Ροή
«Εμείς πλέον δανειζόμαστε για 10 χρόνια με επιτόκιο κάτω του 1%», δήλωσε πρόσφατα σε επενδυτικό συνέδριο στην Αθήνα, επικεφαλής γερμανικού fund, για να προσθέσει σχεδόν απολογητικά: «δεν αισθάνομαι καλά που το λέω αυτό εδώ».
Η αλήθεια είναι ακριβώς αυτή. Στον ευρωπαϊκό βορρά με τα μέτρα του Mario Draghi βρέχει χρήμα. Το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων της ΕΚΤ –ένα ουσιαστικό τύπωμα χρήματος δηλαδή- έχει καταστήσει την χρηματοδότηση τόσο φθηνή που ήδη έχουν αρχίσει να ακούγονται φωνές διαμαρτυρίας που προειδοποιούν για αρνητικές συνέπειες από την άφθονη μόχλευση που προσφέρουν οι τράπεζες.
Στην Ελλάδα, όμως, οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης παραμένουν… ερμητικά κλειστές. Και για αυτό δεν φταίνε μόνο οι τράπεζες, οι οποίες βρίσκονται εκτός του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης και δεν έχουν πρόσβαση στο φθηνό χρήμα της ΕΚΤ. Φταίνε οι επιλογές όλων των πολιτικών ηγεσιών αυτά τα χρόνια της κρίσης. Το ζητούμενο όμως πλέον δεν (πρέπει να) είναι το ποιος φταίει αλλά το τι πρέπει να κάνουμε για να το διορθώσουμε. Τι προτείνει ο γερμανός επενδυτής; Να φτιάξουμε ένα story. Μια ιστορία διαφορετική από αυτή που κυριαρχούσε –δίκαια ή άδικα– τα προηγούμενα χρόνια για τους τεμπέληδες και χαραμοφάηδες Έλληνες. Ένα story ανάπτυξης που μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις.
Μετά από έξι χρόνια κόπων, βασάνων και πολλών μα πολλών θυσιών μπορούμε αυτό το story να το φτιάξουμε. Μετά από έξι χρόνια βίαιης εσωτερικής υποτίμησης η Ελλάδα διαθέτει φθηνό εξειδικευμένο προσωπικό, έχει κάνει βήματα στον τομέα της σύστασης και ίδρυσης επιχειρήσεων και μένει να αποκτήσει ένα σταθερό φορολογικό και θεσμικό καθεστώς. Ακούγεται ειδυλλιακό; Μπορεί. Σίγουρα δεν είναι όλα ρόδινα, υπάρχουν πολλά επιχειρήματα για ακριβώς το αντίθετο. Αλλά έχουμε το υλικό να φτιάξουμε ένα story που θα μπορέσει να φέρει επενδυτές.
Μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά στο εξωτερικό το ενδιαφέρον για την Ελλάδα υπάρχει. Στην έρευνα του Urban Land Institute και της PWC για τις τάσεις του real estate το 2015 η χώρα μας εμφανιζόταν ως ο πιο «καυτός» επενδυτικός προορισμός στην Ευρώπη. Μετά τις παλινωδίες της προηγούμενης χρονιάς η Ελλάδα έπεσε στον πάτο της σχετικής λίστας για το 2016. Τίποτα δεν λέει όμως πως η εικόνα αυτή δεν μπορεί και πάλι να αναστραφεί. Και αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα ειδικά τώρα που οι επενδυτές βρίσκουν εύκολα χρηματοδότηση με αποτέλεσμα να αυξάνει η όρεξη τους για επιπλέον ρίσκο και επικίνδυνες τοποθετήσεις.
Ήρθε η ώρα να κλείσουμε την ομπρέλα γιατί η ιστορία έχει δείξει πως δεν θα βρέχει χρήμα για πάντα. Ο χρόνος λιγοστεύει και με την προσοχή να είναι στραμμένη προς το Ηνωμένο Βασίλειο και το Brexit και όχι στην Ελλάδα και το Grexit, το momentum είναι με το μέρος μας.
