Η προοπτική ενός δυσμενέστερου - από το αρχικά αναμενόμενο - πρώτου τριμήνου, αλλά και ο βαρύς απολογισμός της πανδημίας στο τζίρο των εταιρειών και των επαγγελματιών το 2020 διαμορφώνει το σχεδιασμό της κυβέρνησης για τους επόμενους μήνες στο πεδίο των μέτρων στήριξης. Πρώτο βήμα είναι η παράταση των οριζόντιων μέτρων στήριξης.
Συνοδεύεται όμως από την οριστικοποίηση ενός νέου πλέγματος στοχευμένων μέτρων που θα δίνουν ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια των περιορισμών αλλά και μεγαλύτερη ώθηση την περίοδο της ανάκαμψης. Ορόσημο για την «επόμενη ημέρα» είναι το πότε θα ξεκινήσει η σχετικά «ομαλή» λειτουργία του τουριστικού κλάδου. Αλλά πρώτη προτεραιότητα είναι το λιανεμπόριο με έμφαση στα εποχικά είδη που πρέπει να «ξεστοκάρουν» με τις επόμενες εισηγήσεις των ειδικών να αναμένονται την Παρασκευή και τον Πρωθυπουργό να προαναγγέλλει πως «δεν μπορούμε να λειτουργούμε συνέχεια με την οικονομία κλειστή». Προεξοφλώντας σε μεγάλο βαθμό πως θα μπορέσει η αγορά να λειτουργήσει έστω και με το click away ή έστω και με ραντεβού στα καταστήματα ρούχων και παπουτσιών.
Οι Πρωθυπουργικές δηλώσεις
Χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στον ΑΝΤ1 προανήγγειλε τη μονιμοποίηση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, αναφέροντας ότι είναι το πιο πετυχημένο μέτρο (σ.σ. ήδη στον 5ο κύκλο έχουν υποβληθεί περί τις 300.000 αιτήσεις ενδιαφέροντος). «Θα συνεχιστεί η Επιστρεπτέα Προκαταβολή όσο χρειάζεται για να στηρίξουμε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ανάγκη, που θα δούνε μεγάλη πτώση του τζίρου τους» ανέφερε. Δεν απέκλεισε και αναδρομική μείωση του ποσοστού επιστροφής στους 3 πρώτους κύκλους λέγοντας πως «θα το εξετάσουμε» όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή.
Θεώρησε επίσης δεδομένη την εφαρμογή του σχεδίου Γέφυρα 2 το οποίο «θα επιτρέψει στους ενήμερους δανειολήπτες να λάβουν μία σημαντική οικονομική υποστήριξη για να μπορούν να πληρώνουν τα δάνειά τους», λέγοντας ότι το κράτος «ήταν, είναι και θα είναι δίπλα σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους». «Ξέρω πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση στην πραγματική οικονομία. Και ξέρω πόσο τεράστια προσπάθεια έχουν καταβάλει οι επιχειρηματίες να προσαρμοστούν σε μία πρωτοφανή κρίση» ανέφερε.
Για τα χρέη της πανδημίας ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο μεγάλο καθεστώς αναστολής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων ευχόμενος «η αγορά να λειτουργήσει γρήγορα ώστε να μπούμε σε ρυθμούς κανονικότητας και να ξαναρχίσουν να πληρώνουν με κανονικό ρυθμό οι καταστηματάρχες, οι έμποροι, οι επιχειρήσεις».
Αλλά και ο επικεφαλής του οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης σε άρθρο του στην Καθημερινή έκανε σαφές πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι «πρώτη προτεραιότητα θα είναι η συνεχιζόμενη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζοµένων». Και, αργότερα, «η επιτυχής διαχείριση των φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων που έχουν ανασταλεί».
Ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας χθες για το ίδιο θέμα ανέφερε χαρακτηριστικά πως «τον Απρίλιο πρέπει να επαναξιολογηθεί η δυνατότητα μιας επιχείρησης να καταβάλει τις 12 ή τις 24 δόσεις». Αν και όπως είπε «δεν υπάρχει στο τραπέζι θέμα κουρέματος αυτή τη στιγμή, αλλά αυτό που είναι πάντα στο μυαλό μας είναι η διευκόλυνση των επιχειρήσεων».
