Ροή
Ακόμη και λοταρίες με δώρο ακίνητα φαίνεται πρόθυμο να χρησιμοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών για να μας πείσει να πραγματοποιούμε αγορές με κάρτες. Είναι έτσι και αλλιώς πολλές φορές δηλωμένη η πίστη του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη στην χρησιμότητα του πλαστικού χρήματος για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Και δεν έχει άδικο. Σε πολλές χώρες που δόθηκαν σημαντικά κίνητρα για την πληρωμή με κάρτες παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της φοροδιαφυγής και αύξηση των εσόδων από το ΦΠΑ. Ωστόσο, αν και πρόκειται για σημαντικό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση δεν φτάνει για να αντιστρέψει την κακή κατάσταση των δημοσίων εσόδων.
Και ο ένας λόγος που δεν φτάνουν τα σχεδιαζόμενα μέτρα είναι απλός: Τα κίνητρα που δίνει το υπουργείο δίνονται κυρίως στον καταναλωτή και όχι στον επαγγελματία ο οποίος έχει μόνο υποχρεώσεις. Σε άλλες χώρες προβλέπεται ακόμη και επιστροφή ΦΠΑ για συναλλαγές που γίνονται με κάρτες αλλά και μπόνους στην εφορία για όσες επιχειρήσεις πληρώνονται κάποιο ποσοστό του τζίρου τους με πλαστικό χρήμα. Μένει να δούμε το τελικό νομοσχέδιο αλλά οι πληροφορίες δεν αναφέρουν ότι προβλέπεται κάποιο τέτοιο κίνητρο. Ακόμη και έτσι, όμως, το «χτίσιμο» του αφορολόγητου δεν φτάνει. Οι δαπάνες ίσες με 20% του εισοδήματος μπορούν να γίνουν σε επιχειρήσεις που έτσι και αλλιώς έχουν μικρό ποσοστό φοροδιαφυγής, π.χ. σε supermarket και βενζινάδικα που πάντα κόβουν αποδείξεις, ή σε ΔΕΚΟ κλπ.
Το θέμα είναι πως θα αυξηθούν οι αποδείξεις από κατηγορίες επαγγελματιών που το «50 ευρώ με απόδειξη ή 30 ευρώ χωρίς απόδειξη» είναι κανόνας, σε μικρές επιχειρήσεις, σε γιατρούς, δικηγόρους, υδραυλικούς κ.α. Η προφανής απάντηση σε αυτό, δηλαδή η αύξηση των ελέγχων δεν είναι ρεαλιστική λύση. Σίγουρα πρέπει να υπάρχουν συχνοί έλεγχοι και τσουχτερά πρόστιμα αλλά δυστυχώς δεν μπορείς να έχεις τους ελεγκτικούς μηχανισμούς παντού.
Και εδώ έρχεται ο δεύτερος πιο σύνθετος λόγος που δεν θα φτάσουν τα μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής: Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο κράτος. Αν κάποιος ήξερε πως οι φόροι του θα επέστρεφαν σε αυτόν μέσω αυξημένων παροχών (παιδεία, υγεία κλπ) ενδεχομένως και να απαντούσε αρνητικά στη προσφορά των «30 ευρώ». Δυστυχώς βρισκόμαστε στο ακριβώς αντίθετο σημείο. Οι κρατικές υπηρεσίες απαξιωθεί πλήρως και χιλιάδες άνθρωποι κατεβαίνουν στον δρόμο απαιτώντας μεταξύ άλλων «Δραστικές περικοπές δαπανών παντού». Το κράτος πρόνοιας είναι κατεστραμμένο, η δημόσια παιδεία παραπαίει και το δημόσιο σύστημα υγείας υπολειτουργεί. Πως ακριβώς επιστρέφει ο φόρος στον πολίτη;
Η αλήθεια είναι ότι δεν επιστρέφει. Ένα κράτος όμηρος των χρεών που εξαναγκάζεται σε «πρωτογενή πλεονάσματα» που δεν πιάνουν ούτε και τα πιο οικονομικά δυνατά κράτη και δεν μπορεί να διαχειριστεί τα έσοδα του δεν μπορεί ποτέ να πείσει τους πολίτες του. Φαύλος κύκλος λοιπόν ο οποίος δεν σπάει παρά μόνο με μια σοβαρή διαχείριση και μείωση του χρέους. Και το πρώτο είναι δυστυχώς πολύ πιο δύσκολο από το δεύτερο.
