Στην Ολλανδία από προχτές έχουν ξεκινήσει, εν μέσω αντιδράσεων και πολλών προβληματισμών, εκλογές για την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης οι οποίες ολοκληρώνονται απόψε. Οι ολλανδικές εκλογές έχουν το ενδιαφέρον ότι ενώ φαινομενικά δεν αλλάζουν κάτι στην κορυφή εντούτοις επηρεάζουν συνολικά τους συσχετισμούς άσκησης πολιτικής και αποτελούν επίσης δείκτη για τις ευρωπαϊκές πολιτικές των πιο πλούσιων οικονομιών. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε είναι ο δεύτερος μακροβιότερος ηγέτης στην Ευρώπη (μετά τον Βίκτορ Ορμπάν της Ουγγαρίας και με δεδομένο ότι η Μέρκελ φέτος αποσύρεται) καθώς κερδίζει τις εκλογές συνεχώς από το 2010 και αναμένεται να κερδίσει και απόψε. Κάθε φορά βέβαια αλλάζει και τους συμμάχους με τους οποίους σχηματίζει την κυβέρνησή του.
Αυτό που άλλαξε δραματικά την προηγούμενη φορά, το 2017, ήταν η ιστορική ήττα του Εργατικού Κόμματος Ολλανδίας και η εξαφάνιση από την πολιτική σκηνή της χώρας του, του γνώριμου της Ελλάδας Γερούν Ντάϊσελμπλουμ. Τη θέση του Εργατικού Κόμματος ως μείζονα αντιπολίτευση πήρε αρχικά το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) το νεοφιλελεύθερο, ισλαμοφοβικό κόμμα, του Γκέερτ Βίλντερς, το οποίο σύντομα άρχισε να προλειαίνεται για κυβερνητικός εταίρος αμβλύνοντας τις λαϊκίστικες, δεξιές αιχμές του.
Ο «κύριος Όχι» και η ομάδα των πλούσιων, περίεργων της Ε.Ε.
Ο Ρούτε αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση πολιτικού αν τον κρίνουμε με ελληνικά συμφραζόμενα. Όταν ξεκίνησε στην Ε.Ε. η συζήτηση για την από κοινού αντιμετώπιση της πανδημίας, με παράταση στα ζητήματα των εθνικών προϋπολογισμώ, ο Ρούτε εμφανίστηκε (λένε οι φήμες) σε συνεδρίαση κρατώντας ένα μήλο και μια βιογραφία του Σοπέν (!) εκπροσωπώντας μια ομάδα χωρών του πλούσιου ευρωπαϊκού βορρά (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία) που ήθελαν να περιοριστούν στο ελάχιστον οι δημοσιονομικές ελαφρύνσεις ή η μεταφορά πόρων εντός των εθνικών κρατών της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της πανδημίας. Μάλιστα υπήρξε τέτοια η συμπεριφορά του όλο εκείνο το διάστημα, που η πιο στενή του σύμμαχος, η Άνγκελα Μέρκελ, τον εξέθεσε δημόσια και έκτοτε το παρατσούκλι με το οποίο τον προσφωνούν σε επίσημες και ανεπίσημες ευρωπαϊκές συνεστιάσεις είναι ο «κύριος Όχι».
Σκάνδαλα και πανδημία δεν ενοχλούν τον νικητή
Το πλέον ενδιαφέρον στην υπόθεση του Ρούτε είναι ότι διατηρεί τη δημοφιλία του και αυξάνει την κοινοβουλευτική του επιρροή, παρά από μια σειρά προβλήματα που έχουν εμφανιστεί μπροστά του που σε άλλες περιπτώσεις θα σήμαιναν κυβερνητική φθορά. Το σκάνδαλο toeslagenaffaire αφορούσε την παύση οικογενειακών επιδομάτων σε φτωχές οικογένειες, πολλές από τις οποίες είχαν και μεταναστευτικό προφίλ. Ενώ υπήρξαν αντιδράσεις για κάτι τόσο σοβαρό που έγινε από το κράτος απέναντι σε πολίτες, εντούτοις ο Ρούτε φαίνεται να διατηρείται γιατί υποσχέθηκε να ολοκληρώσει το έργο του απέναντι στην πανδημία και γιατί, πιθανά, ένα σημαντικό μέρος της ολλανδικής κοινωνίας αντιμετώπισε το συγκεκριμένο σκάνδαλο με μια πραγματιστική, αν όχι ανοιχτά ρατσιστική χροιά.
Μιλώντας για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ο Ρούτε ήρθε αντιμέτωπος και με διαδηλώσεις και γενικευμένες ταραχές από όταν άρχισαν να παρατείνονται να μέτρα του lockdown στη χώρα, τα οποία για την αντιπολίτευση θυμίζουν τις εποχές που η χώρα ήταν κατειλημμένη από τους Ναζί. Εκτός των άλλων, η Ολλανδία είναι από τις χώρες που καθυστέρησαν πάρα πολύ να ξεκινήσουν την εμβολιαστική καμπάνια (4 Ιανουαρίου) και από τις πρώτες που έβαλαν «στον πάγο» το εμβόλιο της AstraZeneca. Παρεμπιπτόντως, ένα σημαντικό κομμάτι της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης στον Ρούτε δηλώνει αντι-εμβολιαστές και συμμετέχει στις διαδηλώσεις.
Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, η ίδια η εκλογική διαδικασία φέτος έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις. Οι εκλογές κρατούν πλέον 3 ημέρες αντί για μία, για να μην υπάρξει συνωστισμός, υπάρχει πρόνοια για κάλπες που μεταφέρονται, ενώ προς διευκόλυνση των ηλικιωμένων άνω των 70 ετών έχει προνοηθεί η επιστολική ψήφος μέσω email. Τα παραπάνω έχουν καταγγελθεί έντονα από την αντιπολίτευση, αλλά δεν φαίνεται να πτοούν τον Ρούτε, ο οποίος αναμένεται να ανανεώσει τη θητεία του πανηγυρικά.
Το μυστικό του είναι ότι λειτουργεί περισσότερο σαν project manager παρά σαν πολιτικός. Κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να ενσωματώσει στο λόγο και τις πολιτικές εφαρμογές του κόμματός του, στοιχεία που είναι εντελώς αντίρροπα μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα η πράσινη ανάπτυξη και οι επενδύσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία και την αγορά αυτοκινήτου. Ενώ είναι σημαντικά αρνητικός απέναντι στις οικονομικές επεμβάσεις των κρατών, μέσα στο ολλανδικό κράτος έχει αναδειχθεί πρωταθλητής στον κρατικό παρεμβατισμό. Ενώ θεωρεί ότι δεν πρέπει να συνεργαστεί με το PVV, μια θέση που επανέλαβε και πρόσφατα- έχει ενσωματώσει την ισλαμοβοφική και αντι-μεταναστευτική ρητορική του.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε την αυξανόμενη επιρροή του ευρωσκεπτικισμού από συντηρητική σκοπιά που αναδύεται στην Ε.Ε. αλλά και το γεγονός ότι η ομάδα των Τεσσάρων που πέρσι ήταν «οι περίεργοι» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία) είναι πολύ πιθανό να βρεθούν ταγοί των πολιτικών αλλαγών στην Ε.Ε. Για την ώρα, αυτό που είναι σχεδόν σίγουρο είναι ότι ο κος Ρούτε θα κάνει καρέ σε εκλογικές νίκες.
