Το νέο κανονιστικό πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία της εγχώριας αγοράς ανακοίνωσε το Χρηματιστήριο Αθηνών, κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Στο ζήτημα της ελάχιστης διασποράς των μετοχών των εισηγμένων, τα νέα όρια, θα είναι στο 25% για τις εταιρείες με κεφαλαιοποίηση χαμηλότερη των 200 εκατ. ευρώ και 15% για εταιρείες με υψηλότερη. Η επαρκής διασπορά θα ελέγχεται δύο φορές το χρόνο, σε εξαμηνιαία βάση (δηλαδή κάθε Ιανουάριο και Ιούλιο) και σε περίπτωση μη επαρκούς διασποράς θα δίνεται μια περίοδος χάριτος και αποκατάστασης του ζητήματος που θα φτάνει τους 6+6 μήνες.
Η μη τήρηση του μέτρου, σε συνεχή βάση από τις εισηγμένες θα τις οδηγεί αρχικώς στο καθεστώς υπαγωγής στην κατηγορία επιτήρησης, ενώ και εκεί περιορίζεται ο σημαντικά ο χρόνος παραμονής στα δύο έτη.
Για τις εισηγμένες κατά την έναρξη ισχύος του νέου κανονισμού, ο πρώτος έλεγχος επάρκειας διασποράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών θα διενεργηθεί τον Ιούλιο του 2025 με βάση τη μέση κεφαλαιοποίηση και τη μέση διασπορά του πρώτου εξαμήνου του 2025, ενώ για τους επόμενους ελέγχους, θα λαμβάνεται υπόψη πάντα η κεφαλαιοποίηση του πρώτου ελέγχου και η μέση διασπορά της εξάμηνης περιόδου που αφορά κάθε έλεγχος.
Παράλληλα, πιο αυστηρός γίνεται ο κανονισμός και ως προς τον χρόνο παραμονής μιας μετοχής σε καθεστώς αναστολής διαπραγμάτευσης, καθώς πλέον θα φτάνει στο ένα έτος.
το Χρηματιστήριο θα μπορεί να αναστέλλει τη διαπραγμάτευση μιας μετοχής, και στις εξής περιπτώσεις:
- όταν οι μετοχές παραμένουν στην κατηγορία επιτήρησης για πάνω από δύο έτη,
- όταν η διασπορά μιας μετοχής παραμείνει σε επίπεδα χαμηλότερα του 10%, μετά την παρέλευση των προθεσμιών που θέτει ο κανονισμός (6+6 μήνες)
- όταν η εταιρεία δεν ανταποκριθεί σε ερώτημα του Χρηματιστηρίου εντός της ορισθείσας προθεσμίας ή όταν το Χρηματιστήριο κρίνει ότι η σχετική απάντηση δεν είναι πλήρης, επαρκής ή τεκμηριωμένη.
Υπό αυτό το πρίσμα, διαγραφή μια μετοχής μπορεί να επέλθει μετά το πέρας των έξι μηνών σε αναστολή, εν αντιθέσει με τους 18 μήνες που προέβλεπε ο προηγούμενος κανονισμός. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας των 6 μηνών για ένα ακόμα εξάμηνο, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του εκδότη.
Βέβαια, την πόρτα της εξόδου από το ταμπλό της Λ. Αθηνών θα δουν εταιρείες, των οποίων οι μετοχές έχουν τεθεί σε αναστολή ξεπερνώντας το παραπάνω τελευταίο όριο που τίθεται, όπως και επειδή η διασπορά είναι χαμηλότερη του 10%, ενώ θα δίνεται η δυνατότητα στο Χρηματιστήριο να μεταφέρει τις μετοχές μιας εταιρείας από την Κύρια Αγορά σε έναν πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης, όπως είναι η Εναλλακτική.
Το πλάνο της διοίκησης του ΧΑ, εδράζεται περισσότερο στην ιδέα άσκησης υψηλών πιέσεων σε μερίδα εισηγμένων, που επιμένουν να κρατούν έρμαιες τις μετοχές τους σε ένα πολύ περιορισμένο μετοχολόγιο και σε ένα καθεστώς μόνιμης αδράνειας. Κύκλοι της αγοράς, που δε θέλησαν να κατονομαστούν, επισημαίνουν στο insider.gr, πως τα μέτρα Κοντόπουλου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, προκειμένου να αυξηθεί η διασπορά και η εμπορευσιμότητα όσο το δυνατόν περισσότερων εταιρειών και κατά συνέπεια και η αποτελεσματικότητα της αγοράς, ενώ δε νοείται να υφίστανται εισηγμένες εταιρείες οι οποίες δεν έχουν καμία εμπορευσιμότητα και οι διοικήσεις τους, δεν ενδιαφέρονται για τους μετόχους τους και η παρουσία τους στο ταμπλό εξυπηρετεί περισσότερο φορολογικούς ή - και κληρονομικούς λόγους.
