Η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων (86 %) πιστεύει ότι όλοι θα πρέπει να μιλούν τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα και σχεδόν τρεις στους πέντε (59 %) μπορούν να συζητήσουν σε μία. Αυτά είναι μερικά από τα αποτελέσματα του τελευταίο Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Οι Ευρωπαίοι και οι γλώσσες τους» που δημοσίευσε σήμερα η Επιτροπή.
Η έρευνα, η οποία συμπίπτει με την παγκόσμια ημέρα πολιτιστικής πολυμορφίας, επισημαίνει την αυξανόμενη αναγνώριση της σημασίας της γλωσσικής πολυμορφίας για την ενίσχυση της πολιτιστικής κατανόησης, των οικονομικών ευκαιριών και της κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρώπης. Με 24 επίσημες γλώσσες και περίπου 60 περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πολυγλωσσία αποτελεί ζωηρό παράδειγμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολυμορφίας.
Δώδεκα χρόνια μετά την τελευταία έρευνα για το θέμα αυτό, το Ευρωβαρόμετρο δείχνει ότι οι πολίτες έχουν πολύ θετική στάση απέναντι στην πολυγλωσσία:
- Το 86 % των ερωτηθέντων θεωρεί ότι όλοι θα πρέπει να μιλούν τουλάχιστον μία άλλη γλώσσα εκτός της μητρικής τους και το 69 % να δηλώνουν περισσότερες από μία γλώσσες.
- Το 76 % πιστεύει ότι η βελτίωση των γλωσσικών δεξιοτήτων θα πρέπει να αποτελεί πολιτική προτεραιότητα· και
- Το 84 % πιστεύει ότι οι περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες θα πρέπει να προστατεύονται.
Η Επιτροπή προωθεί τη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω έργων που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα Erasmus + και το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη».
Όσον αφορά τη γνώση ξένων γλωσσών, η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου δείχνει θετική, αν και μέτρια, πρόοδο από την τελευταία έρευνα του 2012.
Τρεις στους πέντε Ευρωπαίους μπορούν να έχουν συνομιλία σε γλώσσα διαφορετική από τη μητρική τους, σημειώνοντας αύξηση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από το 2012.
Το ποσοστό αυξάνεται σε τέσσερις στους πέντε νέους Ευρωπαίους (79 % μεταξύ 15 και 24 ετών), με αύξηση κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες.
Αυτό φέρνει την ΕΕ πιο κοντά στον στόχο της για τη νεολαία που ορίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου του 2019 σχετικά με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών, δηλαδή την απόκτηση επάρκειας στη γλώσσα της σχολικής εκπαίδευσης και τη γνώση δύο άλλων γλωσσών πριν από το τέλος της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Από την άλλη πλευρά, η πρόοδος όσον αφορά τη δεύτερη ξένη γλώσσα είναι μικρότερη: Το 28 % των Ευρωπαίων (+ 1 εκατοστιαίες μονάδες) και το 39 % των νέων (+ 2 εκατοστιαίες μονάδες) μπορούν να συζητήσουν σε περισσότερες από μία ξένες γλώσσες. Μεταξύ των Ευρωπαίων που μιλούν τουλάχιστον μία άλλη γλώσσα εκτός της μητρικής τους, το 31 % χρησιμοποιεί την πρώτη ξένη γλώσσα καθημερινά (+ 8 εκατοστιαίες μονάδες).
Τα αγγλικά ομιλούνται από σχεδόν τους μισούς Ευρωπαίους (47%) ως ξένη γλώσσα. Πρόκειται για αξιοσημείωτη αύξηση κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες από το 2012. 7 στους 10 νέους Ευρωπαίους μπορούν να συζητήσουν στα αγγλικά, δηλαδή 9 εκατοστιαίες μονάδες περισσότερο από την έρευνα του 2012. Γίνεται αντιληπτό ως η σημαντικότερη γλώσσα για να μάθουν τα παιδιά για το μέλλον τους (από το 85 % των συμμετεχόντων στην έρευνα), ακολουθούμενη από τα ισπανικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά και τα κινεζικά. Μετά τα αγγλικά, τα γαλλικά (11 %), τα γερμανικά (10 %) και τα ισπανικά (7 %) είναι οι συχνότερα ομιλούμενες ξένες γλώσσες στην ΕΕ.
Τα πορίσματα αυτά συνάδουν με τα αποτελέσματα της έκθεσης βασικών δεδομένων Eurydice του 2023 σχετικά με τη διδασκαλία γλωσσών στο σχολείο στην Ευρώπη, η οποία έδειξε ότι το 98,3 % των ευρωπαίων μαθητών στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και όλο και περισσότερο από μικρότερη ηλικία μαθαίνουν αγγλικά.
Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, στα κύρια οφέλη της εκμάθησης μιας νέας γλώσσας περιλαμβάνονται οι ευκαιρίες απασχόλησης (51 %), η δυνατότητα κατανόησης ατόμων από άλλους πολιτισμούς (45 %), η απόκτηση καλύτερης εργασίας στη χώρα όπου ζουν (42 %), η χρήση της σε διακοπές στο εξωτερικό (42 %) και η χρήση της στην εργασία (συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιών στο εξωτερικό για επαγγελματικούς λόγους· 40 %).
Τα αποτελέσματα συνάδουν με πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), με την υποστήριξη της Επιτροπής, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι ηλικίας 15 ετών μαθαίνουν αγγλικά. Η μελέτη αυτή δείχνει ότι οι νέοι μαθαίνουν ολοένα και περισσότερο γλώσσες εκτός της αίθουσας διδασκαλίας χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή παρακολουθώντας περιεχόμενο στην πρωτότυπη γλώσσα. Η πλειονότητα των Ευρωπαίων (53 %), ιδίως οι νέοι (65 %), προτιμούν πλέον τον υποτιτλισμό από το μεταγλώττιση περιεχομένου. Αυτό έχει αλλάξει σημαντικά σε σύγκριση με το 2012 (+ 11 εκατοστιαίες μονάδες).
Κατά μέσο όρο, το 11,5 % των μαθητών στην ΕΕ μιλούν διαφορετική γλώσσα στο σπίτι από ό, τι στο σχολείο, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι πολύγλωσσες τάξεις αποτελούν πραγματικότητα στην Ευρώπη.
Ιστορικό
Η προώθηση των γλωσσικών ικανοτήτων βρίσκεται στο επίκεντρο του ρόλου της ΕΕ στην εκπαίδευση και του οράματος για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης.
Η πολυγλωσσία είναι επίσης μία από τις οκτώ βασικές ικανότητες που απαιτούνται για την προσωπική ολοκλήρωση, έναν υγιεινό και βιώσιμο τρόπο ζωής, την απασχολησιμότητα, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και την κοινωνική ένταξη, όπως περιγράφεται στη σύσταση του Συμβουλίου του 2018 σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση.
Η έρευνα διεξήχθη στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο του 2023. 26,523 απαντήσαντες ηλικίας 15 ετών και άνω και από διαφορετικά δημογραφικά υπόβαθρα συμμετείχαν στην έρευνα στη μητρική τους γλώσσα. Σε όλες τις χώρες πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις διά ζώσης, οι οποίες συμπληρώθηκαν με συνεντεύξεις αυτοολοκλήρωσης στην Τσεχία, τη Δανία, τη Μάλτα και τη Φινλανδία.