Η στρατηγική
Η κυβέρνηση θέτει ως επόμενο μεγάλο στοίχημα το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς ειδικά στο λιανεμπόριο το οποίο δέχεται το πιο μεγάλο πλήγμα το οποίο «χτυπά» σημαντικά και στη ροή εσόδων προς τα κρατικά ταμεία. Προωθεί όμως και τη διαμόρφωση ενός σχεδίου στοχευμένων παρεμβάσεων οι οποίες (παράλληλα με τα οριζόντια μέτρα τα οποία όσο θα ανοίγει η αγορά θα απευθύνονται σε μικρότερο αριθμό πληττόμενων εταιρειών), θα στηρίζουν την επιχειρηματικότητα αλλά και τις θέσεις απασχόλησης.
Για παράδειγμα σήμερα, μέσω της Επιστρεπτέας διαφυλάσσονται έως και τον Ιούνιο του 2021 περίπου ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Επίσης προς το παρόν αποθαρρύνονται τα μαζικά «λουκέτα», εξηγούν αρμόδιες πηγές. Τούτο, όπως επισημαίνουν θα πρέπει να «παραταθεί» χρονικά, με άλλη μορφή έως το 2022….
Το επόμενο στάδιο των πιο στοχευμένων μέτρων για τις επιχειρήσεις συνδέεται με το μεγάλο «μειονέκτημα» της κυβέρνησης για το 2021: έχοντας δώσει ήδη στην οικονομία 24 δισ ευρώ τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι πιο στενά. Είναι πλέον σχεδόν δεδομένο ότι τα 7,5 δισ. ευρώ που έχουν προβλεφθεί για τον προϋπολογισμό του 2021 δεν θα επαρκέσουν, εκτός και αν υπάρξει κάποιο «θαύμα» στο υγειονομικό πεδίο.
Οπότε η λύση είναι η στροφή σε πιο στοχευμένα μέτρα. Το «ατού» που έχει στα χέρια του πλέον το Υπουργείο Οικονομικών είναι η γνώση. Θα υπάρχει, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πήγες, μέχρι το τέλος του μήνα ακριβής εικόνα για την πτώση τζίρου ανά εταιρεία και ανά περίοδο για το σύνολο του 2020. Οπότε θα μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή εξατομικευμένα εργαλεία στήριξης.
Τα υφιστάμενα εργαλεία (όπως είναι η Επιστρεπτέα Προκαταβολή) θα μπορούν να παρέχουν στήριξη σε αυτούς που πραγματικά τη χρειάζονται. Αλλά και οι νέες δυνατότητες μέτρων που δίδει η ΕΕ έχουν το ίδιο πλέον «μοτίβο».
Ο λόγος για τη στήριξη που μπορεί να παρέχεται σε εταιρείες με πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% που ήταν ζημιογόνες το 2020 λόγω μεγάλων δαπανών, με μία πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι να αναφορά στη χρήση του εργαλείου αυτού για την παροχή εγγυήσεων για δάνεια τόνωσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Επίσης δίνεται η δυνατότητα για νέες παρεμβάσεις στο πεδίο της ρύθμισης οφειλών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει το δικαίωμα σε όλες τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν στις ρυθμίσεις των οφειλών που δημιουργήθηκαν εν μέσω πανδημίας ή που θα δημιουργηθούν έως και το πρώτο μισό του 2021, με χρονικό ορίζοντα στο τέλος του 2022.Η νέα αυτή «γενιά» ρυθμίσεων αφορά σε χρέη προς την εφορία και τα ταμεία επιχειρήσεων και επαγγελματιών.
Παράλληλα υπάρχουν και τα κονδύλια του ΕΣΠΑ. Πέρα από το πρόγραμμα για τα e-shop Και για τις δαπάνες θερμαντικών σωμάτων, δίδεται μία ευκαιρία εύρεσης πρόσθετων κονδυλίων μέσα για τη στήριξη του επιχειρηματικού κόσμου με εργαλείο την αναθεώρηση η οποία θα δρομολογηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Επιπλέον θα αρχίσουν να πληρώνονται οι επιδοτήσεις των 800 εκατομμυρίων ευρώ μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων σε πληττόμενους επιχειρηματίες. Στο σκέλος της ρευστότητας πέρα από το νέο εγγυοδοτικό σχήμα που δρομολογείται, αναμένονται και τα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τα οποία (μέσω του τραπεζικού συστήματος) θα δρομολογηθούν απευθείας σε επιχειρήσεις.
Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές το κρίσιμο στοιχείο είναι το πότε θα αρχίσει να ανοίγει η αγορά. Τότε όπως λένε «θα ανοίξει η κάνουλα».
Όπως αναφέρουν προφανώς και πρέπει να διατηρηθούν εν ζωή οι επιχειρήσεις που αν δεν υπήρχε η πανδημία θα ήταν βιώσιμες. Αλλά όταν περάσει το κρίσιμο διάστημα των περιοριστικών μέτρων και φανεί με ασφάλεια ότι λόγω των μαζικών εμβολιασμών αρχίζει η πορεία προς το άνοιγμα της αγοράς, τότε «πρέπει και ο επιχειρηματικός κόσμος να τροφοδοτηθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ρευστότητα» εξηγούν. Για να αλλάξει το κλίμα και να πεισθεί ο επιχειρηματίας πως μπορεί να ανακάμψει.
Στο σχεδιασμό που γίνεται, αναφέρουν κυβερνητικές πήγες, λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη και ο παράγοντας διατήρησης των θέσεων απασχόλησης. Όπως για παράδειγμα ορίζεται στην Επιστρεπτέα 5 (υποχρέωση διατήρησης των θέσεων έως και τον Ιούνιο του 2021). Οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής θεωρούνται ως «μία ένδειξη της αισιοδοξίας του επιχειρηματικού κόσμου για την πορεία ανάκαμψης που θα ακολουθήσει», επισημαίνουν.
Οι διαβουλεύσεις
Τα νέα μέτρα στήριξης θα συζητηθούν και με τους θεσμούς στο πλαίσιο της αξιολόγησης της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας που ουσιαστικά ξεκινά σήμερα σε επίπεδο τεχνικών συζητήσεων ενώ το διήμερο 26 - 27 Ιανουαρίου λάβει χώρα σε επίπεδο επικεφαλής των κλιμακίων. Στις εν λόγω συζητήσεις θα τεθεί και το θέμα της Γέφυρας 2, αλλά και οι υπόλοιπες παρεμβάσεις που δρομολογεί η κυβέρνηση, με δεδομένη ωστόσο τη ρήτρα γενικής διαφυγής και για αυτόν το χρόνο.
Προφανώς το άμεσο βήμα είναι το πακέτο μέτρων για τον μήνα Ιανουάριο που ανακοίνωσε το ΥΠΟΙΚ, με την παράταση της στήριξης για τις επιταγές, την επιτάχυνση της διαδικασίας πληρωμής των πληττόμενων ιδιοκτητών ακινήτων και άλλες παρεμβάσεις. Ένα σημαντικό στοιχείο ρευστότητας το οποίο το ζητούν και οι θεσμοί είναι η επιτάχυνση στην απονομή των συντάξεων, ούτως ώστε να μειωθούν και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Κράτους προς ιδιώτες.
Επίσης επιχειρείται η ταχύτερη δυνατή έγκριση έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης με πρώτη κίνηση το «Εξοικονομώ» που θα τονώσει μεγάλο μέρος της αγοράς. Κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν και την κίνητρα που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων μέσα από συγχωνεύσεις. Αλλά και τις παρεμβάσεις του Αναπτυξιακού Νόμου και των επιδοτήσεων του νέου ΕΣΠΑ που επιχειρείται να ξεκινήσει ειδικά στο σκέλος της επιχειρηματικότητας το ταχύτερο δυνατό.
Διαβάστε επίσης:
Στα σκαριά νέο εργαλείο στοχευμένης επιδότησης φόρων & εισφορών πληττόμενων εταιρειών-επαγγελματιών
Πώς θα λειτουργεί το νέο μέτρο στήριξης για εταιρείες με πτώση τζίρου 30%
Φωτογραφία: Getty Images/Ideal Image