Από την άλλη, δε θα πρέπει να αποσιωπάται το σενάριο «μαζέματος» της διασποράς από τους μεγαλομετόχους μιας εταιρείας (όπως και ήδη συμβαίνει), ρίχνοντας μετά την τιμή της μετοχής και οδηγώντας στην πόρτα της εξόδου την εταιρεία, προκαλώντας παράλληλα συνθήκες εγκλωβισμού και έντονων πιέσεων στους μικρομετόχους.
Αναλυτικά ο νέος κανονισμός και τα χρονοδιαγράμματα
Β. Τροποποήσεις που αφορούν την αναστολή, διαγραφή και επαναδιαπραγμάτευση αξιογράφων
i) Αναστολή
Προστίθενται οι παρακάτω περιπτώσεις αναστολής:
α) όταν οι μετοχές του εκδότη παραμένουν στην κατηγορία επιτήρησης για περισσότερα από δύο (2) συνεχόμενα έτη. Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου κανονιστικού πλαισίου του Χρηματιστηρίου, ο έλεγχος της διετίας θα λάβει χώρα για πρώτη φορά κατά τον τακτικό έλεγχο της κατηγορίας επιτήρησης το Μάιο του 2025 και θα προσμετρηθεί και το χρονικό διάστημα που οι μετοχές του εκδοτών ήταν ήδη στην κατηγορία επιτήρησης πριν τη θέση σε ισχύ του νέου κανονισμού
β) όταν ο εκδότης δεν ανταποκριθεί προσηκόντως κι εμπροθέσμως σε ερώτημα του Χ.Α.
ii) Διαγραφή
Το αξιόγραφο διαγράφεται μετά από έξι (6) μήνες σε αναστολή με δυνατότητα παράτασης για ακόμη έξι (6) μήνες, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του εκδότη. Διαγράφονται οι μετοχές σε αναστολή λόγω διασποράς κάτω του 10%. Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, η εφαρμογή της παραπάνω διάταξης αρχίζει από 1.7.2025.
Εναλλακτικά της διαγραφής, προβλέπεται η δυνατότητα του Χρηματιστηρίου Αθηνών, εφόσον προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία και σύμφωνα με αυτήν, να μεταφέρει στην Εναλλακτική Αγορά αξιόγραφα του εκδότη που δεν πληρούν τους κανόνες της Κύριας Αγοράς.
iii) Επαναδιαπραγμάτευση
Σε περίπτωση αναστολής μεγαλύτερης των έξι (6) μηνών και μέχρι ενός (1) έτους, ο εκδότης θα οφείλει να δημοσιοποιήσει πλέον μόνο ανακοίνωση με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την πλήρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού.
- Τροποποιήσεις που αφορούν τους κανόνες εισαγωγής στην Κύρια Αγορά
I. Προϋποθέσεις εισαγωγής
1. Αρχική Διασπορά: Η διασπορά θεωρείται επαρκής, όταν είναι τουλάχιστον 25% του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας, κατανεμημένη σε τουλάχιστον 500 πρόσωπα, ή σε τουλάχιστον 300 πρόσωπα με παράλληλο διορισμό τουλάχιστον δύο ειδικών διαπραγματευτών. Κατά παρέκκλιση, επιτρέπεται διασπορά σε ποσοστό τουλάχιστον 15% για εταιρείες με κεφαλαιοποίηση τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
2. Κερδοφορία: Καταργείται το ποσοτικό κριτήριο, αλλά η λειτουργική κερδοφορία αποτελεί πρόσθετο κριτήριο αξιολόγησης.
3. Κεφαλαιοποίηση: Τουλάχιστον 40 εκατ. ευρώ και ίδια κεφάλαια τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ.
