Το Ιράν μπορεί να επιλύσει τις διαφορές του με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA) μέσω της συνεργασίας και των διαπραγματεύσεων, αλλά όχι κάτω από πίεση, δήλωσε o ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί στον επικεφαλής της IAEA Ραφαέλ Γκρόσι, προειδοποιώντας ότι η χώρα του θα αντιδράσει αμέσως σε περίπτωση εξωτερικής πίεσης.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι που βρίσκεται στην Τεχεράνη συναντήθηκε με τον Αμπάς Αραγτσί, επικεφαλής της ιρανικής διαπραγματευτικής ομάδας στις συνομιλίες του 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις, και με άλλους ιρανούς αξιωματούχους με θέμα το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, λίγες εβδομάδες πριν ο Ντόναλντ Τραμπ καταλάβει την θέση του προέδρου στον Λευκό Οίκο.
Κατά την διάρκεια της πρώτης του θητείας (2017-2021), ο Τραμπ εφάρμοσε την πολιτική της «ακραίας πίεσης» κατά του Ιράν επαναφέροντας τις βαριές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, οι οποίες είχαν αρθεί από τις δυτικές δυνάμεις στο πλαίσιο της ιστορικής συμφωνίας του 2015 για τον έλεγχο του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
«Συμφωνήσαμε να ενεργήσουμε με θάρρος και καλή θέληση», σχολίασε στο Χ ο Ραφαέλ Γκρόσι.
Ο Γκρόσι έφθασε χθες στην ιρανική πρωτεύουσα και συναντήθηκε με τον επικεφαλής του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Μοχάμαντ Εσλάμι. Πρόκειται επίσης να συναντηθεί με τον πρόεδρο του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν, μετέδωσε το πρακτορείο Irna.
Οι συνομιλίες αυτές θεωρούνται μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για την διπλωματία πριν από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το 2015, το Ιράν και οι μεγάλες δυτικές δυνάμεις, ανάμεσά τους και οι ΗΠΑ, συμφώνησαν στην Βιέννη, έπειτα από 21 μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων, επί κειμένου συμφωνίας που προέβλεπε την χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν με αντάλλαγμα εγγυήσεις ότι η Τεχεράνη δεν θα επιδιώξει να αποκτήσει το ατομικό όπλο.
Τρία χρόνια αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε μονομερώς τις ΗΠΑ από την συμφωνία και επανέφερε τις κυρώσεις κατά του Ιράν.
Εκτοτε, η Τεχεράνη αύξησε σημαντικά τα αποθέματα σε εμπλουτισμένο στο 60% ουράνιο, κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή ατομικής βόμβας, σύμφωνα με την IAEA.
Η διεθνής συμφωνία έθετε το ανώτατο όριο του εμπλουτισμού του ουρανίου στο 3,65%.
Η επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία δημιουργεί φόβους για αύξηση της έντασης ανάμεσα στην Τεχεράνη και την Ουάσινγκτον.
Σε αυτήν την συγκυρία, ο Ραφαέλ Γκρόσι διαπίστωσε μόλις την Τρίτη ότι «τα περιθώρια ελιγμών αρχίζουν να περιορίζονται» και ότι «είναι αναγκαίο να βρεθούν τα μέσα για να υπάρξουν διπλωματικές λύσεις».
Οι Ιρανοί «διαθέτουν ικανή ποσότητα πυρηνικού υλικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή πυρηνικού όπλου», δήλωσε ο Γκρόσι σε συνέντευξή του στο CNN.
Αλλά «σε αυτό το στάδιο, δεν έχουν στην κατοχή τους το πυρηνικό όπλο», διαβεβαίωσε.
Από το 2021, το Ιράν έχει περιορίσει τις επιθεωρήσεις των πυρηνικών του εγκαταστάσεων, έχει απεγκαταστήσει τις κάμερες παρακολούθησης και έχει αποσύρει τις διαπιστεύσεις της ομάδας των εμπειρογνωμόνων, κατά παραβίαση των όρων της συνθήκης του 2015.
Τα θεμέλια του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν ετέθησαν στο τέλος της δεκαετίας του 1950, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας με τον σάχη Μοχάμαντ Ρεζά Παχλεβί.
Το 1970, το Ιράν επικύρωσε την Συνθήκη Μη Διάδοσης (NPT), η οποία υποχρεώνει τα κράτη να δηλώνουν και να θέτουν υπό τον έλεγχο της IAEA το πυρηνικό υλικό που κατέχουν.
Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν αναφερθεί τα τελευταία χρόνια δημόσια στο ενδεχόμενο απόκτησης ατομικής βόμβας ως εργαλείου αποτροπής στο πλαίσιο της αύξησης της έντασης με το Ισραήλ.
Ο αγιατολάχ Χαμενεΐ βρίσκεται στην εξουσία από το 1979, είναι η ύπατη αρχή που αποφασίζει για τα μεγάλα θέματα και έχει απαγορεύσει με φάτουα την προσφυγή στο ατομικό όπλο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
