Ροή
Το 2022 θα είναι μια δύσκολη μεν, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά. Φέτος τίποτα δεν θα είναι εύκολο στο οικονομικό πεδίο. Τα στοιχήματα θα είναι πολλά και μεγάλα. Η χρονιά πάντως ξεκίνα με αρκετά «δώρα». Με μία ισχυρή αναπτυξιακή και μεταρρυθμιστική ορμή, η οποία συνδυάζεται με τα αναγκαία κονδύλια που μπορούν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία. Υπάρχουν λοιπόν οι προϋποθέσεις αλλά και τα εφόδια ώστε η ελληνική οικονομία και να θωρακιστεί καλύτερα από την πανδημία και από την ενεργειακή κρίση, αλλά και να καλύψει τις «ασθένειες» του παρελθόντος.
Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό πως πλέον τίποτα δεν θα «χαρίζεται». Αυτό ισχύει τόσο για το Δημόσιο, όσο και για τον ιδιωτικό τομέα της χώρας. Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης συνδέουν επενδύσεις (που πρέπει να γίνουν στην ώρα τους), μαζί με μεταρρυθμίσεις (που πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι κεραίας). Και αυτό απαιτεί από την ελληνική κρατική μηχανή να ξεπεράσει τον εαυτό της. Ακόμα και τα κονδύλια του ΕΣΠΑ συνδέονται με αιρεσιμότητες και με στόχους που πρέπει να ικανοποιηθούν.
Αλλά και ο ιδιωτικός τομέας της χώρας θα πρέπει να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια αν θέλει να μετέχει στην επόμενη ημέρα». Μετά από δύο χρόνια επιδοματικής πολιτικής (λόγω των μέτρων στήριξης που προφανώς ήταν αναγκαία και πολύ καλώς διατέθηκαν) οι επιχειρήσεις πρέπει να καταλάβουν πως ήρθε η ώρα να βάλουν και εκείνες το χέρι στην τσέπη. Οι επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης απαιτούν ίδια κεφάλαια και «σχέδιο». Τούτο είναι υποχρεωτικό αλλά και αναγκαίο για να υπάρξει μόχλευση, υπεραξία και έτσι να στηριχθεί ο στόχος για βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από τις επενδύσεις που θα γίνουν.
Παράλληλα, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το ψηφιακό άλμα που πυροδότησε η πανδημία - μέσω της τηλεργασίας, της αυτοματοποίησης των διαδικασιών κλπ. - ώστε να το πάνε πιο πέρα. Να το αξιοποιήσουν για να διαμορφωθεί ένα νέο παραγωγικό πρότυπο. Πιο ανταγωνιστικό.
Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι τα κονδύλια της ΕΕ δεν δίνονται μόνο στην Ελλάδα. Μοιράζονται σε όλη την Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και για τις αλλαγές που συντελούνται στην παραγωγική δομή λόγω της πανδημίας. Σε όποια κράτη λοιπόν το δημόσιο αλλά και ιδιωτικός τομέας τρέξουν ταχύτερα, θα υπάρξουν τα ανάλογα οφέλη: οι οικονομίες τους θα βρεθούν «μπροστά» από άποψη ανταγωνιστικότητας την επόμενη μέρα. Σε όποια κράτη καθυστερήσουν όμως...
Συνοψίζοντας, για τον ιδιωτικό τομέα το πιο μεγάλο διακύβευμα του 2022 είναι η επιβίωση και η δυνατότητα επέκτασης στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην Ευρωπαϊκή αγορά. Και στις κρίσιμες αγορές όπως είναι η Ενέργεια, οι Υποδομές, η τεχνολογία... Για το Δημόσιο το στοίχημα είναι να μπορέσει να διαμορφώσει ένα περιβάλλον ανάπτυξης/μεταρρυθμίσεων που θα τροφοδοτήσει την ομαλή επιστροφή σε πλεονάσματα, με δυνατότητα παροχής μέτρων στήριξης όσο αυτά είναι αναγκαία (ούτως ώστε να διαφυλάξει τον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και του κοινωνικό ιστό), αλλά και με περιθώριο αποκλιμάκωσης των - υψηλών ακόμα - φόρων και εισφορών.
Τα στοιχήματα λοιπόν φέτος είναι πολλά και δύσκολα. Ας ελπίσουμε πως θα τα κερδίσει η ελληνική οικονομία για να μπορούμε – και με λίγη τύχη στην εξέλιξη που θα έχουν οι παγκόσμιες κρίσεις - να μιλάμε σε έναν χρόνο από τώρα για συνθήκες «κανονικότητας».
