Η επέλαση της κακοκαιρίας Daniel συμπαρέσυρε υποδομές και γνώσεις οι οποίες όπως επεσήμαναν και οι ειδικοί καθίστανται πλέον ανεπίκαιρες λόγω της κλιματικής κρίσης και της ραγδαίας μεταβολής των καιρικών συνθηκών στην Ελλάδα.
Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες από την πλευρά της Πολιτικής Προστασίας, του Πυροσβεστικού Σώματος, της Ελληνικής Αστυνομίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, του ΕΚΑΒ και των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η χώρα θρηνεί θύματα, αναζητά αγνοουμένους και καλείται να αντιμετωπίσει ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές και υλικές ζημιές.
«Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί σε ότι έχει να κάνει με τις οδηγίες οι οποίες δόθηκαν και δίνονται, προφανώς και οι υποδομές επαρκούν μέχρι κάποιου σημείου και αυτό θα πρέπει αν θέλετε να μελετηθεί από εδώ και πέρα σε μία πιο ευρεία αν θέλετε, αλλαγή των πολιτικών μας και των πλαισίων σε σχέση με το τι φυσικά φαινόμενα παρουσιάζονται πλέον στον πλανήτη, στην Ευρώπη, στη Μεσόγειο, αλλά και στη χώρα μας και τι υποδομές επαρκούν και αν επαρκούν και τι άλλο θα πρέπει να γίνει», επεσήμανε αναφορικά με την ετοιμότητα των αρμόδιων φορέων ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σε συνέντευξη Τύπου μέσα στην εβδομάδα.
Όπως φαίνεται οι ελληνικοί μηχανισμοί ετοιμάζονται να ανασυνταχθούν στο κομμάτι της πρόληψης και καταστολής, μια κατεύθυνση την οποία υποδεικνύουν και τα νέα επιστημονικά δεδομένα.
Ο γενικός διευθυντής Περιφερειών ΔΕΔΔΗΕ, Στρατής Ζαχαρής σημείωσε σχετικά ότι «αναλύοντας τις συνθήκες που είχαμε το καλοκαίρι με τον παρατεταμένο και πολύ υψηλό καύσωνα καταλάβαμε ότι θα έπρεπε να λειτουργούμε πια με προδιαγραφές άλλης περιοχής, Μέση Ανατολή, βόρεια Αφρική.Τα νούμερα που βλέπουμε τώρα για τις βροχοπτώσεις και τις ροές του νερού μας σπρώχνουν να αρχίσουμε να βλέπουμε τι γίνεται στη νοτιοανατολική Ασία. Καταλαβαίνετε ότι είναι σαν να αλλάξαμε περιοχή. Είμαστε σε πρωτόγνωρες καταστάσεις».
Γιατί οι διασώστες βρέθηκαν με δεμένα τα χέρια
Οι ακραίες καιρικές συνθήκες ανέκαθεν δυσχέραιναν οποιαδήποτε επιχείρηση διάσωσης. Ο κ. Κικίλιας στην ενημέρωση της Παρασκευής αναφορικά με την πρόοδο των διασώσεων αναφέρθηκε και στα εναέρια μέσα και επανέλαβε ότι «τα εναέρια μέσα του Πυροσβεστικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων δε μπορούσαν να επιχειρήσουν λόγω ακραίων συνθηκών και έντονης κεραυνικής δραστηριότητας, μέχρι χθες το μεσημέρι που μπόρεσαν να ξεκινήσουν οι πτήσεις».
Ο μετεωρολόγος Δημήτρης Ζιακόπουλος στην ενημέρωση των ΜΜΕ πριν από λίγες ημέρες τόνισε την σφοδρότητα των φαινομένων τα οποία προσομοίαζαν σε εκείνα που παρατηρούνται στις Άλπεις.
«Από τις παρατηρήσεις από το διαθέσιμο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών τόσο της ΕΜΥ, του Αστεροσκοπείου και άλλους σταθμούς, φαίνεται ότι στην περιοχή την ορεινή της Μαγνησίας έπεσαν 600 με 800 χιλιοστά βροχής σε ένα 24ωρο που είναι ένα τεράστιο ποσό για τα ελληνικά χρονικά θα έλεγα και για τις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης.
Ταυτόχρονα στην πεδινή Θεσσαλία τα ποσά της βροχής ήταν ανάμεσα στα 400 με 500 χιλιοστά που είναι και αυτή μια πάρα πολύ μεγάλη τιμή. Τα 600 με 800 χιλιοστά είναι συγκρίσιμα με αυτά τα χιλιοστά από τα ρεκόρ θα έλεγα που σημειώνονται κυρίως στις νότιες πλαγιές των Άλπεων όταν ζεστός και θερμός μεσογειακός αέρας προσκρούει σε αυτές», ανέφερε σχετικά.
Προφανώς υπό αυτές τις συνθήκες τα περιθώρια άμεσης αντίδρασης από την πλευρά των διασωστικών δυνάμεων ήταν περιορισμένα. Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πενταετούς Υποχρέωσης και Συμβασιούχων Πυροσβεστών, Aλέξανδρου Φαραντάκη, ο οποίος μιλώντας σχετικά στο Insider.gr σημείωσε ότι «όταν θα κληθούμε σε ένα περιστατικό πρέπει να πάμε. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια. Οι πυροσβέστες αξιολογούμε όλες τις παραμέτρους και θα πάρουμε τα ρίσκα για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Αλλά εάν για παράδειγμα ένα ποτάμι είναι ξεχειλισμένο, εκ των πραγμάτων δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε με κανένα μέσον. Η πλημμύρα δεν κάνει εξαίρεση στους πυροσβέστες. Είδατε τι συνέβη και με το πυροσβεστικό όχημα που παρασύρθηκε. Η συγκεκριμένη κακοκαιρία ήταν άνευ προηγουμένου. Έχουμε μέσα στην διάθεσή μας (εξοπλισμό, μηχανήματα άντλησης κλπ) αλλά ακόμη και με αυτά δεν μπορούσαμε στα αρχικά στάδια να κάνουμε πολλά πράματα».
Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2023 οι νέοι Χάρτες Κινδύνων Πλημμύρας
Η έλλειψη επίκαιρων υδρομετεωρολογικών δεδομένων οδήγησε σε καθυστέρηση της αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, τα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60, ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2018, με καθυστέρηση 2,5 ετών, σε σχέση με την προβλεπόμενη προθεσμία της Οδηγίας (22/12/2015).
«Δυστυχώς, η σχετική πρόσκληση προέβλεπε την επικαιροποίηση των Σχεδίων, με βάση υδρομετεωρολογικά δεδομένα, που στην καλύτερη περίπτωση έφταναν μέχρι το 2013. Κάτι το οποίο ήταν αδόκιμο, αφού η κλιματική κρίση απαιτεί να χρησιμοποιούνται τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (οι αναθεωρημένοι χάρτες που ετοιμάζονται τώρα, έχουν τα στοιχεία μέχρι και το 2022 που περιλαμβάνουν και τον Ιανό)», αναφέρει το υπουργείο σε σχετικό σημείωμα.
Όπως αναφέρεται, έχουν δοθεί όλες οι σχετικές διευκρινίσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η ολοκλήρωση των επικαιροποιημένων Χαρτών Επικινδυνότητας Πλημμύρας και των επικαιροποιημένων Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας αναμένεται έως τις 30/11/2023 και η ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας έως τις 15/7/2024, εντός μιας εξαετίας από την έκδοση των αρχικών χαρτών που έγινε τον Ιούλιο του 2018.