Κάθε χρόνο τον Δεκέμβρη, πέραν των Δεκεμβριανών που αιματοκύλισαν την Αθήνα και τους αγωνιστές του ΕΑΜ, έχουμε την επέτειο των σύγχρονων, των δικών μας Δεκεμβριανών, των Δεκεμβριανών της γενιάς μας.
Τον Δεκέμβρη του 2008, 9 χρόνια πριν, η δολοφονία ενός 15χρονου παιδιού, του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, από έναν αστυνομικό, έβγαλε μια ολόκληρη γενιά στους δρόμους και ξεχείλισε μια ολόκληρη οργή. Εκείνες τις μέρες πρωτο-φωνάξαμε «στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες» και με θλίψη, θυμό και οδύνη για τον άδικο χαμό ενός συνομήλικου μας, γεννήσαμε ένα κίνημα οργής κατά της κάθε είδους καταστολής της γενιάς μας και των ονείρων της.
Εννιά χρόνια μετά, τα όνειρα και οι ελπίδες αυτής της ίδιας γενιάς παραμένουν αδικαίωτα. Οι αγώνες που έδωσε τότε και δίνει από τότε μέχρι και σήμερα ακόμα, με διάφορους εμβληματικούς σταθμούς όπως κατά τη διάρκεια της ψήφισης και εφαρμογής του νόμου Διαμαντοπούλου, των πλατειών των αγανακτισμένων, του αντιμνημονιακού αγώνα και του Δημοψηφίσματος, δεν έχουν επιτύχει την ανάσχεση της παντός είδους καταστολής της γενιάς μας.
Μιας γενιάς που ξεκίνησε με την ταμπέλα της γενιάς των 700 ευρώ, συνεχίσαμε ως αυτή των 500 και σήμερα κατέληξε στα 300 ευρώ και στους υποκατώτατους μισθούς! Το «στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες» έγινε «κανείς δεν ζει με 400 ευρώ». Τα οποία μάλιστα αφορούν τις σχετικά καλές περιπτώσεις. Τις περιπτώσεις που έχουν μια κάποια έστω δουλειά ή μια κάποια έστω βοήθεια από το σπίτι. Όμως ως πότε;
Ως πότε θα είμαστε μια γενιά συντηρούμενων από τους γονείς μας; Ως πότε θα είμαστε μια γενιά πρακτικάριων, ασκούμενων, ημιαπασχολούμενων, χαμηλά ή και καθόλου αμειβόμενων; Ως πότε θα είμαστε μια γενιά που θα πρέπει να αποκτήσει δεξιότητες επί δεξιοτήτων, πτυχία επί πτυχίων, συστάσεις επί συστάσεων, ώστε κάποια στιγμή, κάπου, κάπως, κάποτε να μπορέσει να ζήσει χωρίς φόβο και πάθος για αυτό που της ξημερώνει αύριο; Ως πότε θα είμαστε μια γενιά «νομάδων» που θα περιφέρεται σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, αναζητώντας κάτι έστω και λίγο καλύτερο; Ως πότε τέλος θα είμαστε αυτό το νέο προλεταριάτο, το προλεταριάτο των πτυχιούχων, με νέους μορφωμένους και εξειδικευμένους σκλάβους;
Μπορεί κανείς σήμερα από μας να φανταστεί τη ζωή του μετά από 5 χρόνια; Μπορεί να προβεί στο απονενοημένο για τα δεδομένα της εποχής μας, να κάνει κάτι δικό του επαγγελματικά (χωρίς να εξαρτάται από ΕΣΠΑ και ρουσφέτια); ή να «ανοίξει δικό του σπίτι»; να κάνει οικογένεια και παιδιά; Μπορεί κανείς από μας να πει με σιγουριά ότι θα δουλεύει σε 5 χρόνια εκεί ή εκεί; ως τέτοιος ή άλλος; Νομίζω πως όχι, η αίσθηση που έχω γύρω μου, είναι πως όχι.
Γιατί όμως όχι; Γιατί ένας κόσμος έχει δημιουργηθεί σε τέτοια μέτρα και σταθμά που δεν μας χωράει; Ποιος τον κόβει και τον ράβει έτσι; Γιατί και με ποιο δικαίωμα;
Κάποιοι, όπως εγώ, θα πουν πως έχει να κάνει με το εκμεταλλευτικό σύστημα ανθρώπου από άνθρωπο, με τα συμφέροντα, με τη δομή της λειτουργίας τόσο του κόσμου, όσο και των κρίσεων του καπιταλισμού. Άλλοι μπορεί να το αποδώσουν σε τυχαιότητα, ή ακόμα να πουν ότι ευθύνονται οι διάφορες στρεβλώσεις που εμποδίζουν το σύστημα, τους θεσμούς, τους μηχανισμούς να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και ο κόσμος να λειτουργεί εύρυθμα. Θα διαφωνήσω μαζί τους.
Όπως και να χει όμως, από όπου και αν προέρχεται ταξικά ο καθένας στη γενιά μου, από τους ευπορότερους μέχρι τους ασθενέστερους, θα πέφτουμε όλοι στο ίδιο τοίχος, στο ίδιο εμπόδιο και αδιέξοδο. Γιατί ναι μεν κάποιος ευκατάστατος μπορεί να μην έχει το άγχος της άμεσης επιβίωσης, να έχει μια γενικότερη εξασφάλιση ή και ακόμα να έχει να διαχειριστεί κάτι «έτοιμο». Όμως ακόμα και αυτός, θα σταματάει και θα χτυπάει στο αδιέξοδο της γενιάς μας, μιας γενιάς που της έχουν στερήσει το σημαντικότερο «αγαθό» που υπάρχει για την νιότη μας, το δικαίωμα στο όνειρο, όσο ρομαντικό και αν ακούγεται. Αυτό δυστυχώς είναι το τραγικότερο αποκύημα αυτής της κρίσης, ανεξαρτήτως αιτιών, ευθυνών και προτάσεων για την άρση της.
Εμείς όμως δεν πρέπει να αφήσουμε να υπάρξει καμία χαμένη γενιά, ούτε η δική μας, ούτε η προηγούμενη, ούτε οι επόμενες.
Αν με ρωτήσετε τον τρόπο, θα σας πω με ειλικρίνεια, συναίσθηση και απογοήτευση, πως δεν τον έχω βρει, ακόμα τουλάχιστον. Μπορεί να μην τον βρω και ποτέ. Σίγουρα όμως δεν περνάει μέσα από την διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης και τη διαιώνισή της. Μέσα από ένα σύστημα που εξυπηρετεί λίγους και συγκεκριμένους και πετάει έξω τους υπόλοιπους, σαν παραπανήσια απορρίμματα. Χρειάζεται ρήξη με αυτή την τάξη πραγμάτων, χρειάζονται ριζικές και συθέμελες ανατροπές. Χωρίς συνειδητοποίηση του ότι δεν μπορούμε να ζούμε συνέχεια με το διαρκές άγχος και την απορία του «και μετά τι;» και χωρίς αποφασιστικότητα, δεν θα αλλάξει αυτή η ζοφερή πραγματικότητα. Δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να το βάλουμε κάτω και να μην διεκδικήσουμε την ζωή μας ολόκληρη. Όχι από εγωισμό, αλλά από ευθύνη, χρέος και καθήκον, να μην είμαστε η πρώτη γενιά στη σύγχρονη ιστορία που θα παραδώσει στην επόμενη, λιγότερα κεκτημένα (όχι υλικά) από αυτά που παρέλαβε.
