό τομέα.
