Παγκόσμια ανησυχία και φόβοι ανάφλεξης επικρατούν στη Γηραιά Ήπειρο μετά την έκρηξη που σημειώθηκε κοντά στα ουκρανικά σύνορα με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο Πολωνοί πολίτες.
Ο Πολωνός πρόεδρος, Αντρέι Ντούντα, συνομιλεί με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γραφείου Εθνικής Ασφάλειας της Πολωνίας.
Właśnie trwa rozmowa Prezydenta @AndrzejDuda z @POTUS.
— Jacek Siewiera (@JacekSiewiera) November 15, 2022
Επικοινωνία με τον Ντούντα είχε και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. «Μίλησα με τον Πρόεδρο της Πολωνίας για την έκρηξη στην Πολωνία. Εξέφρασα τα συλλυπητήριά μου για την απώλεια ζωών», αναφέρει ο κ. Στόλτενμπεργκ και συμπληρώνει ότι «το ΝΑΤΟ παρακολουθεί την κατάσταση και οι Σύμμαχοι διαβουλεύονται στενά. Είναι σημαντικό να τεκμηριώνονται όλα τα γεγονότα».
Οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ θα συνεδριάσουν σήμερα κατόπιν αιτήματος της Πολωνίας για την ενεργοποίηση του μηχανισμού διαβούλευσης που προβλέπει το Άρθρο 4 της ιδρυτικής συνθήκης της Συμμαχίας, δήλωσαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters δυο ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ
«Η Πολωνία βεβαιώνει ότι εάν χρειαστεί θα ζητήσει διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 της συνθήκης για τη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πιότρ Μύλλερ, συμπληρώνοντας πως «αυξάνουμε την ετοιμότητα των στρατιωτικών μονάδων».
Το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ σημειώνει: «Τα Συμβαλλόμενα Μέρη θέλουσι συσκέπτεσθαι από κοινού οσάκις κατά την γνώμην οιουδήποτε εξ αυτών απειλείται η εδαφική ακεραιότης ή πολιτική ανεξαρτησία ή ασφάλεια ενός οιουδήποτε των Μερών».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ζελένσκι: Ρωσικοί οι πύραυλοι που χτύπησαν την Πολωνία - Πρέπει να δράσουμε
Σύμφωνα με αυτό, τα μέλη μπορούν να θέτουν οποιοδήποτε ζήτημα που τους απασχολεί, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια μιας χώρας μέλους, στο τραπέζι των συζητήσεων στο πλαίσιο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου. Από τη δημιουργία της Συμμαχίας το 1949, έχει γίνει αρκετές φορές επίκληση του άρθρο 4 και οι αποφάσεις λαμβάνονται ομόφωνα.
ΥΠΕΞ για Πολωνία: Πoλύ ανησυχητικές εξελίξεις -Τις παρακολουθούμε στενά
«Παρακολουθούμε στενά τις πολύ ανησυχητικές εξελίξεις στην Πολωνία μετά την πυραυλική επίθεση στο έδαφός της. Θερμά συλλυπητήρια στην πολωνική κυβέρνηση και τον λαό. Στεκόμαστε σε πλήρη αλληλεγγύη με τον εταίρο μας στην ΕΕ και σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, την Πολωνία» τονίζει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Διαψεύδει η Μόσχα και καταγγέλλει «προβοκάτσια»
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, ο Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Τρίτη (15/11) αργά το βράδυ ότι δεν έχει ακόμη «καμία» πληροφορία σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη στην Πολωνία. «Δυστυχώς, δεν έχω καμία πληροφορία για αυτό», περιορίστηκε να απαντήσει ο κ. Πεσκόφ ερωτηθείς σχετικά από το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Νωρίτερα, το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας υποστήριξε ότι οι αναφορές από πολωνικά μέσα ενημέρωσης και αξιωματούχους σχετικά με ρωσικούς πυραύλους που έπεσαν στο έδαφος της Πολωνίας αποτελούν «προβοκάτσια» με στόχο την κλιμάκωση της κρίσης, διαψεύδοντας οποιαδήποτε εμπλοκή της Μόσχας.
«Οι αναφορές των πολωνικών ΜΜΕ, καθώς και οι δηλώσεις αξιωματούχων για υποτιθέμενη πτώση ρωσικών πυραύλων στο έδαφος της Πολωνίας, αποτελούν μια σκόπιμη πρόκληση προκειμένου να κλιμακωθεί η κατάσταση», ανέφερε το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας προσθέτοντας πως: «κανένας στόχος κοντά στα ουκρανο-πολωνικά κρατικά σύνορα δεν έχει πληγεί από ρωσικά όπλα». Η Μόσχα συμπλήρωσε ότι τα συντρίμμια που δημοσιεύτηκαν από τοπικά ΜΜΕ της Πολωνίας, που αποτελεί και χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ, δεν έχουν καμία σχέση με όπλα της Ρωσίας.
