Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε σήμερα την Τουρκία για την προσωρινή κράτηση της δημοσιογράφου Ναζλί Ιλιτσάκ και τη Ρωσία για εξαφανίσεις Τσετσένων μετά την σύλληψή τους που δεν εξιχνιάστηκαν.
Συγκεκριμένα, η Τουρκία καταδικάστηκε για την προσωρινή κράτηση της δημοσιογράφου Ναζλί Ιλιτσάκ, θεωρώντας πως η σύλληψή της μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 «δεν είχε βάσιμους λόγους».
Δημοσιογράφος διάσημη στην Τουρκία, η Ιλιτσάκ, ηλικίας σήμερα 77 ετών, είχε συλληφθεί στις 26 Ιουλίου 2016 και είχε προφυλακιστεί στις 29 Ιουλίου, μερικές ημέρες μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 εναντίον του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.
Οι τουρκικές αρχές την υποψιάζονταν «ότι είναι μέλος μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και/ή ότι συμμετείχε» σ' αυτή την απόπειρα πραξικοπήματος, κυρίως επειδή εργαζόταν τότε σε μέσα ενημέρωσης που θεωρούνταν προσκείμενα στην κίνηση» του Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην συμμάχου του Ερντογάν που έγινε το «μαύρο πρόβατό» του και η Άγκυρα θεωρεί πως οργάνωσε το πραξικόπημα, υπενθυμίζει το ΕΔΔΑ σε ανακοίνωσή του.
Η Ναζλί Ιλιτσάκ είχε επίσης αναρτήσει στις 15 και 16 Ιουλίου 2016 καταχωρίσεις στο Twitter στις οποίες διατύπωνε αμφιβολίες για το γεγονός ότι η κίνηση του Γκιουλέν ήταν πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος.
Η Ιλιτσάκ, η οποία απορρίπτει τις κατηγορίες αυτές, είχε καταδικαστεί στο 2018 σε ισόβια κάθειρξη, ποινή που μειώθηκε το 2019 σε δεύτερο βαθμό σε κάθειρξη οκτώ ετών και εννέα μηνών επειδή «προσέφερε εκουσίως βοήθεια σε μια τρομοκρατική οργάνωση».
Αφέθηκε ελεύθερη την ίδια ημέρα και τέθηκε υπό δικαστικό έλεγχο, μαζί με τον διάσημο δημοσιογράφο και διανοούμενο Αχμέτ Αλτάν, ο οποίος συνελήφθη και πάλι μερικές εβδομάδες αργότερα και αφέθηκε ελεύθερος τον Απρίλιο.
Στην απόφασή του, το ΕΔΔΑ, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει πολλαπλασιάσει τις καταδίκες της Τουρκίας για παρόμοιες υποθέσεις μετά τις μαζικές διώξεις που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος, «θεωρεί ότι δεν υπήρχε κανένας βάσιμος λόγος για να θεωρηθεί (η ενάγουσα) ύποπτη» για συμμετοχή σε μια «τρομοκρατική οργάνωση» ή ότι επιχείρησε να ανατρέψει την κυβέρνηση της Άγκυρας.
Τα κείμενα στα οποία βασίζονται οι υποψίες της τουρκικής δικαιοσύνης, ιδιαίτερα τα μηνύματά της στο Twitter, αφορούσαν στην πραγματικότητα «συζητήσεις δημόσιου ενδιαφέροντος», «δεν υποστήριζαν ούτε προωθούσαν τη χρήση της βίας στην πολιτική σφαίρα» και δεν περιείχαν καμιά «ένδειξη αναφορικά με ενδεχόμενη βούληση (...) να συνεισφέρει σε παράνομους στόχους τρομοκρατικών οργανώσεων», υπογραμμίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η προσωρινή κράτηση της Ιλιτσάκ αποτελεί συνεπώς «μια 'επέμβαση' στην άσκηση εκ μέρους της του δικαιώματός της στην ελευθερία της έκφρασης», επισημαίνει το δικαστήριο, που έχει την έδρα του στο Στρασβούργο, και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι παραβιάσθηκαν διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για το «δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια» και στην «ελευθερία έκφρασης».
Η καταδίκη της Ρωσίας
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε σήμερα τη Ρωσία για μια σειρά από εξαφανίσεις ανθρώπων μετά την σύλληψή τους στην Τσετσενία μεταξύ του Δεκεμβρίου του 2016 και του Ιανουαρίου του 2017, οι οποίες δεν εξιχνιάστηκαν, κάτι το οποίο δείχνει "την απουσία κατάλληλης έρευνας".
Σύμφωνα με τις οικογένειες που είχαν προσφύγει, τουλάχιστον 27 Τσετσένοι πολίτες, που θεωρείτο ότι ήταν ομοφυλόφιλοι ή ύποπτοι για συμμετοχή σε τρομοκρατικές δραστηριότητες, σκοτώθηκαν τον Ιανουάριο του 2017.
Πέντε οικογένειες προσέφυγαν στο ΕΔΔΑ αφού η ρωσική δικαιοσύνη απέρριψε τα αιτήματά τους για διεξαγωγή ερευνών για την εξαφάνιση των αγαπημένων τους προσώπων.
Στην ομόφωνη ετυμηγορία τους, οι Ευρωπαίοι δικαστές κηρύσσουν τη Ρωσία ένοχη για παραβιάσεις αρκετών άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κυρίως διατάξεων σχετικών με το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην ασφάλεια και το δικαίωμα σε μια αποτελεσματική προσφυγή στην δικαιοσύνη.
Η Μόσχα καταδικάστηκε να καταβάλει αποζημίωση έως και 60.000 ευρώ στους συγγενείς καθενός από τους ανθρώπους που εξαφανίστηκαν, με το σύνολο των αποζημιώσεων να ανέρχεται σε 367.000 ευρώ, το οποίο είναι ιδιαίτερα υψηλό με βάση τη νομολογία του δικαστηρίου.
Το ΕΔΔΑ, που έχει την έδρα του στο Στρασβούργο, είναι το όργανο που έχει επιφορτιστεί με την απονομή δικαιοσύνης σε υποθέσεις που αφορούν παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την οποία έχουν επικυρώσει τα 47 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.
