Για χρόνια, η Wall Street "είχε το κεφάλι της ήσυχο". Κάθε φορά που το ράλι των μετοχών βρισκόταν σε κίνδυνο, αναζητούσε την ασφάλεια των κορυφαίων τεχνολογικών. Το ίδιο, κάθε φορά που φοβόταν ότι η οικονομία επιβραδύνεται, η Φέντεραλ Ριζέρβ είχε ένα "σωσίβιο". Τώρα όμως οι διαχειριστές χρημάτων δεν μπορούν πλέον να στοιχηματίζουν σε αυτούς τους "σωτήρες" της αγοράς, καθώς η πιο ταραχώδης εβδομάδα του χρόνου για τις αγορές μετοχών κατέρριψε τις "δικλείδες ασφαλείας". Για το λόγο αυτό, το αυριανό άνοιγμα των αγορών έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για μία τάση που βρίσκεται σε εξέλιξη ή για παροδικό φαινόμενο που θα εκτονωθεί με το πέρασμα του καλοκαιριού.
«Φτερά» έκαναν 3 τρισ. δολάρια
Με τα πιο εξασθενημένα απ΄ό,τι αναμενόταν στοιχεία της Παρασκευής για την απασχόληση Ιουλίου να υπογραμμίζουν τον κίνδυνο μιας οικονομικής ύφεσης στις ΗΠΑ το επόμενο διάστημα, η αγορά ομολόγων έστειλε ξεκάθαρη προειδοποίηση ότι η περιοριστική νομισματική στάση του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ, ενέχει τον κίνδυνο λάθους. Και αυτό συμβαίνει ακριβώς τη στιγμή που η μεγάλη έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης του 2024 αρχίζει να παρουσιάζει τριγμούς μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα δεύτερου τριμήνου ορισμένων κορυφαίων τεχνολογικών, όπως της Alphabet, και τους φόβους ότι οι τεράστιες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη δεν έχουν ακόμη αποδώσει τους αναμενόμενους καρπούς στην εταιρική Αμερική.
Ο κλάδος τεχνολογίας, τα μεγαλύτερα ονόματα του οποίου γνώρισαν ένα ξέφρενο ράλι μέχρι τον Ιούνιο, βυθίστηκε σε διόρθωση, διαγράφοντας περίπου 3 τρισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή του σε λιγότερο από ένα μήνα. Οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών κρατικών ομολόγων σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση από το 2008.
Είναι μόλις μια ασταθής εβδομάδα σε ένα χρόνο ανάληψης επικού ρίσκου και η Fed δεν είναι, όπως φάνηκε, διατεθειμένη να αντιδράσει υπερβολικά στα data ενός μηνός. Όμως τώρα, οι διαχειριστές κεφαλαίου αντισταθμίζουν ξαφνικά τα πάντα, από τον κίνδυνο μιας ήπιας υποχώρησης των μετοχών έως μία γενικευμένη κρίση. Οι διαχειριστές κεφαλαίου που έχουν αποκομίσει δισεκατομμύρια δολάρια σε εύκολα κέρδη καθοδηγώντας τις πιο "καυτές" τάσεις στις μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης, δέχονται πλήγμα.
"Διατρέχουμε τον κίνδυνο η Fed να καθυστερήσει υπερβολικά να μειώσει τα επιτόκια ή να αποδειχθεί πολύ αργή στις μειώσεις και όλες οι κατηγορίες ενεργητικού φαίνεται να αντικατοπτρίζουν αυτόν τον κίνδυνο. Οι αγορές βλέπουν μπροστά και αναγνωρίζουν τον πολύ πραγματικό κίνδυνο να διολισθήσει η αμερικανική οικονομία σε ανάπτυξη κάτω της μακροπρόθεσμης τάσης", δήλωσε η Πρίγια Μίσρα, διαχειρίστρια χαρτοφυλακίου στην JPMorgan Asset Management.
Ποια τα επόμενα βήματα της Fed
Η μέχρι πρότινος αδιανόητη μείωση των επιτοκίων κατά μισή μονάδα το Σεπτέμβριο έγινε γρήγορα το βασικό σενάριο για μια ομάδα τραπεζών της Wall Street που ξαφνικά θεωρούν ότι ο Πάουελ καθυστέρησε πολύ να δράσει. Τα στοιχεία για την απασχόληση του Ιουλίου ήταν από τα χειρότερα από την πανδημία, όπως ακριβώς και η μεταποιητική δραστηριότητα στις ΗΠΑ που γνώρισε τη μεγαλύτερη συρρίκνωση σε διάρκεια οκτώ μηνών. Τα στοιχεία για την απασχόληση στέλνουν προειδοποιητικά σήματα ότι η αμερικανική οικονομία δεν έχει τη δυνατότητα να τρέξει με γρήγορους ρυθμούς και ενισχύουν το σενάριο της μείωσης των επιτοκίων από την Fed στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τον Τσάρλι Ρίπλεϊ της Allianz Investment Management.
