Οι πληροφορίες ήταν διάχυτες μέχρι σήμερα, αλλά ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς Ντε Γκίντος, με την προ-τελευταία φράση της ομιλίας του χθες στην 25th Frankfurt Euro Finance Week, τις επιβεβαίωσε: Στην επόμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη «θα καθορίσουμε τις βασικές αρχές για την μείωση των διακρατούμενων ομολόγων στα χαρτοφυλάκια νομισματικής πολιτικής μας».
Με άλλα λόγια το πως θα ξεκινήσει και επίσημα η συρρίκνωση της διαθέσιμης μέχρι σήμερα ρευστότητας με την σταδιακή μη επανεπένδυση των λήξεων των ομολόγων που έχουν αγοραστεί από την ΕΚΤ μέσω του APP και του PEPP, όπως επίσης και οι επιδοτούμενες χορηγήσεις των προγραμμάτων TLTROs.
Η κίνηση αυτή πρόκειται να γίνει ενώ η ΕΚΤ θα συνεχίσει – με βάση τα δεδομένα κατα την προσφιλή έκφραση του ΔΣ της ΕΚΤ – να αυξάνει τα επιτόκια με στόχο την περαιτέρω συρρίκνωση της ζήτησης !
H ομιλία του κ. Ντε Γκίντος αφορούσε την χρηματο-οικονομική σταθερότητα υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Οι οποίες συνθήκες σύμφωνα με τα όσα παρουσίασε ως εκτίμηση του Διοικητικού Συμβουλίου ο κ. Ντε Γκίντος, θα επιδεινωθούν και για τις οικονομίες της Ευρωζώνης, για το τραπεζικό σύστημα, για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Και το ερώτημα που άμεσα προκύπτει από την τοποθέτηση - προαγγελία του κ Ντε Γκίντος είναι τι θα σημάνει αυτό για τους «υπερχρεωμένους», οικονομίες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά.
Στην τοποθέτησή του δεν υπήρξε αναφορά σχετική με το σκέλος αυτό, παρά μόνο ότι οι τράπεζες, παρά την ευνοϊκή για τα έσοδά τους αύξηση των επιτοκίων, θα αντιμετωπίσουν αυξημένους κινδύνους οι οποίοι δεν καλύπτονται από τις μέχρι σήμερα προβλέψεις τους, οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν εκτεταμένους κινδύνους αφερεγγυότητας, δηλαδή χρεοστάσια και τα νοικοκυριά θα... πρέπει να δουν τι θα κάνουν.
Το TPI και οι γερμανικές διευκρινίσεις
Βέβαια η ΕΚΤ για το κρατικό χρέος έχει ήδη προβλέψει ότι με την απόσυρση των κεφαλαίων που είχε «ρίξει» στο κρατικό χρέος μέσω του APP και του PEPP, αν εμφανιστούν κίνδυνοι «κατακερματισμού» της αγοράς ομολόγων, θα ενεργοποιήσει ενα νέο εργαλείο το περιβόητο TPI.
Ένα Ταμείο μέσω του οποίου θα αγοράζει –για να στηρίξει– τα ομόλογα χωρών των οποίων οι αποδόσεις και τα spreads θα εκτιναχθούν σε ύψη που θα καθιστούν αδύνατη την αναχρηματοδότηση του κρατικού χρέους.
Με άλλα λόγια το TPI, είναι το εργαλείο που θα σώσει αν χρειαστεί όποιες οικονομίες της Ευρωζώνης κινδυνεύσουν από την αύξηση των επιτοκίων που έχει αρχίσει και την απόσυρση της ρευστότητας που πρόκειται να εξαγγελθεί τον επόμενο μήνα.
Δεν έδωσε όμως πολλές λεπτομέρειες για το «πώς» και κυρίως «πότε» θα μπορεί να ενεργοποιηθεί το νέο «σωστικό» εργαλείο της. Οι ακραίες εξελίξεις στο επίπεδο της νομισματικής πολιτικής και η σχετική «σιωπή» από πλευράς ΕΚΤ για το θέμα, έχουν σπρώξει στο περιθώριο της δημοσιότητας μέχρι στιγμής αυτές της κρίσιμες για τις υπερχρεωμένες οικονομίες «λεπτομέρειες».
Σ' αυτές τις «λεπτομέρειες» εντοπίζονται κάποια εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τις υπερχρεωμένες οικονομίες όπως η ιταλική, η ελληνική, η πορτογαλική και γενικότερα οι οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου.
Τις λεπτομέρειες αυτές έσπευσε να κοινοποιήσει στο δικό της «κοινό» η Bundesbank και ο επικεφαλής της Γιοαχίμ Νάγκελ.
