Το ενδεχόμενο κατάργησης ή «κουρέματος» της προσωπικής διαφοράς που προέκυψε από το 2016 (Ν. Κατρούγκαλου) στις συντάξεις και απορροφά οποιαδήποτε αύξησή τους, μελετά η κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο κοστολογεί τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του μέτρου, προκειμένου να ενταχθεί στο πακέτο των οικονομικών ενισχύσεων στο οποίο θα καταλήξει η κυβέρνηση εν όψει των ανακοινώσεων του πρωθυπουργού τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ.
Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς και η ενσωμάτωσή της στη σύνταξη (κατά το πρότυπο των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων) θα «ξεκλειδώσει» αυξήσεις για τους συνταξιούχους που εδώ και τρία χρόνια βρίσκονταν εκτός περιμέτρου δικαιούχων, χάνοντας την ευκαιρία να δουν τα ποσά τους να αναπροσαρμόζονται κατά 13,15% (2023-2025).
Πιο συγκεκριμένα, συνταξιούχος που λαμβάνει σήμερα σύνταξη 950 ευρώ, εκ ων οποίων τα 150 ευρώ είναι προσωπική διαφορά, θα πρέπει να περιμένει μέχρι το 2032 για να καλύψει το ποσό αυτό με ετήσιες αυξήσεις ύψους 2,4%. Με γνώμονα την διόρθωση αυτής της αδικίας, τα δύο σενάρια που εξετάζει η κυβέρνηση αφορούν:
- την οριστική κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, που θα ανοίξει το δρόμο για αυξήσεις σε 670.000 συνταξιούχους που τώρα «κόβονται» για τον λόγο αυτό.
Πρόχειρες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια επιπλέον δαπάνη της τάξης των 160 εκατ. ευρώ στην περίπτωση που καταργηθεί η προσωπική διαφορά, γεγονός που θα κόστιζε στον ΕΦΚΑ 580 εκατ. ευρώ συνολικά, από 420 εκατ. ευρώ που καταβάλlονται σήμερα για τις αυξήσεις στις συντάξεις 1,8 εκατομμυρίων δικαιούχων. Το επιπλέον αυτό κόστος θεωρείται εφικτό να καλυφθεί από τα έσοδα που προέκυψαν στον ΕΦΚΑ από την αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων συνταξιούχων.
- το «κούρεμα» της προσωπικής διαφοράς μέχρι ένα ποσό (π.χ. 300 ευρώ). Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται πως θα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά για τουλάχιστον 200.000 συνταξιούχους και θα λάβουν ολόκληρη την αύξηση του 2026. Άλλοι 470.000 συνταξιούχοι θα λάβουν μέρος της αύξησης αποδοχών την επόμενη χρονιά, λόγω μείωσης της προσωπικής τους διαφοράς.
Αν για παράδειγμα το πλαφόν οριστεί στα 300 ευρώ και κάποιος έχει υψηλότερη προσωπική διαφορά -για παράδειγμα 550 ευρώ- η διαφορά του θα μειωθεί στα 250 ευρώ και θα έρθουν νωρίτερα οι αυξήσεις των συντάξεων και για αυτούς.
Σενάριο επαναφοράς της 13ης σύνταξης
Σε περίπτωση που προκριθεί το σενάριο της μερικής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, δεν αποκλείεται να συνδυαστεί με τη χορήγηση ενός ποσού στους 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους, τύπου 13ης σύνταξης. Το ποσό που δεν δοθεί δεν θα αντιστοιχεί στο σύνολο της σύνταξης, αλλά σε μια κλιμακωτή παροχή ανάλογα με το ύψος της σύνταξης. Ο τρόπος µε τον οποίο θα επανέλθει η 13η σύνταξη είναι ευθέως συνδεδεµένος µε τις δυνατότητες του προϋπολογισµού, με τα επικρατέστερα σενάρια να κάνουν λόγο για:
- επαναφορά ποσού 500 ευρώ για τους χαµηλοσυνταξιούχους µε αποδοχές έως 800 ευρώ.
- χορήγηση σε όλους τους συνταξιούχους ποσού 500 ευρώ σε δύο δόσεις, δηλαδή από 250 ευρώ τα Χριστούγεννα και το Πάσχα.
- απόδοση µίας ολόκληρης σύνταξης επιπλέον στο τέλος κάθε έτους (συγκεντρώνει τις μικρότερες πιθανότητες καθώς είναι δημοσιονομικά ασύμφορο.
Μάλιστα η ίδια η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, αφήνει να εννοηθεί πως με τις οφειλές του ΚΕΑΟ που θα εισπραχθούν με την εμπλοκή ιδιωτικών εταιρειών, θα δοθεί δυνατότητα χορήγησης ενισχύσεων σε συνταξιούχους. Το κόστος της 13ης σύνταξης και με δεδομένο ότι περίπου 500.000 συνταξιούχοι του ΟΓΑ λαμβάνουν έως 600 ευρώ και άλλοι 300.000 παίρνουν έως 800 ευρώ, φτάνει κοντά στα 1,7 δισ. ευρώ.
