Η αγορά των κρυπτονομισμάτων ενδέχεται να μην είναι ποτέ πια ίδια, μετά από την κατάρρευση της FTX, γεγονός που δείχνει να πυροδοτεί εξελίξεις σε πολλαπλά επίπεδα. Ήδη αναλυτές, συγκρίνουν το «φιάσκο» της FTX με την Enron ή άλλες… «πονεμένες» ιστορίες, αν και σίγουρα είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα για το μέγεθος της «καταστροφής».
Η χιονοστιβάδα των γεγονότων δείχνει να μην έχει τέλος, καθώς μετά από την αίτηση πτώχευσης της εταιρείας την Παρασκευή, την παραίτηση του CEO –και άλλοτε «παιδιού-θαύματος» των crypto- Sam Bankman-Fried, ακολούθησε ένα ύποπτο hack το οποίο «αποστράγγιξε» περιουσιακά στοιχεία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από λογαριασμούς πελατών.
Και το ντόμινο συνεχίζεται: την Παρασκευή, οι αρχές της Καλιφόρνιας ανακοίνωσαν ότι ανέστειλαν τη λειτουργία της crypto start up BlockFi, αφού διέκοψε τις αναλήψεις των πελατών της εν μέσω της «βουτιάς των ψηφιακών assets η οποία προκλήθηκε από την κατάρρευση του FTX».
Επιπλέον, το hack στην FTX, σε συνδυασμό με τη χρεοκοπία της, απομακρύνει ακόμη περισσότερο τις ελπίδες που είχαν οι χρήστες του ανταλλακτηρίου να ανακτήσουν τα κεφάλαια τους που έχουν «παγώσει» στην πλατφόρμα από την Τρίτη.
Και σαν να μην ήταν αρκετά όλα αυτά, η FTX την Κυριακή κυκλοφόρησε μυστηριωδώς περίπου 400 εκατ. δολάρια από το εγγενές token της, FTT, το οποίο ήταν και στο επίκεντρο του σκανδάλου, πυροδοτώντας ακόμα περισσότερους φόβους για παράνομη δραστηριότητα. Κάτι που ενισχύεται από την είδηση πως το πρόσωπο των ημερών, Sam Bankman-Fried, μπορεί και αποσύρει από τα «παγωμένα» κεφάλαια της FTX, μέσω μιας «πίσω πόρτας» που εντοπίζεται στις Μπαχάμες, όπως αναφέρει το CNBC.
Πλέον, είναι άγνωστο σε ποια έκταση μπορούν να «απλωθούν» οι επιπτώσεις της κατάρρευσης καθώς με την ανανεωμένη αίτηση πτώχευσης που κατέθεσε η εταιρεία την Τρίτη, κάνει λόγο για πάνω από 1 εκατομμύριο πιστωτές της, που κινδυνεύουν άμεσα από το «κανόνι»...
Η «φούσκα»
Η κριτική που διατυπώνεται ανοιχτά πλέον, είναι πως οι επίσημες κρατικές αρχές δεν έδρασαν έγκαιρα για να αποτρέψουν το «σκάσιμο της φούσκας».
Διάττοντες αστέρες όπως ο Sam Bankman-Fried, φρόντιζαν τα προηγούμενα 2-3 χρόνια να πλουτίζουν σκαρφαλώνοντας στο «κύμα» της κερδοσκοπίας που ανύψωσε τα κρυπτονομίσματα, ενισχυμένο από τους τεράστιους όγκους ρευστότητας των προγραμμάτων στήριξης του καιρού της πανδημίας.
Μετά την οικονομική κρίση του 2008, η Fed ξεκίνησε την ποσοτική χαλάρωση, στέλνοντας τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά αγοράζοντας μαζικά assets, προκαλώντας άνθηση στις αγορές μετοχών και όχι μόνο.
Μετά και την κρίση του Μαρτίου 2020, όταν οι αγορές έπεσαν σε σοκ στην αρχή της πανδημίας, η QE «άγγιξε» δυσθεώρητα ύψη καθώς τα χαρτοφυλάκιο της Fed ανέβηκε στα 9 τρισ. δολάρια.
Η FTX ήταν ανάμεσα στους ωφελημένους από αυτόν τον «ωκεανό» της ρευστότητας, καθώς προς το τέλος του 2021 η αξία του bitcoin, του κυριότερου κρυπτονομίσματος, είχε φτάσει σχεδόν τα 70.000 δολάρια από την μαζική εισροή επενδυτών στην αγορά.
Παράλληλα με την οικονομική γιγάντωση, ο Bankman-Fried αποκτούσε διασυνδέσεις με τα ανώτατα κλιμάκια του Δημοκρατικού Κόμματος ως μεγάλος χορηγός, ενώ έπαιρνε τηλεοπτικές συνεντεύξεις με τον πρώην πρόεδρο Μπιλ Κλίντον και τον πρώην πρωθυπουργό των Εργατικών της Βρετανίας Τόνι Μπλερ.
Την ίδια στιγμή, δεν ήταν καθόλου «ταπεινός» και μυστικοπαθής για το πώς λειτουργεί η αγορά που εκπροσωπεί και η εταιρεία του.
