Αντιμέτωπο με τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού βρίσκεται το 26,9% του πληθυσμού της Ελλάδας, καθώς τα εισοδήματα συρρικνώνονται εν μέσω ακρίβειας, υψηλών ενοικίων και ενεργειακού κόστους. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024 (εισοδήματα 2023) περίπου 2.740.051 Έλληνες ζουν σε συνθήκες φτώχειας, καθώς τα εισοδήματά τους δεν τους επιτρέπουν να επιβιώσουν αξιοπρεπώς.
Υπενθυμίζεται πως το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 6.510 ευρώ ετησίως για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και σε 13.671 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών. Το περασμένο έτος αυξήθηκε το ποσοστό κινδύνου φτώχειας σε 19,6% το 2024 από 18,9% το 2023, ενώ της υλικής και κοινωνικής στέρησης σε 14% το 2024 από 13,5% το 2023.
Οι πιο ευάλωτοι
Μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας αντιμετωπίζουν οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα παιδιά κάτω των 17 ετών και οι κάτοικοι της Αττικής, των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης. Ο κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0- 17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 22,4%, σημειώνοντας αύξηση κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2023 (21,8%), ενώ για τις ομάδες ηλικιών 18- 64 ετών και 65 ετών και άνω ανέρχεται σε 19,1% (18,6% το 2023) και 18,8% (17,6% το 2023), αντίστοιχα.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ελβετία: 1 στους 10 δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα - Στα 2.425 ευρώ το όριο φτώχειας
Το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού νοικοκυριών με έναν ενήλικα και τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο παιδί ανέρχεται σε 43,7%, ενώ των νοικοκυριών με εξαρτώμενα παιδιά ανέρχεται σε 28,9% και των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά σε 20,6%. Μάλιστα, ο κίνδυνος φτώχειας μειώνεται όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης.
Για το 2024, ο κίνδυνος φτώχειας εκτιμάται σε 28,2% για όσους έχουν ολοκληρώσει προσχολική, πρωτοβάθμια και το πρώτο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σε 19,1% για όσους έχουν ολοκληρώσει το δεύτερο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και σε 7,1% για όσους έχουν ολοκληρώσει το πρώτο και το δεύτερο στάδιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Eurostat - Η Ελλάδα 2η από το τέλος στην ΕΕ σε «πραγματικό» εισόδημα το 2024
Στεγαστική κρίση και χαμηλά εισοδήματα
Ο πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού που διαβιεί σε ιδιόκτητη κατοικία με οικονομικές υποχρεώσεις ανέρχεται σε 22%, σε ιδιόκτητη κατοικία χωρίς οικονομικές υποχρεώσεις σε 24,6%, ενώ σε ενοικιασμένη κατοικία σε 32,2%. Στο μεταξύ σύμφωνα με τα στοιχεία το ποσοστό κινδύνου φτώχειας για τους εργαζομένους 18 ετών και άνω ανέρχεται σε 10,5%, σημειώνοντας αύξηση κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2023.
Μείωση κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες παρουσίασε το ποσοστό κινδύνου φτώχειας για τις εργαζόμενες γυναίκες 18 ετών και άνω, και αύξηση κατά 1,1 ποσοστιαίες μονάδες το ποσοστό για τους εργαζόμενους άνδρες, με τα αντίστοιχα ποσοστά να διαμορφώνονται σε 7,3% και 12,9%. Για τους ανέργους, ο κίνδυνος φτώχειας είναι σημαντικά μεγαλύτερος και ανέρχεται σε 49,2%, παρουσιάζοντας σημαντική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών (61% και 40,7% αντίστοιχα).
Ο κίνδυνος φτώχειας για όσους είναι οικονομικά μη ενεργοί (μη συμπεριλαμβανομένων των συνταξιούχων) αυξήθηκε κατά 0,5 πμ σε σχέση με το 2023 και ανήλθε σε 31,9%. Ο κίνδυνος φτώχειας για τους εργαζομένους με πλήρη απασχόληση ανέρχεται σε 9,8%, ενώ για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση ανέρχεται σε 20,6%. Το 13,3 % των νοικοκυριών δήλωσε ότι το εισόδημά του αυξήθηκε τους τελευταίους 12 μήνες, το 10,2% των νοικοκυριών δήλωσε ότι μειώθηκε και το 76,6% των νοικοκυριών ότι παρέμεινε το ίδιο.
Βοηθούν τα επιδόματα και οι συντάξεις
Παράλληλα, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιδομάτων και των συντάξεων στο συνολικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών) ανέρχεται σε 45% ενώ, όταν περιλαμβάνονται μόνο οι συντάξεις και όχι τα κοινωνικά επιδόματα, μειώνεται στο 23,5%.
Αναφορικά με τα κοινωνικά επιδόματα, επισημαίνεται ότι αυτά περιλαμβάνουν παροχές κοινωνικής βοήθειας (όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα στέγασης, το επίδομα θέρμανσης κ.λπ.), οικογενειακά επιδόματα (όπως επιδόματα τέκνων), καθώς και επιδόματα ή βοηθήματα ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας ή ανικανότητας, ή και εκπαιδευτικές παροχές.
Με άλλα λόγια, διαπιστώνεται ότι τα κοινωνικά επιδόματα συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχειας κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες ενώ, εν συνεχεία, οι συντάξεις κατά 21,5 ποσοστιαίες μονάδες. Το σύνολο των κοινωνικών μεταβιβάσεων μειώνει το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας κατά 25,4 ποσοστιαίες μονάδες.