Αυτό που τροφοδότησε τις ρευστοποιήσεις ήταν ο φόβος ότι ο Πάουελ έσφαλε την Τετάρτη, δηλώνοντας ότι η μείωση των επιτοκίων "δεν είναι στα χαρτιά" πριν από το Σεπτέμβριο. Οι traders προεξοφλούν τώρα μια μείωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στη συνεδρίαση της Fed στις 18 Σεπτεμβρίου ως το πιο πιθανό αποτέλεσμα. Οι οικονομολόγοι της Citigroup αναμένουν μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης το Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο και κατά 25 μονάδες βάσης το Δεκέμβριο, αφού προηγουμένως περίμεναν και στις τρεις αυτές συνεδριάσεις μειώσεις των 25 μονάδων βάσης. Εν συνεχεία, η Fed θα μειώνει τα επιτόκιά της κατά 25 μονάδες βάσης σε κάθε συνεδρίαση έως τα μέσα του 2025, για να φέρει το επιτόκιο στο 3% έως 3,25%.
Ο οικονομολόγος της JPMorgan Μάικλ Φερόλι προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Ενώ προέβλεψε μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης Σεπτέμβριο και Νοέμβριο, για να ακολουθήσουν μειώσεις των 25 μονάδων βάσης σε κάθε μετέπειτα συνεδρίαση, ο Φερόλι επισημαίνει ότι υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα για την Fed να παρέμβει πριν από τη συνεδρίαση της 18ης Σεπτεμβρίου, κάτι ωστόσο που δεν θα ήθελε να κάνει ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ, καθώς θα προκαλούσε αναστάτωση.
Η δήλωση του Πάουελ ότι μπορεί να μπει στο τραπέζι η μείωση των επιτοκίων το Σεπτέμβριο, εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις, βοήθησε στο να παραταθεί το ράλι των μετοχών την Τετάρτη, το οποίο όμως αντιστράφηκε την Πέμπτη και την Παρασκευή, καθώς μία σειρά απο οικονομικά στατιστικά στοιχεία με αποκορύφωμα αυτά για την απασχόληση έπεισαν τους επενδυτές ότι δεν ήταν αρκετά υποστηρικτικός.
Τα επιτόκια βρίσκονται πίσω από την καμπύλη, εξηγεί ο Ρίκ Ρίντερ, επικεφαλής επενδύσεων στην αγορά σταθερού εισοδήματος στη BlackRock. Το σημερινό επίπεδο των επιτοκίων δεν συνάδει με τη σημερινή κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας ούτε και με το επίπεδο που βρίσκεται ο πληθωρισμός σήμερα, προσέθεσε.
Εβδομάδα «παθών»
Ο Nasdaq 100 υποχώρησε 3% το τελευταίο πενθήμερο, στην τέταρτη εβδομάδα απωλειών του, ενώ ο S&P 500 έκλεισε την εβδομάδα με πτώση 2%. Ο γενικότερος δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq εμφάνισε απώλειες 3,4% στην εβδομάδα, με αποτέλεσμα η πτώση του στη διάρκεια των τελευταίων τριών εβδομάδων να κυμαίνεται στο 8,8% - στην χειρότερη επίδοση από το Σεπτέμβριο του 2022, όταν η αγορά είχε βρεθεί σε ελεύθερη πτώση εν μέσω ανησυχιών για τον αυξανόμενο πληθωρισμό και τα αυξανόμενα επιτόκια, σύμφωνα με την FactSet. Μάλιστα, την Παρασκευή, ο Nasdaq μπήκε προς στιγμή σε έδαφος διόρθωσης, καταγράφοντας απώλειες 10% από το ιστορικό υψηλό των 18.647,45 μονάδων στις 10 Ιουλίου. Πέρυσι, ο δείκτης κατέγραψε κέρδη 43%, ενώ παραμένει σε άνοδο 12% από τις αρχές του έτους έως σήμερα.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης STOXX 600 κατέγραψε απώλειες 3% στην εβδομάδα, ενώ στη δίνη των ρευστοποιήσεων μπήκαν και τα χρηματιστήρια της Ασίας με το δείκτη Nikkei στο Τόκιο να βουλιάζει 4,7%.
Οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών κρατικών ομολόγων υποχώρησαν σχεδόν 40 μονάδες βάσης αυτή την εβδομάδα, ενώ ο δείκτης φόβου της Wall Street - ο VIX - εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2022 την Παρασκευή, πλησιάζοντας το 30. Αυτό ωστόσο που χαρακτήρισε το τελευταίο πενθήμερο ήταν οι έντονες μεταβολές του επενδυτικού κλίματος, καθώς από ένα ράλι 3% και δύο της τάξης του 2% έγινε απότομη βουτιά και sell off.
