Η δεύτερη ημέρα της Συνδιάσκεψης Κορυφής για τη Γη που είχε συγκαλέσει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, είχε ενδιαφέρον καθώς ακούστηκαν κυρίως οι απόψεις σημαντικών στελεχών στις επιχειρήσεις, τη βιομηχανία και τη διακυβέρνηση.
Από τους ηγέτες που μίλησαν τη δεύτερη ημέρα, αίσθηση έκανε η παρέμβαση του απερχόμενου πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι όσον αφορά την εσωτερική οικονομία της χώρας του, δεσμεύτηκε να σταματήσει την καύση άνθρακα ως το 2025 «εκτός απρόοπτων περιστάσεων».
Η βασική θεματική της δεύτερης ημέρας ήταν η πράσινη τεχνολογία και βέβαια, η ανάκαμψη από την πανδημία του κορονοϊού. Στη θεματική αυτή, σημαντική παρέμβαση έκανε το στέλεχος των Δημοκρατικών Πητ Μπούτετζετζ, ο οποίος κατέχει τη θέση του Γραμματέα Μεταφορών. Ο Μπούτετζετζ κατέχει έναν κομβικό ρόλο για το εσωτερικό των ΗΠΑ όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες και τα επιβατικά αυτοκίνητα εν γένει αποτελούν ένα σύμβολο της αμερικάνικης κοινωνίας για πάνω από 70 χρόνια και η είδηση που βγήκε από την παρέμβαση Μπούτετζετζ είναι σημαντική. Σκοπεύει να αυστηροποιήσει τα πρότυπα εκπομπών ρύπων και οικονομίας καυσίμου για τα επιβατικά αυτοκίνητα.
Να σημειωθεί ότι τα αντίστοιχα πρότυπα στην Ε.Ε. είναι σαφώς αυστηρότερα αλλά στις ΗΠΑ οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κερδίσει να «ανταλλάσσουν πόντους» από τις μηχανές εσωτερικής καύσης, είτε βγάζοντας στην αγορά ηλεκτρικά οχήματα, είτε επενδύοντας σε κλιματιστικά αυτοκινήτων που δεν είναι ρυπογόνα και άλλες συναφείς τεχνολογίες. Συνεπώς, βρισκόμαστε μπροστά σε έναν μεγάλο σκόπελο για την διακυβέρνηση Μπάιντεν και τον Μπούτετζετζ προσωπικά.
Μια σημαντική παρέμβαση έκανε και ο CEO της Microsoft και φιλάνθρωπος, Μπιλ Γκέιτς. Ο Γκέιτς δήλωσε ότι δεν επαρκεί η σημερινή τεχνολογία για να καλυφθούν οι φιλόδοξοι στόχοι για παγκόσμια μείωση των ρύπων. Η πρότασή του είναι να γίνουν γενναίες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην καινοτομία.
Σε παρέμβασή της η Τζένιφερ Γκράνχολμ, η Γραμματέας Ενέργειας των ΗΠΑ, χαρακτήρισε το σχέδιο των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αντίστοιχο με την κατάκτηση του διαστήματος και την προσελήνωση. «Είναι η προσελήνωση της εποχής μας» είπε συγκεκριμένα. Συμπλήρωσε μάλιστα ότι οι ΗΠΑ αναμένεται να μειώσουν τις τιμές παραγωγής μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα και να επενδύσουν σε φτηνότερη παραγωγή φωτοβολταϊκών, όμως η εστίαση θα γίνει στην παραγωγή υδρογόνου. Θέλουν να μειώσουν ως και 80% το κόστος παραγωγής για να γίνει πιο προσιτό.
Δεν ήταν όλοι σε κλίμα αισιοδοξίας, βέβαια. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), κ. Φατίχ Μπιρόλ, είπε ότι η ζήτηση για άνθρακα αναμένεται να αυξηθεί φέτος ως και 4,5% παγκόσμια, για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Προειδοποίησε επίσης ότι οι εξαγγελίες των ηγετών των μεγάλων κρατών δεν συνάδουν με τα αποτελέσματα τους ως προς τους ρύπους και τη χρήση άνθρακα. Έκλεισε μάλιστα την ομιλία του απαισιόδοξα, αναφέροντας ότι δεν εξερχόμαστε από την πανδημία του κορονοϊού με πιο βιώσιμες λύσεις ως προς την ενέργεια. Αντίθετα, είμαστε πολύ υψηλά ακόμα ως προς την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το πραγματικό πρόβλημα της κούρσας για «πράσινη τεχνολογία»
Η Συνδιάσκεψη Κορυφής για τη Γη έκλεισε σε γενικότερο κλίμα αισιοδοξίας, για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και των αερίων του θερμοκηπίου ως την ηθική επιταγή των καιρών μας. Η χρήση της τεχνολογίας δε, θεωρήθηκε η πιο σημαντική ευκαιρία. Υπάρχουν όμως δύο σημαντικά ζητήματα που αποφεύχθηκαν να διευθετηθούν.
Το πρώτο είναι αν θα καταφέρει η διακυβέρνηση Μπάιντεν να μετατρέψει όλες αυτές τις ωραίες ιδέες σε νομοθετικό έργο, χωρίς να χάσει στη σύγκρουση με τις αυτοκινητοβιομηχανίες, τη βαριά βιομηχανία, τη βιομηχανία όπλων και βέβαια το «ενεργειακό λόμπι του άνθρακα και πετρελαίου» που αποτελούν βασικούς μοχλούς της αμερικάνικης οικονομίας. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα σημαντικό παρεπόμενο της αλλαγής ενεργειακής στρατηγικής θα είναι το διπλό χτύπημα στους εργαζόμενους σε βιομηχανίες με υψηλή χρήση/παραγωγή άνθρακα: από τη μία θα κλείνουν οι «ρυπογόνες» θέσεις εργασίας κι από την άλλη οι νέες «πράσινες» θέσεις εργασίας, θα είναι πολύ πολύ λιγότερες.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η κούρσα για την «πράσινη» τεχνολογία. Η κυβέρνηση Μπάιντεν παρόλο που κάνει πετυχημένες συγκρίσεις με την κούρσα του διαστήματος, εντούτοις υπολείπεται αρκετά του… εαυτού της. Συγκρίνοντας για παράδειγμα το ποσοστό επί του ΑΕΠ που επενδύθηκε το 1969 για να επιτευχθεί η προσελήνωση του Νηλ Άρμστρονγκ (1,9%) με το ποσοστό που επενδύθηκε στην «πράσινη» τεχνολογία το 2017 (0,6% σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας) βλέπουμε ότι η «πράσινη» τεχνολογία δεν είναι τόσο προτεραιότητα όσο θέλουν να την παρουσιάζουν οι ΗΠΑ.
Στην κούρσα αυτή ηγείται η πιο ρυπογόνα οικονομία του πλανήτη. Η Κίνα. Η Κίνα έχει γίνει ο ηγέτης στην αγορά σε όλους τους τομείς της «πράσινης» τεχνολογίας, από την κατασκευή κυψελών μπαταριών έως τις ανεμογεννήτριες. Αυτό σημαίνει ότι η φιλοδοξία του Μπάιντεν και των υπολοίπων περνάει από την εξάρτηση από την κινέζικη τεχνολογική υπεροχή. Κάτι που εξηγεί και τη στάση του Σι Ζινπίνγκ αλλά και τα πολύ στενά περιθώρια για διαπραγματεύσεις και διακρατική συνεργασία.