Ψυχραιμία από Λευκό Οίκο και Πεντάγωνο
Υπενθυμίζεται πως ανώτερος αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών, που δεν κατονομάζεται, ανέφερε σύμφωνα με το Associated Press- ότι ρωσικοί πύραυλοι έπεσαν στην Πολωνία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, προκαλώντας τον θάνατο δύο ανθρώπων.
Δεύτερη πηγή, κατά την οποία ρωσικοί πύραυλοι έπεσαν στην Πολωνία, επικαλείται το Associated Press. Εφόσον επιβεβαιωθεί η συγκεκριμένη αναφορά, θα είναι η πρώτη φορά στον πόλεμο που ρωσικοί πύραυλοι πέφτουν σε χώρα του ΝΑΤΟ.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο, από την πλευρά του, δήλωσε ότι δεν είναι επί του παρόντος σε θέση να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες για δύο ρωσικούς πυραύλους που κατέληξαν σε πολωνικό έδαφος, τονίζοντας ωστόσο ότι εξετάζει τις συγκεκριμένες αναφορές. «Γνωρίζουμε τα δημοσιεύματα του Τύπου κατά τα οποία ότι δύο ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν τοποθεσία εντός της Πολωνίας κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Μπορώ να σας πω ότι δεν έχουμε καμία πληροφορία αυτή τη στιγμή για να επιβεβαιώσουμε αυτές τις αναφορές και το εξετάζουμε περαιτέρω», είπε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Πάτρικ Ράιντερ.
Παρόμοια και ο Λευκός Οίκος σημείωσε ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τις αναφορές, τις οποίες, πάντως, εξετάζει προκειμένου να εξακριβώσει τι ακριβώς έχει συμβεί, ώστε να αποφασιστούν και τα επόμενα βήματα. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ είπε επίσης ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τις αναφορές για ρωσικούς πυραύλους στην Πολωνία, σημειώνοντας ότι αυτή τη στιγμή συλλέγει περισσότερες πληροφορίες.
Για «απίστευτα ανησυχητικές αναφορές» έκανε λόγο ο Βεντάντ Πατέλ, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, συμπληρώνοντας ότι η Ουάσινγκτον προσπαθεί να αποσαφηνίσει τι ακριβώς συνέβη προτού εξετάσει τις επόμενες ενέργειές της. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ βρίσκεται σε επαφές με τα υπουργεία Εξωτερικών συμμαχικών χωρών και συνεργάζεται στενά με την πολωνική κυβέρνηση, είπε ο Πατέλ σε συνέντευξη Τύπου.
Παγκόσμια ανησυχία
- Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «είμαι ανήσυχη από τις αναφορές για έκρηξη στην Πολωνία, μετά από ένα μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων της Ρωσίας σε πόλεις της Ουκρανίας. Εκφράζω τα συλλυπητήριά μου και το ισχυρότερο μήνυμα υποστήριξης και αλληλεγγύης προς την Πολωνία και τους Ουκρανούς φίλους μας»
- Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δηλώνει «Σοκαρισμένος από την είδηση ότι ένας πύραυλος σκότωσε ανθρώπους σε πολωνικό έδαφος. Τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειες. Στεκόμαστε στο πλευρό της Πολωνίας. Είμαι σε επαφή με τις πολωνικές αρχές, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και άλλους συμμάχους».
- Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ ανέφερε πως «Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και είμαστε σε επαφή με τους Πολωνούς φίλους μας και τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ».
- Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν επικοινώνησε με τις πολωνικές αρχές και ενημερώνεται για την κατάσταση, ανέφερε απόψε το Ελιζέ. Γαλλικές διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν ότι στην αυριανή συνεδρίαση της G20 στο Μπαλί θα δοθεί η ευκαιρία να συζητηθεί το θέμα των εκρήξεων στην Πολωνία σε ανώτατο επίπεδο.
- Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε τόνισε ότι «είναι σημαντικό τώρα να διαπιστωθεί τι ακριβώς έχει συμβεί».
- Το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ότι «συνεργάζεται στενά» με τους συμμάχους, ερευνώντας τις αναφορές, σύμφωνα με εκπρόσωπο του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.
- «Τα νέα που έρχονται από την Πολωνία είναι σοβαρά. Η Φινλανδία παρακολουθεί στενά την κατάσταση στην Πολωνία και αναμένει περισσότερες πληροφορίες για τα γεγονότα. Στεκόμαστε στο πλευρό της Πολωνίας και θα αντιδράσουμε όταν έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης», δήλωσε η πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Σάνα Μάριν.
- «Το Βέλγιο καταδικάζει έντονα το περιστατικό στην πολωνική επικράτεια και εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια των θυμάτων και στον λαό της Πολωνίας», σημειώνει ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρόο και προσθέτει ότι «το Βέλγιο βρίσκεται δίπλα στην Πολωνία. Είμαστε όλοι μέρος της οικογένειας του ΝΑΤΟ που είναι περισσότερο από ποτέ ενωμένο και εξοπλισμένο για να μας προστατεύσει όλους».
