Την είσοδο στον προθάλαμο του γκρουπ των ανεπτυγμένων αγορών διεκδικεί το Χρηματιστήριο Αθηνών, στη βάση των αποφάσεων της MSCI, αύριο Πέμπτη, 20 Ιουνίου.
Το μεγάλο στοίχημα της αγοράς είναι το εάν ο «βραχίονας» της Morgan Stanley θα ανάψει πρώτος από τους ισχυρούς index providers «το πράσινο φως» για την ένταξη της εγχώριας αγοράς σε «watch list» ώστε να αναβαθμιστεί σε ανεπτυγμένη αγορά μέχρι τα τέλη του 2025 αρχές του 2026.
Η MSCI στην ανακοίνωσή για την ετήσια ανασκόπηση που διενεργεί ως προς την ταξινόμηση των αγορών αναφέρει πως «στην Ελλάδα, ελήφθησαν πρόσφατα αρκετά μέτρα από τις αρχές για την αντιμετώπιση της έλλειψης προσβασιμότητας στην αγορά. Η αξιοποίηση των λογαριασμών omnibus στην ελληνική αγορά, που εισήχθη το 2021, παραμένει χαμηλή, με λιγότερο από 1% ενεργών λογαριασμών από το πρώτο τρίμηνο του 2024. Δεδομένου ότι ορισμένοι συμμετέχοντες στην αγορά εξακολουθούν να είναι προσαρμοσμένοι στο προηγούμενο πλαίσιο, η αποτελεσματικότητα του οικοσυστήματος φύλαξης παραμένει να αξιολογηθεί.
Από την άλλη πλευρά, τα μέτρα που στοχεύουν στην τόνωση της πρακτικής του stock lending και του short selling περιελάμβαναν τη θέσπιση συμφωνίας on - exchange lending τον Φεβρουάριο του 2023, τη μείωση του φόρου επί των πωλήσεων κατά 50%, με ισχύ από τον Ιανουάριο του 2024 και την κατάργηση του φόρου χαρτοσήμου στον εξωχρηματιστηριακό δανεισμό μετοχών (OTC stock lending) και την απαλλαγή του φόρου στους τόκους που κερδίζονται από προϊόντα δανεισμού στο Χρηματιστήριο, με ισχύ από τον Απρίλιο του 2024. Αναμένεται πιθανή εισαγωγή ενός πίνακα «Hit & Take» για διμερή δανεισμό στο Χρηματιστήριο που θα παρουσιαστεί αργότερα το 2024. Καθώς η εφαρμογή ορισμένων μεταρρυθμίσεων είναι ακόμη σε εξέλιξη και η ικανότητά τους συνεχίζει να εκτιμάται από διεθνείς θεσμικούς επενδυτές, η MSCI δεν θα αντικατοπτρίζει τις βελτιώσεις σε αυτά τα κριτήρια για τη φετινή αναθεώρηση».
Αν και η τελευταία πρόταση του οίκου δημιουργεί ερωτηματικά, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως η ανακοίνωση είναι περισσότερο τυπική, καθώς οι αποτιμήσεις και τα placements σε τράπεζες και άλλες μεγάλες εισηγμένες έχουν αυξήσει θεαματικά το free float των υπό εξέταση εταιρειών, ενώ τα quantitative κριτήρια μπορούν με τον καιρό να βελτιωθούν, προκρίνοντας έτσι την ένταξη του ΧΑ σε «watch list».
Σημαντική συμβολή στη δυνητική επίτευξη του συγκεκριμένου ορόσημου έχει όπως φαίνεται η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις ελληνικές τράπεζες (διατηρεί μόνο το 18,4% της Εθνικής) και τα πρόσφατα placements σε ΕΛΠΕ, Jumbo, Metlen, που έχουν συμβάλλει στην αύξηση της κεφαλαιοποίησης των μετοχών που είναι σε ελεύθερη διασπορά (free float) ενώ και το IPO του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών αναζωογώνησε το επενδυτικό ενδιαφέρον για τα ελληνικά assets αποτελώντας τη μεγαλύτερη εισαγωγή από το 2000.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών φαίνεται να πληροί τα κριτήρια από την MSCI, στη βάση του μεγέθους και της ρευστότητας της αγοράς αλλά όχι τόσο της προσβασιμότητας (stock lending - short selling, από την MSCI) με τη φορολογική ρύθμιση για τον δανεισμό μετοχών επίσης να δείχνει κάπως να προχωρά αλλά να μην έχει μπει στο κάδρο από τον αμερικανικό οίκο. Θετικές αποφάσεις αναμένονται πιθανότατα από τον μεγάλο οίκο S&P Dow Jones, ενώ πιο απαιτητικό καθίστανται το έργο για την εκπλήρωση των κριτηρίων της FTSE Russell (δεν πληρείται το κριτήριο του ελάχιστου αριθμού μετοχών - 5), όσο και για τον Stoxx (World All Cap και Europe) που εστιάζει και σε άλλα στα πεδία όπως το πλαίσιο διακυβέρνησης και ρευστότητας.
Ως προς την MSCI η αγορά να πληροί τις συγκεκριμένες απαιτήσεις που αφορούν τα μεγέθη της κεφαλαιοποίησης (συνολικής και ελεύθερης διασποράς) και της ρευστότητας. Σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα, η μέση ετήσια αξία συναλλαγών (δείκτης ATVR) στις μετοχές που ικανοποιούν τις προϋποθέσεις κεφαλαιοποίησης πρέπει να διαμορφώνεται στο 20% τουλάχιστον. Όσον αφορά το μέγεθος κεφαλαιοποιήσεων, πρέπει τουλάχιστον πέντε εισηγμένες να πληρούν τα κριτήρια συνολικής και σταθμισμένης κεφαλαιοποίησης, που τοποθετούνται, στα 4,133 δισ. δολάρια και στα 2,066 δισ. δολάρια αντίστοιχα.
Μπορεί η MSCI να αποτελέσει τον «καταλύτη» της αγοράς;
Μια θετική ετυμηγορία του οίκου θα έχει σημαντικά οφέλη, όπως η βελτίωση της «φήμης» του Χρηματιστηρίου Αθηνών και της Ελλάδας διεθνώς, η ενίσχυση των διασυνοριακών επενδύσεων, η χαμηλότερη μεταβλητότητα της αγοράς και οι υψηλότερες αποτιμήσεις των μετοχών, κάτι που συνεπάγεται ένα χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου για τις εγχώριες εισηγμένες.
Εάν λοιπόν η MSCI εντάξει το Χρηματιστήριο Αθηνών σε «watch list» για αναβάθμιση, θα υπάρξει ένα «sweet spot» (άκρως ελκυστικό σημείο εισόδου) όπου οι active traders τόσο από τις ανεπτυγμένες όσο και από τις αναδυόμενες αγορές θα μπορούν να επενδύσουν στην αγορά.
Αυτό θα αποτελέσει το βασικό «καταλύτη» για το flow των active traders στα δύο πεδία των αγορών (ανεπτυγμένες - αναδυόμενες) και εάν και όποτε τελικώς η εγχώρια αγορά αναβαθμιστεί, εκτιμάται ότι θα υπάρξει ένα αρκούντως ικανοποιητικό μέγεθος εισροών από την πολύ μεγαλύτερη επενδυτική «δεξαμενή» των ανεπτυγμένων αγορών που θα αντισταθμίσει τυχόν εκροές που θα προκύψουν από funds που δραστηριοποιούνται στις αναδυόμενες αγορές.