Φυσικά, ενώ οι κινήσεις αυτές αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη αναστάτωση της αγοράς στη διάρκεια του 2024, απέχουν πολύ από το πρόσφατο προηγούμενο, όταν τα κρατικά ομόλογα και οι εταιρείες τεχνολογίας σημείωσαν επικές απώλειες μόλις πριν από δύο χρόνια. "Ο Αύγουστος είναι ένας φρικτός μήνας για το χρηματιστήριο. Και ο λόγος που το ξέρω είναι ότι έχει διακόψει σχεδόν όλες τις καλοκαιρινές μου διακοπές τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό που διαπιστώνουμε ωστόσο είναι ότι δεν βυθίζεται, απλά επιβραδύνεται", δήλωσε στο Bloomberg o Tζέι Χάτφιλντ, ιδρυτής της Infrastructure Capital Management.
Ενδεχομένως όλο αυτό να προσέφερε μία καλή ευκαιρία για ρευστοποίηση των μέχρι τώρα κερδών και αγορά νέων μετοχών στα χαμηλά, παρότι κάποιοι αναλυτές εφιστούν την προσοχή στους επενδυτές να μην μπουν ακόμη στην αγορά καθώς οι καθοδικές πιέσεις θα συνεχιστούν. Οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για κάποια αστάθεια, όμως όλο αυτό το σκηνικό αναμένεται να είναι μάλλον προσωρινό.
Ήρθε το τέλος του carry trade;
Η βασική κινητήρια δύναμη στις διεθνείς αγορές είναι η συναλλαγματική ισοτιμία του γιεν, σύμφωνα με τον Ράσελ Νάπιερ, συνιδρυτή του portal ERIC, ο οποίος επεσήμανε ότι οι επενδυτές έχουν λάβει μια γεύση από τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στις αμερικανικές χρηματοοικονομικές αγορές η αλλαγή στη ιαπωνική νομισματική πολιτική. "Το γεγονός ότι υπάρχει τόσο ισχυρή σχέση μεταξύ της διάρθρωσης της νομισματικής πολιτικής στην Κίνα και την Ιαπωνία και τις τιμές του αμερικανικού ενεργητικού θα προκαλέσει τεράστιο σοκ στους περισσότερους Αμερικανούς επενδυτές", δήλωσε ο Νάπιερ.
Το ιαπωνικό νόμισμα αυξήθηκε περίπου 8% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ τον Ιούλιο, γεγονός που τροφοδοτεί διάφορες εικασίες για το εάν αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει το τέλος του δημοφιλούς “carry trade” - μία πρακτική κατά την οποία ένας επενδυτής δανείζεται σε ένα νόμισμα με χαμηλά επιτόκια, όπως το γιεν, και επανεπενδύει τα έσοδα σε ένα νόμισμα με υψηλότερο ποσοστό απόδοσης, όπως το δολάριο.
"Η πλέον εμφανής ευπάθεια των τιμών των αμερικανικών μετοχών στην άνοδο της συναλλαγματικής ισοτιμίας του γιεν προειδοποιεί για τις συνέπειες στις τιμές του αμερικανικού ενεργητικού στον ανεπτυγμένο κόσμο γενικότερα από τις αλλαγές νομισματικής πολιτικής στα Ανατολικά», ανέφερε ο Νάπιερ.
Ο ίδιος επικαλέστηκε το πρόσφατο ράλι στο ιαπωνικό νόμισμα ως παράδειγμα όπου οι πιέσεις πώλησης από επενδυτές που επιδιώκουν να αποπληρώσουν το χρέος τους σε γιεν οδήγησε τις τιμές των αμερικανικών μετοχών προς τα κάτω, ενώ οι αποδόσεις του αμερικανικού δημόσιου χρέους συνέχισαν να μειώνονται. "Το ότι η αμερικανική αγορά μετοχών αντέδρασε τόσο αρνητικά σε αυτό το ράλι του γιεν είναι ενδεικτικό του τι μέλλει γενέσθαι, ενώ αποτελεί και ένα δείκτη για τους επενδυτές για το πόσο αλληλένδετες είναι οι αποτιμήσεις των αμερικανικών μετοχών με το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα", είπε ο Νάπιερ.
"Αυτή η αρνητική αντίδραση των τιμών των αμερικανικών μετοχών θα επιδεινωθεί, την ώρα που τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ιαπωνίας αναγκάζονται να πωλήσουν αμερικανικό ενεργητικό για να αγοράσουν ιαπωνικά κρατικά ομόλογα, ακολουθώντας τις οδηγίες των ιαπωνικών αρχών", είπε ο Νάπιερ. Ο ίδιος θεωρεί ότι οι κινήσεις στη συναλλαγματική ισοτιμία του γιεν τις τελευταίες εβδομάδες και ο αντίκτυπος στις τιμές των αμερικανικών μετοχών συνιστούν έγκαιρη προειδοποίηση για το βαθμό δυσκολιών των ΗΠΑ να επαναφέρουν τη σταθερότητα όταν οι ξένοι επενδυτές εισέρχονται σε μια περίοδο επαναπατρισμού κεφαλαίων, τάση που ενδεχομένως να διαρκέσει μία δεκαετία.