Η Eldorado Gold είναι με το ένα πόδι εκτός Ελλάδος, καθώς εις μάτην περιμένει τις περιβαλλοντικές άδειες. Το Ελληνικό παραμένει καθηλωμένο καθώς ακόμα δεν έχουμε αποφασίσει αν είναι δάσος, αρχαιολογικός χώρος ή και τα δύο. Τα ΕΛΠΕ αντιμετωπίζουν προβλήματα στα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης, καθώς οι κάτοικοι διατείνονται ότι προκαλούν δυσοσμία. Και στην Κέρκυρα, τουριστική επένδυση 100 εκατ. ευρώ σέρνεται στα δικαστήρια, καθώς τοπικοί παράγοντες αντιδρούν στα έργα.
Και όλα αυτά, ενώ ο πρωθυπουργός χαρακτηρίζει την Ελλάδα «επενδυτική ευκαιρία» προσκαλώντας τους απανταχού ενδιαφερόμενους να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στη χώρα.
Ποιος όμως σώφρων επενδυτής θα το πράξει, όταν γνωρίζει ότι η γραφειοκρατία και οι ρυθμοί απόδοσης της δικαιοσύνης μπορούν να του «τινάξουν στον αέρα» το επενδυτικό πλάνο; Πολλώ δε μάλλον όταν οι δεδομένες παθογένειες του συστήματος αξιοποιούνται για κομματικά (ή μικροκομματικά) συμφέροντα.
Προφανώς η ελληνική πολιτεία έχει το δικαίωμα –και την υποχρέωση- να επιλέξει τους επενδυτές που θέλει. Αν μια επιχείρηση δεν σέβεται το περιβάλλον, τους κατοίκους, την ιστορία και γενικότερα τον τόπο, τότε ναι, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Επένδυση δεν σημαίνει ξεπούλημα, δεν σημαίνει αποικιοκρατικούς όρους ούτε υφαρπαγή του εγχώριου πλούτου.
Αρμόδιες όμως για να το αποφασίσουν αυτό είναι η νομοθετική και η δικαστική εξουσία. Αν θέλουμε όντως να προσελκύσουμε επενδυτές, πρώτη προϋπόθεση είναι να θέσουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Ας είναι αυστηροί. Ενδεχομένως και να πρέπει να είναι. Αλλά σίγουρα πρέπει να είναι ξεκάθαροι. Χωρίς παραθυράκια και χωρίς γκρίζες ζώνες που ευνοούν τους ημέτερους και ανοίγουν το δρόμο της συναλλαγής κάτω από το τραπέζι. Αν τελικά θέλουμε σοβαρές επενδύσεις, αντίστοιχα οφείλουμε να δώσουμε στους υποψήφιους επενδυτές ένα σοβαρό θεσμικό πλαίσιο. Αλλιώς, θα προσελκύουμε καιροσκόπους, «αρπακτικά» και «αεριτζήδες».
Και το δεύτερο σκέλος για την προσέλκυση των επενδύσεων είναι να λειτουργεί σωστά –και κυρίως έγκαιρα- η δικαιοσύνη. Προφανώς είναι δικαίωμα όλων να προσφεύγουν αν θεωρούν ότι θίγονται τα συμφέροντά τους, η υγεία τους, ενδεχομένως και η ίδια τους η ζωή. Και προφανώς στο βωμό των όποιων επενδύσεων δεν πρέπει να παρακάμπτεται η νομιμότητα. Από την άλλη όμως, δεν είναι λογικό και βιώσιμο ο όποιος επιχειρηματίας να παραμένει «εγκλωβισμένος» για χρόνια μέχρι να πάρει μια άδεια ή να εκδικαστεί η υπόθεσή του. Η να μπορεί κάποιος υπάλληλος, εσκεμμένα ή όχι, να καθυστερεί μια επένδυση επειδή δεν βάζει την υπογραφή του ή δεν προχωρά μια διαδικασία, ενδεχομένως προσδοκώντας σε ίδιο όφελος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Eldorado Gold αλλά και το Ελληνικό, το κράτος οφείλει να είναι ξεκάθαρο: «Θέλουμε την επένδυσή σας, αρκεί να πληροί συγκεκριμένους όρους». «Για να πάρετε την άδεια, θα πρέπει να τηρήσετε τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις». Ή, σε τελική ανάλυση « δεν θέλουμε τη συγκεκριμένη επένδυση καθώς κρίνουμε ότι είναι παράνομη ή επιβλαβής για τον τόπο». Αλλά τουλάχιστον να είμαστε ξεκάθαροι. Αλλιώς δίνουμε το χειρότερο δυνατό μήνυμα, ότι όχι μόνο δεν θέλουμε επενδύσεις, αλλά και επιλέγουμε να «εγκλωβίσουμε» τους υποψήφιους επενδυτές.