4. Φορολογικός έλεγχος/φορολογικό πιστοποιητικό: Καταργείται
5. Ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής Ασφαλιστικών, Κατασκευαστικών και Εταιρειών Εμπορίας Αυτοκινήτων: Καταργούνται
6. Απαγόρευση μεταβίβασης μετοχών: Βασικοί μέτοχοι εκδοτών με κεφαλαιοποίηση μικρότερη των 200 εκατ. ευρώ και με ζημίες κατά την προηγούμενη χρήση της εισαγωγής απαγορεύεται να μεταβιβάσουν ποσοστό μεγαλύτερο του 25% του συνόλου των μετοχών τους κατά τους πρώτους 6 μήνες. Στην Απόφαση 28 έγινε απλούστευση της διαδικασίας εισαγωγής.
ΙΙ. Έλεγχος επάρκειας διασποράς σε συνεχή βάση
To ποσοστό επαρκούς διασποράς που υποχρεούται να τηρεί κάθε εκδότης σε συνεχή βάση, ανέρχεται σε τουλάχιστον 25% του συνόλου των κοινών μετοχών όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση είναι κάτω των 200 εκατ. ευρώ, ή σε τουλάχιστον 15% όταν η κεφαλαιοποίηση είναι μεγαλύτερη του ανωτέρω ορίου.
Η επαρκής διασπορά θα ελέγχεται δύο φορές το χρόνο σε εξαμηνιαία βάση (Ιανουάριο και Ιούλιο) με βάση την κεφαλαιοποίηση της αρχικής εισαγωγής και τη μέση διασπορά κάθε εξάμηνης περιόδου που αφορά ο έλεγχος.
Ο έλεγχος θα διενεργείται με βάση τις ανακοινώσεις σημαντικών μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου του εκδότη για συναλλαγές που διενεργήθηκαν έως και την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης της περιόδου αναφοράς.
Σε περίπτωση που μειωθεί η διασπορά κάτω του επιτρεπτού ποσοστού και η συγκεκριμένη μετοχή δεν υπάγεται στην διαβάθμιση υψηλής συναλλακτικής δραστηριότητας, παρέχεται προθεσμία έξι (6) μηνών για την αποκατάσταση, με δυνατότητα παράτασης επιπλέον έξι (6) μηνών, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του εκδότη. Επίσης, οι εκδότες υποχρεούνται να διορίσουν άμεσα τουλάχιστον δύο ειδικούς διαπραγματευτές εντός τριμήνου.
Στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης αποκατάστασης της διασποράς, η μετοχή θα μεταφέρεται στην κατηγορία επιτήρησης εφόσον το ποσοστό είναι τουλάχιστον 10% και δεν υπάγεται στην διαβάθμιση υψηλής συναλλακτικής δραστηριότητας, ενώ εάν το ποσοστό υπολείπεται του 10%, θα αναστέλλεται άμεσα η διαπραγμάτευση προς διαγραφή.
Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου κανονισμού, ο πρώτος έλεγχος επάρκειας διασποράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών θα διενεργηθεί τον Ιούλιο του 2025 με βάση τη μέση κεφαλαιοποίηση και τη μέση διασπορά του πρώτου εξαμήνου του 2025, ενώ για τους επόμενους ελέγχους, θα λαμβάνεται υπόψη πάντα η κεφαλαιοποίηση του πρώτου ελέγχου και η μέση διασπορά της εξάμηνης περιόδου που αφορά κάθε έλεγχος.
Η διαδικασία του εξαμηνιαίου ελέγχου της υποχρέωσης επάρκειας διασποράς σε συνεχή βάση περιγράφεται στην Απόφαση 22 του Χ.Α.
III. Κατηγορία Επιτήρησης
Προστίθεται ως νέος λόγος υπαγωγής στην Κατηγορία Επιτήρησης η μη τήρηση επαρκούς διασποράς σε συνεχή βάση από τους εκδότες. Τίθεται όριο τουλάχιστον 50% των συνολικών ιδίων κεφαλαίων για τις μη ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές του εκδότη και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των Ιδίων Κεφαλαίων για τον έλεγχο των Αρνητικών Ιδίων Κεφαλαίων και των Ζημιών, με εφαρμογή από 1.1.2025.
Περιορίζεται ο χρόνος παραμονής μιας εταιρείας στην κατηγορία Επιτήρησης στα δύο (2) έτη κατ’ ανώτατο όριο. Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες στην κατηγορία επιτήρησης κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο έλεγχος της διετίας για σκοπούς θέσης σε αναστολή θα λάβει χώρα κατά τον τακτικό έλεγχο του Χ.Α. για την κατηγορία Επιτήρησης το Μάιο του 2025.
