Σε μια περίοδο στην οποία ο αναπροσδιορισμός του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας, από την παραγωγή μη διεθνώς εμπορεύσιμων σε διεθνώς εμπορεύσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα κρίνεται αναγκαίος, σημαντικός θεωρείται ο ρόλος του αγροδιατροφικού κλάδου τόσο στη διαμόρφωση του νέου αναπτυξιακού προτύπου της χώρας όσο και στην βελτίωση της εξαγωγικής της δραστηριότητας.
Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις σε ότι αφορά την ανάπτυξη και τις προοπτικές του αγροτικού τομέα στη χώρα μας είναι η σταδιακή αναπροσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου σε παραγωγή και διάθεση προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, λαμβάνοντας υπόψη τα καινούργια διεθνή αγροδιατροφικά και καταναλωτικά τρόφιμα.
Προς την κατεύθυνση αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί μελέτη μας, (μπορείτε να βρείτε την μελέτη στο link:
http://www.mardas.eu/PDF/Metra1516/Meleti_Agrotika_Trofima_Metra_Politi…) η οποία έχει εκπονηθεί πρόσφατα και έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, και η οποία επιχειρεί να προσδιορίσει τόσο το μέγεθος της αγροδιατροφικής δραστηριότητας και τη συμβολή της στην ελληνική οικονομία όσο και τα μέτρα πολιτικής τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στη βελτίωση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας. Το πρώτο μέρος της μελέτης αναφέρεται στις εξαγωγές και εισαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, που κατατάσσονται σε 132 κλάδους, με έμφαση στα 60 πρώτα (κατά φθίνουσα αξία) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα υπόλοιπα θεωρούνται υποδεέστερα, προσδιορίζοντας παράλληλα το βαθμό της εξειδίκευσής τους και συγκρίνοντας τη δομή αυτή με την αντίστοιχη της ΕΕ. Μια σύγκριση δηλαδή μεταξύ των ελληνικών και ευρωπαϊκών εξαγώγιμων προϊόντων με αποδέκτη τις χώρες του υπόλοιπου κόσμου.
Από τα στατιστικά στοιχεία της συγκριτικής αυτής μελέτης, τα οποία συγκεντρώθηκαν από τη βάση δεδομένων της Comtrade, διαπιστώθηκε πως τα Ελληνικά προϊόντα δεν είναι κατάλληλα εξειδικευμένα σύμφωνα με τις τάσεις της παγκόσμιας ζήτησης. Οι επιδόσεις των ελληνικών αγροτικών εξαγωγών σε σχέση με τις ευρωπαϊκές, σε παγκόσμια κλίμακα, καταγράφουν μια ανισορροπία. Η διαπιστωμένη απουσία ενός μεγάλου μεριδίου της ελληνικής αγροτικής παραγωγής από το χάρτη της παγκόσμιας αγοράς αποτελεί μια εξέλιξη η οποία γεννά εύλογα πολλά ερωτήματα ως προς τον επαναπροσανατολισμό της εγχώριας παραγωγής, σύμφωνα με τα διεθνή καταναλωτικά και αγροδιατροφικά πρότυπα.
Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, θεωρείται αναγκαία:
- η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων (άμεσα συνδεδεμένων και εξαρτημένων από τις εισαγωγές) με σκοπό την εκμετάλευση του ελληνικού συγκριτικού πλεονεκτήματος. Ελληνική υπεροχή παρατηρείται στην παραγωγή, επεξεργασία αλλά και εξαγωγή προιόντων, σε ομογενοποιημμένα παρασκευάσματα διατροφής ή επεξεργασμένα παρασκευάσματα φρούτων, ψαριών (φιλέτα καπνιστά) και λαχανικών, καθώς ρύζι, φυσικό μέλι, φρέσκα ή κατεψυγμένα φρούτα (μπανάνες, σύκα, λεμόνια),κρέας (προβατοειδών, αιγοειδών) και μαλάκια-μαλακόστρακα
- η ενίσχυση της ελληνικής παραγωγής και εξαγωγής των συγκεκριμένων αγροδιατροφικών προϊόντων, τα οποία κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο των ευρωπαϊκών εξαγωγών αλλά δεν εξάγονται από την Ελλάδα. Ενδεικτικά κάποια από τα προϊόντα αυτά είναι: επεξεργασμένα και παρασκευασμένα ζάκχαρα, δημητριακά, αλεύρια, γαλακτοκομικά είδη (κρέμα γάλακτος, τυριά, βούτυρο) καθώς κριθάρι (χωρίς άλεση ή ζυθοποιίας), κρέας (βοοειδή, πουλερικά, άλογα), τσάι και όσπρια (μπιζέλια , ρεβίθια, φακές, φασόλια).
- η ενίσχυση της παραγωγής και εξαγωγής των αγαθών εκείνων που εξάγονται τόσο από την ΕΕ όσο και από την Ελλάδα καθώς θα αφυπνίσουν την αγροτική παραγωγή και θα συνεχίσουν να συμβάλουν στην ανοδική πορεία του όγκου των ελληνικών εξαγωγών. Τέτοιου είδους γεωργικά τρόφιμα και προϊόντα είναι: [παρασκευάσματα διατροφής (όπως ζυμαρικά-μακαρόνια και προϊόντα αρτοποιίας), προϊόντα κρεατικών (όπως πουλερικά και λουκάνικα), καφές και εκχυλίσματα καφέ, χυμοί φρούτων καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα (ορός γάλακτος)], [σιτηρά (σίτος, σκληρό σιτάρι, σιμιγδάλι και αραβόσιτο), φρούτα (πεπόνια, ροδάκινα, κεράσια , αβοκάντο , πορτοκάλια , μήλα , μανταρίνια, σταφύλια ), λαχανικά (κρεμμύδια, σκόρδα, λάχανα, μαρούλια), πατάτες και τομάτες όπως επίσης φρέσκα ή κατεψυγμένα ψάρια (σολομοειδή, ρέγκες, μαλακόστρακα)].
Το δεύτερο μέρος της μελέτης αναφέρεται στις λύσεις και τους τρόπους με σκοπό τον εξορθολογισμό και την επαναοριοθέτηση της εγχώριας παραγωγής καθώς και την ενίσχυση των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, μέσα από μέτρα τα οποία βρίσκονται εκτός των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ.
Δεδομένου ότι ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας θεωρείται ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης του αγροτικού κλάδου στην Ελλάδα. Μια αλλαγή στην αγροτική πολιτική, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις για τις ευρωπαϊκές αλλά και παγκόσμιες γεωργικές αγορές, θα βελτιώσουν την διεθνή ελληνική ανταγωνιστικότητα και θα εκσυγχρονίσουν την ελληνική γεωργική παραγωγή.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