Συναγερμός στις Βαλτικές χώρες
- Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα τόνισε απόψε πως «κάθε σπιθαμή εδάφους (χώρας μέλους) του ΝΑΤΟ πρέπει να προστατευθεί». «Η Λιθουανία είναι σε στενή επαφή με την φίλη Πολωνία. Η Λιθουανία εκφράζει την ισχυρή αλληλεγγύη της προς την Πολωνία. Κάθε σπιθαμή εδάφους (χώρας μέλους) του ΝΑΤΟ πρέπει να προστατευθεί», έγραψε σε ανάρτησή του στο Twitter.
- Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Φιάλα τόνισε πως εάν επιβεβαιωθεί ότι ρωσικοί πύραυλοι έπεσαν στο έδαφος της Πολωνίας, θα πρόκειται για περαιτέρω κλιμάκωση από την πλευρά της Μόσχας. «Αν η Πολωνία επιβεβαιώσει ότι πύραυλοι έπληξαν το έδαφός της, αυτό θα συνιστά περαιτέρω κλιμάκωση από τη Ρωσία», ανέφερε ο Φιάλα σε ανάρτησή του στο Twitter. «Υποστηρίζουμε σθεναρά τη σύμμαχό μας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ», υπογράμμισε.
- Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν συγκάλεσε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας «στον απόηχο του πυραύλου που έπληξε το έδαφος της Πολωνίας», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ζόλταν Κόβατς.
- Ο υπουργός Άμυνας της Σλοβακίας Γιάροσλαβ Ναντ εξέφρασε την έντονη ανησυχία του και κάλεσε τη Μόσχα να εξηγήσει τι συνέβη στην ανατολική Πολωνία. «Ανησυχώ ιδιαίτερα για τους ρωσικούς πυραύλους στην Πολωνία. Η Ρωσία πρέπει να εξηγήσει τι συνέβη», έγραψε σε ανάρτησή του στο Twitter και αναφερόμενος επίσης στις ρωσικές επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας, συμπλήρωσε: «Οι παράλογες επιθέσεις σε υποδομές πρέπει να σταματήσουν αμέσως. Η απερισκεψία της Ρωσίας ξεφεύγει από κάθε έλεγχο».
- Το υπουργείο Εξωτερικών της Εσθονίας χαρακτήρισε «άκρως ανησυχητικά» τα νέα από την Πολωνία, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Λετονίας Άρτις Πάμπρικς εξέφρασε την πεποίθηση ότι πρόκειται για ρωσικούς πυραύλους που έπεσαν στο πολωνικό έδαφος.
Τι προβλέπει το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ
Αξίζει να σημειωθεί, ότι με βάση το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, που χαρακτηρίζεται ως ο «πυρήνας» της συμμαχίας, όταν ένα κράτος μέλος δέχεται ένοπλη επίθεση, τα υπόλοιπα οφείλουν να το υπερασπιστούν λαμβάνοντας τα αναγκαία μέτρα.
«Τα Συμβαλλόμενα Μέρη συμφωνούν ότι, ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή πλειόνων εξ αυτών σε Ευρώπη ή Βόρεια Αμερική θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον απάντων και, συνεπώς, συμφωνούν ότι, σε τέτοια περίπτωση κάθε Μέρος θα ασκήσει το υπό του άρθρου 51 υπθ Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών αναγνωριζόμενο δικαίωμα της ατομικής ή συλλογικής αυτοάμυνας και θα συνδράμει το Μέρος ή τα Μέρη που υφίστανται την επίθεση με την άμεση λήψη τόσο ατιμικών όσο και συλλογικών μέτρων που θεωρούνται αναγκαία περιλαμβανομένης της χρήσεως ενόπλης βίας προς αποκατάσταση και διατήρηση της ασφαλείας της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού. Πάσα ένοπλη επίθεση και κάθε μέτρο που λαμβάνεται ως συνέπεια αυτής, θα έρχονται αμέσως σε γνώσξ του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τα μέτρα θα λήξουν όταν το Συμβούλιον Ασφαλείας θα έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα προς αποκατάσταση και διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας», αναφέρει χαρακτηριστικά το άρθρο 5.
Το χρονικό
Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την έκρηξη που συγκλόνισε νωρίτερα σήμερα το χωριό Przewodow στην ανατολική Πολωνία, σε μικρή απόσταση από τα ουκρανικά σύνορα. Ο πολωνικός ραδιοφωνικός σταθμός ZET απέδωσε την έκρηξη σε «αδέσποτους» πυραύλους, στον απόηχο των σφοδρών πυραυλικών επιθέσεων που εξαπέλυσε σήμερα η Ρωσία σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι συγκάλεσε έκτακτο κυβερνητικό συμβούλιο. Η Πολεμική Αεροπορία της Πολωνίας σήκωσε μαχητικά αεροσκάφη από το αεροδρόμιο στο Tomaszów Lubelski ενώ ο στρατός και η εισαγγελία έφτασαν στο αγρόκτημα όπου έπεσαν οι πύραυλοι.