Μόλις τον περασμένο Απρίλιο, σε συνέντευξή του στο Bloomberg, ο Sam Bankman-Fried, αναγνώρισε ότι η εταιρεία του ήταν στην ουσία ένα σχέδιο Ponzi, δηλαδή ένα σύστημα βασισμένο σε «αέρα κοπανιστό», από το οποίο βγαίνουν χρήματα εφόσον συνεχίζουν να ρέουν σε αυτό περισσότερα χρήματα, δίνοντας ίσως και την τελειότερη περιγραφή των λόγων της μελλοντικής της χρεοκοπίας.
Μιλώντας για την επιχείρηση του, είπε, πως «ξεκινάς με μια εταιρεία που κατασκευάζει ένα κουτί» και μετά «το ντύνεις έτσι ώστε να μοιάζει με ένα πρωτόκολλο που θα αλλάξει τη ζωή, ξέρεις, που θα μεταβάλλει τον κόσμο, που θα αντικαταστήσει όλες τις μεγάλες τράπεζες σε 38 ημέρες ή ό, τι να 'ναι».
Αφού άκουσε την παραδοχή του Bankman-Fried, ο δημοσιογράφος του Bloomberg του απάντησε πως αυτό που περιγράφει είναι ένα σχέδιο Ponzi, με τον επενδυτή να αποκρίνεται πως αυτή είναι μια «αρκετά λογική απάντηση» η οποία είναι «καταθλιπτικά ακριβής».
Αντί, όμως, να χτυπήσουν «καμπανάκια» για τα λεγόμενα του Bankman-Fried για την αγορά των crypto και για τον ίδιο προσωπικά, καμία αρμόδια αρχή δεν αποπειράθηκε καν να ρωτήσει τι εννοεί.
Αντ’ αυτού, η SEC δεν ασχολήθηκε ποτέ μαζί του, ενώ ο ίδιος απήλαυσε αμέριστη προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης: επί παραδείγματι, μόλις τον Αύγουστο, ο Bankman-Fried ήταν στο εξώφυλλο του περιοδικού Fortune όπου χαιρετίστηκε ως ο δυνητικά επόμενος Warren Buffet, ο πολυδισεκατομμυριούχος της Berkshire Hathaway και ο έκτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.
Πριν από δύο μήνες, η εταιρεία venture capital Sequoia Capital, σε ένα άρθρο 14.000 λέξεων για τον Bankman-Fried, είπε ότι έχει το «status του θρύλου» με «όραμα για το μέλλον του ίδιου του χρήματος».
Η κατάρρευση
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, η συντριπτική πλειοψηφία των περιουσιακών στοιχείων που κατείχε η FTX, και αντίστοιχου τύπου ανταλλακτήρια και εταιρείες, δημιουργήθηκαν στον «αέρα», καθώς αποτελούνται από assets που αγοράζονται και πωλούνται, αποφέροντας τεράστια κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς να παράγουν ουδεμία πραγματική αξία.
Άρα, πέρα και από το προσωπικό ποιόν και πράξεις του Bankman-Fried και της FTX, με την ευρύτερη αλλαγή στο χρηματοπιστωτικό τοπίο και την απόσυρση της «χαλαρής» νομισματικής πολιτικής, αφαιρέθηκε και το τελευταίο στρώμα «λεπτού αέρα» πάνω στο οποίο χτίστηκε η ογκώδης αγορά των κρυπτονομισμάτων των τελευταίων ετών, οδηγώντας σε καταβύθιση της.
Είναι χαρακτηριστικό πως το bitcoin, από τις περίπου 70.000 δολάρια το 2021, διαπραγματεύεται πλέον κάτω από τις 17.000 δολάρια, ωθώντας χιλιάδες επενδυτές που πίστεψαν σε αυτό, σε οικονομική καταστροφή.
«Σκοτεινιάζει» το τοπίο για τα crypto
Η πολιτική πίεση στις ΗΠΑ από τους αγανακτισμένους επενδυτές της FTX που αναζητούν τα χρήματα τους έχει αρχίσει ήδη να γίνεται ορατή, δίνοντας «δίκιο» στους σκεπτικιστές που ζητούσαν αυστηρότερο έλεγχο στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, και χρησιμοποιούν την χρεοκοπία (ή την απάτη, κατά άλλους) της FTX, ως ένα παράδειγμα της δικαίωσης τους.
«Είμαστε σε επαφή και συντονιζόμαστε με τις αρχές επιβολής του νόμου και τις σχετικές ρυθμιστικές αρχές», δήλωσε ο νέος CEO και επικεφαλής της αναδιάρθρωσης της εταιρείας, John Ray III, σε δήλωση του, σύμφωνα με το Politico.
Το χάος, όμως, που έχει προκληθεί από τη χρεοκοπία της FTX, έχει ήδη υποσκάψει όλη τη «δουλειά» που γινόταν τον προηγούμενο χρόνο στις ΗΠΑ για περαιτέρω θεσμική εγκόλπωση της αγοράς των crypto.
To άμεσο αποτέλεσμα ήταν η απόσυρση του διακομματικού νομοσχεδίου για την υπαγωγή του trading κρυπτονομισμάτων στον έλεγχο της Επιτροπής Συναλλαγών Futures Εμπορευμάτων, υπό το βάρος της σκληρής αντίθεσης από ομάδες καταναλωτών αλλά και λομπίστες της ίδιας της αγοράς των crypto, που χαρακτήρισαν το μέτρο ως ένα παράδειγμα της επιρροής του Bankman-Fried στην Ουάσιγκτον, καθώς ο επενδυτής αποτελούσε κι έναν από τους μεγαλύτερους υπερμάχους του.
