Ροή
Τα -ξανά- είπε η Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα, στις συστάσεις προς την Ελλάδα, τις οποίες επικύρωσε το Ecofin. H μεγάλη υστέρηση σε παραγωγικότητα και στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, οδηγεί σε μεγάλη έκθεση σε εισαγωγές και έτσι συντηρείται το μεγάλο «αγκάθι» του εξωτερικού ελλείμματος. Ο λόγος για ένα «αγκάθι» το οποίο πλέον εντείνεται, και πάλι, με «ανάχωμα» μόνο από την πλευρά των τουριστικών εσόδων.
Αλλά, από μόνος του ο τουρισμός (που αυξήθηκε σε εισπράξεις κατά 6,8% τον Μάιο), όσο καλά και να πάει, δεν φτάνει για να σώσει την παρτίδα στο εξωτερικό άνοιγμα της χώρας. Ειδικά τώρα που, λόγω των έργων που χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ, θα έχουμε ακόμη πιο μεγάλες ανάγκες για εξοπλισμό και άλλα εισαγόμενα είδη με αποτέλεσμα να εντείνονται οι πιέσεις στο πεδίο των αγαθών.
Να σημειώσουμε πως, σύμφωνα με την ΤτΕ, τον Μάιο οι καθαρές εξαγωγές αγαθών (χωρίς καύσιμα και πληθωρισμό) συρρικνώθηκαν κατά 3,2%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,3%. Επιτείνοντας έτσι το πρόβλημα, αφού εισάγουμε σχεδόν διπλάσια σε αξία αγαθά από όσα εξάγουμε…
Το πρόβλημα είναι δομικό και δυσεπίλυτο. Η Κομισιόν εξηγεί πως υπάρχει πρόοδος τα τελευταία χρόνια αλλά τα «βαρίδια» παραμένουν.
Η αύξηση της παραγωγικότητας στην Ελλάδα υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ, αναφέρει η Επιτροπή, ωστόσο το επίπεδο παραγωγικότητας συγκαταλέγεται στα χαμηλότερα επίπεδα της ΕΕ. «Εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό και συνεχιζόμενο χάσμα μεταξύ της ελληνικής ωριαίας παραγωγικότητας σε μονάδες αγοραστικής δύναμης και της αντίστοιχης παραγωγικότητας της ΕΕ, δεδομένου ότι το 2023 η παραγωγικότητα της Ελλάδας ανήλθε στο 57,4% του μέσου όρου της ΕΕ» επισημαίνει.
Επίσης η Κομισιόν λέει πως «το πολύ χαμηλό επίπεδο των συνολικών επενδύσεων στην Ελλάδα αποτελεί τροχοπέδη για την αύξηση της παραγωγικότητας». Το 2023 οι καθαρές δημόσιες επενδύσεις αυξήθηκαν σημαντικά, αλλά οι καθαρές ιδιωτικές επενδύσεις σε αξία είναι από τις πιο χαμηλές στην ΕΕ. Ετσι, «δεν επιτρέπουν να επέλθουν βελτιώσεις στην παραγωγικότητα», με μόνη σωτηρία πλέον τα έργα του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης.
Πού είμαστε λοιπόν: «Η ελληνική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή επενδυτικών αγαθών, γεγονός που καθιστά τις επιχειρήσεις ευάλωτες σε διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και σε απρόβλεπτες εξελίξεις των τιμών παραγωγού». Εξηγεί πως οι ελληνικές επιχειρήσεις εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κεφαλαιουχικών αγαθών και από τις εξωτερικές αγορές όταν επενδύουν.
Η Ελλάδα λοιπόν δεν έχει καταφέρει να εξάγει σημαντικής αξίας αγαθά, αλλά και στις εισαγωγές της δεν έχει επωφεληθεί όσο θα μπορούσε από τα πλεονεκτήματα της ενιαίας αγοράς. Η Επιτροπή αναφέρει πως έχει τον χαμηλότερο βαθμό ενσωμάτωσης στην ενιαία αγορά, καθώς ο μέσος όρος των εισαγωγών και των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών αντιπροσώπευε το 2022 μόλις το 21,9 % του ΑΕΠ, έναντι 46 % που ήταν ο μέσος όρος της ΕΕ.
Στα «δεινά» που εμποδίζουν τα ιδιωτικά κεφάλαια, και έτσι την άνοδο της παραγωγικότητας και την ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού η Επιτροπή περιγράφει τα... γνωστά. Λέει πως η Ελλάδα παρουσιάζει έλλειψη δυναμισμού στο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ η φορολογική αστάθεια και οι κανονιστικές ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις θέτουν υπό αμφισβήτηση την ομαλή λειτουργία του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ο ελληνικός πληθυσμός έχει υψηλό μορφωτικό επίπεδο, ωστόσο η Ελλάδα φέρει τη χαμηλότερη βαθμολογία στην ΕΕ όσον αφορά τον δείκτη αντιστοίχισης δεξιοτήτων. Οι επιδόσεις της Ελλάδας στον τομέα της καινοτομίας είναι μέτριες, το ελληνικό σύστημα δημόσιων συμβάσεων παρουσιάζει ελλείψεις παρά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις , η πρόσβαση σε χρηματοδότηση εξακολουθεί να είναι δυσχερής, οι ληξιπρόθεμες οφειλές επηρεάζουν τη ρευστότητα, ενώ ορισμένα κλειστά, ακόμη, επαγγέλματα είναι επιζήμια.
Προφανώς δεν είμαστε πλέον εκεί που βρισκόμασταν κάποια χρόνια πριν. Δεν μιλάμε για δίδυμα ελλείματα. Έχουμε δημοσιονομικά πλεονάσματα, ταχύτερη μείωση του χρέους, διασφάλιση ενός (συγκριτικά υψηλού) ρυθμού ανάπτυξης, έχουμε μείωση της ανεργίας προς μονοψήφια επίπεδα. Με λίγα λόγια, έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο.
Αλλά, το εξωτερικό «άνοιγμα» είναι και αυτό πολύ σημαντικό, ειδικά τώρα που μαζεύονται -ξανά- τα σύννεφα στην παγκόσμια οικονομία. Και είναι καλό να τρέξουμε για να προλάβουμε να προφυλαχθούμε από μια πιθανή νέα καταιγίδα.