Παραθέτουμε όπως έχουν δημοσιοποιηθεί στο γερμανικό «ακροατήριο» μέσω συνέντευξης στην μεγάλη γερμανική εφημερίδα Rheinische Post πριν από τρεις μήνες.
Όπως επισημαίνει ο κ. Νάγκελ «σε αυτό το πλαίσιο, καταστήσαμε σαφές ότι θα ενεργοποιήσουμε το μέσο (σ.σ. το TPI) μόνο όταν εκπληρωθούν ορισμένα κριτήρια. Εξακολουθεί να ισχύει απολύτως ότι οι κυβερνήσεις είναι υπεύθυνες για τις δημοσιονομικές και φορολογικές πολιτικές τους. Έτσι, εάν οι εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές προκαλέσουν αύξηση των ασφαλίστρων επιτοκίων (σ.σ. αποδόσεις ομολόγων), αυτό δεν ισχύει (σ.σ. δεν ενεργοποιεί) το TPI».
Ήτοι αν κριθεί πως η δημοσιονομική πολιτική της χώρας δεν είναι επαρκώς περιοριστική για να στηρίζει το χρέος της όπως το απαιτούν οι αγορές τότε δεν συντρέχει η προϋπόθεση για να στηριχθεί ο δανεισμός της μέσω του TPI.
Όπως διευκρινίζεται στην ιστοσελίδα της Bundesbank το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει σχετικά με τις συγκεκριμένες «προϋποθέσεις» και κατά πόσον πληρούνται ή όχι στη συνολική αξιολόγηση που διενεργείται πριν από την ενεργοποίηση του TPI, ως απάντηση σε μια συγκεκριμένη κατάσταση.
«Σκοπός είναι να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη των οποίων τα ομόλογα μπορούν να αγοραστούν (σ.σ. από το TPI) ακολουθούν υγιείς και βιώσιμες χρηματοοικονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές. To TPI προσδιορίζει τέσσερα κριτήρια που θα μπορούσαν να έχουν ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο αυτό (παρατίθενται στην συνέχεια).
Επιπλέον, η κλίμακα των πιθανών αγορών TPI εξαρτάται από τη σοβαρότητα των κινδύνων που αντιμετωπίζει η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Τελικά, τα ομόλογα θα αγοράζονται μόνο σε προσωρινή βάση.
Στη συνέχεια, οι αγορές θα τερματιστούν από το Διοικητικό Συμβούλιο είτε εάν διαπιστωθεί διαρκής βελτίωση της μετάδοσης είτε εάν, μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα, το Διοικητικό Συμβούλιο καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα επιτόκια δεν έρχονται πλέον σε σαφή αντίθεση με τα θεμελιώδη μεγέθη που αφορούν συγκεκριμένες χώρες...».
Τα τέσσερα κριτήρια
Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει καταρτίσει κατάλογο κριτηρίων προκειμένου να αξιολογεί κατά πόσον το κράτος μέλος στο οποίο το Ευρωσύστημα μπορεί να διενεργεί αγορές στο πλαίσιο του TPI ακολουθεί υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές. Τα κριτήρια αυτά θα συμβάλλουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και θα προσαρμόζονται δυναμικά στους εξελισσόμενους κινδύνους και συνθήκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ειδικότερα, τα κριτήρια που εξετάστηκαν περιλαμβάνουν:
- Δημοσιονομικοί κανόνες. Το κράτος μέλος δεν υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, ούτε έχει αξιολογηθεί ότι δεν έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της Σύστασης του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Μακροοικονομικές ανισορροπίες. Το κράτος μέλος δεν υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικών ανισορροπιών, ούτε έχει αξιολογηθεί ότι δεν έλαβε τα συνιστώμενα διορθωτικά μέτρα που σχετίζονται με την Σύσταση του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 121 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ.
- Δημοσιονομική βιωσιμότητα. Προκειμένου να διασφαλίσει ότι η πορεία του δημόσιου χρέους είναι διατηρήσιμη, το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη, εφόσον είναι διαθέσιμες, τις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους που διενεργούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλους οργανισμούς, από κοινού με την Εσωτερική ανάλυση.
Με άλλα λόγια οι “λεπτομέρειες” για την ενεργοποίηση του TPI δεν έχουν καμία σχέση με το APP και το PEPP, αντίθετα ισοδυναμεί με την πλήρη μεταβίβαση του δικαιώματος άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη, οικειοθελώς και χωρίς την ανάγκη υπογραφής μνημονίων...