Σημειώνεται ότι ο τακτικός έλεγχος του Χ.Α. για την Κατηγορία Επιτήρησης για την οικονομική χρήση 2023 θα πραγματοποιηθεί με βάση τις σχετικές διατάξεις που ίσχυαν πριν την θέση σε ισχύ του νέου Καν/ΧΑ.
IV. Έμμεση εισαγωγή
Προβλέπεται η υποχρέωση του εκδότη για έγκαιρη ενημέρωση του Χρηματιστηρίου Αθηνών για την επικείμενη έμμεση εισαγωγή πριν την ανακοίνωση προς το επενδυτικό κοινό, με κύρωση την αναστολή σε αντίθετη περίπτωση. Όλες οι προϋποθέσεις πρωτογενούς εισαγωγής συμπεριλαμβανομένης πλέον και της διασποράς, πρέπει να υφίστανται υποχρεωτικά στο πρόσωπο του εισηγμένου Εκδότη που θα προκύψει μετά την υλοποίηση της έμμεσης εισαγωγής. Η Απόφαση 32 καταργείται και τα θέματα που σχετίζονται με την έμμεση εισαγωγή περιλαμβάνονται πλέον στην Απόφαση 25.
V. Νέα κατηγορίας διαπραγμάτευσης για επαγγελματίες επενδυτές
Δημιουργείται η νέα κατηγορία Διαπραγμάτευσης «Κατηγορία Επαγγελματιών Επενδυτών», όπου θα επιτρέπεται η διενέργεια συναλλαγών αποκλειστικά και μόνο από επαγγελματίες και ιδιώτες πελάτες που πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 41 ν. 4209/2013. Στην Κατηγορία αυτή θα εισάγονται μόνο εντολές ελάχιστης αξίας 100 χιλιάδων ευρώ για:
α) μερίδια Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) ανοικτού τύπου που έχουν τα βασικά χαρακτηριστικά λειτουργίας Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (Δ.Α.Κ.) και επιτρέπεται η διάθεσή τους στην Ελλάδα και
β) ευρωομόλογα
Οι παράμετροι διαπραγμάτευσης της νέας Κατηγορίας ορίζονται στην Απόφαση 22 του Χ.Α.
Δ. Τροποποιήσεις που αφορούν τις υποχρεώσεις ενημέρωσης εκδοτών
Προστίθεται υποχρέωση δημοσίευσης ανακοίνωσης με σχολιασμό τουλάχιστον των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων στα ελληνικά και στα αγγλικά. Για σημαντικά εταιρικά γεγονότα (π.χ. εξαγορές, απόσχιση κλάδου κ.λπ.) δεν θα δημοσιεύεται πλέον Πληροφοριακό Σημείωμα, αλλά μόνο αναλυτική ανακοίνωση ως προς την επίδραση του εταιρικού γεγονότος στην περιουσιακή διάρθρωση του εκδότη πριν και μετά τη συναλλαγή.
Ε. Τροποποιήσεις που αφορούν τις εταιρικές πράξεις
Εκδότες με μετοχές που συνιστούν υποκείμενη αξία παραγώγου, πρέπει να ορίζουν την ημερομηνία αποκοπής μερίσματος ή άλλης χρηματικής διανομής πάντα μεταγενέστερα από τη λήξη της πλησιέστερης σειράς ρευστότητας του παραγώγου επί της μετοχής ή του δείκτη που συμμετέχουν οι μετοχές τους αντίστοιχα.
Ισχύς της 9ης τροποποίησης του κανονισμούς και των εκτελεστικών αποφάσεων
Η ισχύς της 9ης Τροποποίησης του Κανονισμού και των Εκτελεστικών Αποφάσεων 22, 25, 27, 28 και 32, αρχίζει από τη λήψη της απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την έγκριση της τροποποίησης, με την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικό χρόνο ισχύος για κάποια θέματα σύμφωνα με τα προαναφερόμενα ανά θεματική ενότητα. Οι ρυθμίσεις της 9ης Τροποποίησης του Κανονισμού και των Εκτελεστικών Αποφάσεων 17, 20, 22 και 24 που αφορούν το Μηχανισμό Δανεισμού Τίτλων θα τεθούν σε εφαρμογή τη Τρίτη 28 Μαΐου 2024.
