Ροή
Η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με έναν πάρα πολύ δύσκολο χειμώνα και αυτό το αντιλαμβάνονται ήδη τα κράτη του «βορρά», στα οποία το κρύο έχει ξεκινήσει. Στο Eurogroup λοιπόν που έλαβε χώρα στο Λουξεμβούργο οι υπουργοί σφύριξαν αδιάφορα. Καμία αναφορά επί της ουσίας για το πώς θα λυθεί η ενεργειακή κρίση.
Για να είμαστε ακριβείς όχι μόνο σφύριξαν αδιάφορα για την κρίση, αλλά έκαναν και ένα ακόμη βήμα: έκαναν ξεκάθαρο πως τα μέτρα στήριξης του 2023 θα είναι ακόμη πιο στοχευμένα. Δηλαδή επισφράγισαν τις άνισες δυνατότητες και τις διαφορετικές ταχύτητες που θα έχουν τα κράτη για να στηρίξουν πολίτες και επιχειρήσεις από την ενεργειακή λαίλαπα.
Μάλιστα. Έτσι ίσως εξηγείται και η στόχευση του νέου Ελληνικού Προσχεδίου Προϋπολογισμού για το 2023 που αναγκάζεται να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα έστω και οριακά (0,7% του ΑΕΠ), περιλαμβάνοντας μόνιμες ελαφρύνσεις 3,5 δισ. ευρώ και (προσοχή σε αυτό το ποσό), μόνο 1 δισ. ευρώ «κουμπαρά» για τις ανάγκες της ενεργειακής κρίσης. Δηλαδή, υπάρχει διαθέσιμο μόνο 1 δισ. ευρώ για το 2023 για να χρηματοδοτήσει το πακέτο συμμετοχής του κράτους στην επιδότηση ρεύματος επί 12 μήνες, αλλά και τη θέρμανση με φυσικό αέριο ή το πετρέλαιο θέρμανσης. Γενικότερα πρέπει να καλύψει ό,τι έχει να κάνει με τη στήριξη πολιτών και επιχειρήσεων από την ενεργειακή κρίση!
Στο ερώτημα αν φτάνουν αυτά τα λεφτά, η απάντηση δίδεται από το τι χρειάστηκε να δαπανήσει φέτος ο κρατικός προϋπολογισμός μόνο για το ρεύμα. Ακόμη και με τον νέο μηχανισμό του τελευταίου τριμήνου απαιτούνται 100 εκατομμύρια ευρώ το μήνα. Να μη μιλήσουμε για το Σεπτέμβριο που τελικά μπορεί να χρειάστηκε σχεδόν 1 δισ. ευρώ κρατικής δαπάνης (σ.σ. αν και, να το πούμε αυτό, υπό ειδικές εποχικές/ ενεργειακές συνθήκες) ή για τον Αύγουστο που χρειάστηκαν τελικά 250 εκατομμύρια ευρώ.
Να μη ρωτήσουμε τι θα γίνει με τις ανάγκες για μία ευρύτερη παρέμβαση στήριξης από την ακρίβεια που πλήττει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Προφανώς η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει σε υπερβάσεις φορολογικών εσόδων που έδωσαν επιπλέον «χώρο» φέτος. Γιατί, να το πούμε και αυτό, οι στόχοι που τίθενται για το 2023 στο πεδίο των φορολογικών εσόδων είναι αρκετά συντηρητικοί και άρα όλο και κάποιος «κουμπαράς» επιπλέον μπορεί να προκύψει. Άλλωστε έρχονται και εκλογές τι να κάνουμε...
Αλλά, σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να βρεθεί, δεν θα είναι κάτι εντυπωσιακό. Μιλάμε απλά για «μπαλώματα», τα οποία μπορεί να εξαϋλωθούν πάρα πολύ εύκολα, αρκεί να κάνει ένα «τσαφ» η ενεργειακή κρίση.
Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει ένας στρατηγικός σχεδιασμός μηνών στην Ευρώπη. Θα έπρεπε να έχουν ήδη αποφασίσει κοινές έννοιες και το πώς θα βγει και αυτός ο χειμώνας και ο επόμενος. Αντ' αυτού, το μόνο που έχουμε είναι αποφάσεις για ενεργειακή εξοικονόμηση και για έκτακτα μέτρα «διακοπών» ρεύματος αν υπάρχει πρόβλημα προσφοράς.
Στο Eurogroup τόσα χρόνια οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών δίνουν τον τόνο. Διαμορφώνουν το βηματισμό. Το ξέρουμε πάρα πολύ καλά από τις κρίσεις που προηγήθηκαν. Το ξέρουν και εκείνοι από την πείρα που έχουν σωρεύσει. Η απραξία λοιπόν αυτή τη στιγμή είναι ολοφάνερη ακόμα και από την έλλειψη αναφοράς στη μονομερή κίνηση της Γερμανίας. Γιατί, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί το «παιχνίδι» στην ΕΕ, στην Ελλάδα έχουμε δυνατότητα να πάρουμε μέτρα 1 δισ. ευρώ και στη Γερμανία λαμβάνουν παρεμβάσεις 200 δισ. ευρώ. Η ψαλίδα, παρά τη διαφορά οικονομικού μεγέθους των δύο κρατών, είναι προφανής και τεράστια.
Καταλαβαίνουμε ότι οι κανόνες στήριξης είναι διαμορφωμένοι με βάση αυτό που βολεύει λίγα και ισχυρά κράτη και όχι το με βάση το καλό «όλων». Η ντιρεκτίβα της διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους και της μείωσης της ζήτησης λόγω πληθωρισμού θα ήταν λογική μόνο υπό κανονικές συνθήκες. Αλλά, είναι παράλογη αυτόν το χειμώνα που έρχεται για όποιον μπορεί να δει τη μεγάλη εικόνα.
Η τακτική του σφυράω αδιάφορα δεν είναι μόνο κοντόφθαλμη, είναι και επικίνδυνη. Γιατί, στο κάτω-κάτω της γραφής και αυτές οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες θα χρειαστούν αγορές την επόμενη μέρα για να πουλήσουν τα προϊόντα τους και ευρύτερες συμμαχίες για να έχουν ισχυρή φωνή διεθνώς. Για αυτό άλλωστε συμφώνησαν εξαρχής στο να γίνει η Ε.Ε.
