Την Πέμπτη έχει οριστεί το πρώτο ραντεβού των επιτελών των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης για ένα θέμα το οποίο αφορά καίρια την Ελλάδα. Από την έκβαση της «μάχης» που αρχίζει σε επίπεδο EWG θα εξαρτηθούν τα περιθώρια που θα υπάρχουν τους επόμενους μήνες αλλά και χρόνια που θα έρθουν για την εφαρμογή επαρκών μέτρων στήριξης οικονομίας, αλλά και για την υλοποίηση των κυβερνητικών δεσμεύσεων για μόνιμες ελαφρύνσεις (φορολογικές και ασφαλιστικές).
Το πρώτο βήμα που εξαρτάται από την συζήτηση της Πέμπτης είναι οι «οδηγίες» που θα ενσωματωθούν στους δύο νέους πολυετείς προϋπολογισμούς που καλείται η κυβέρνηση να ετοιμάσει μέχρι τα μέσα Απριλίου. Ο πρώτος είναι το νέο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα έχει ορίζοντα, σύμφωνα με πληροφορίες, έως και το 2024. Και ο δεύτερος είναι ο Μεσοπρόθεσμος Προϋπολογισμός με ορίζοντα έως και το 2025 που θα πρέπει να ετοιμαστεί παράλληλα, με στόχο κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Η σύνοδος του EWG
Το ραντεβού σε επίπεδο EE έχει οριστεί στο «τερέν» του Euroworking Group. Θα συνεδριάσει σε διευρυμένη σύνθεση όλων των κρατών της ΕΕ την Πέμπτη (δηλαδή σε επίπεδο EFC καθώς το ζήτημα αφορά όλες τις χώρες που καλούνται να καταθέσουν ανάλογα πολυετή σχέδια) και θα προετοιμάσει την υπουργική σύνοδο της 15ης Μαρτίου.
Επί τάπητος θα τεθεί ένα πακέτο «οδηγιών» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο προαναγγέλθηκε στο τελευταίο Eurogroup, ενώ αύριο η Κομισιόν αναμένεται να το παρουσιάσει. Δηλαδή, να προτείνει με ποιο τρόπο και με ποια κριτήρια θα πρέπει να αποφασιστεί η κατάργηση της ρήτρας γενικής διαφυγής και η σταδιακή επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων.
Μοιραία θα συζητηθεί το τι θα γίνει την επόμενη μέρα, δηλαδή το ζήτημα της αλλαγής του δημοσιονομικού πλαισίου το οποίο ισχύει ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση και επηρεάζει καίρια τα ελληνικά συμφέροντα.
Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, αυτό που αναμένεται να συζητηθεί την Πέμπτη είναι οι γενικές κατευθύνσεις προς τα κράτη - μέλη. Αυτά με τη σειρά τους θα πρέπει να καταθέσουν αναλυτικό «report» με τα μέτρα στήριξης και να ολοκληρώσουν στο πλαίσιο των πολυετών προϋπολογισμών τις προβλέψεις τους για την πορεία των οικονομιών τους, τώρα και τα επόμενα χρόνια.
Όπως εξηγούν οι ίδιες πήγες, από τα στοιχεία που θα καταθέσουν τα κράτη-μέλη και από την κατάσταση που θα αποτυπώνεται μέσα από την πορεία του ΑΕΠ, της ανεργίας αλλά και των δημοσιονομικών τους στοιχείων θα φανεί και τι ανάγκες υπάρχουν για παρεμβάσεις στους «κανόνες».
Από την άλλη πλευρά, την Πέμπτη θα ακουστεί για πρώτη φορά η θέση των εκπροσώπων των υπουργών Οικονομικών για το θέμα. Δηλαδή θα φανεί αν πέρα από την Ιταλία (η οποία λόγω του ιδιαίτερα υψηλού χρέους έχει προφανή λόγο να επιζητά την αλλαγή των όρων) και άλλα κράτη, όπως αυτά του «Βορρά» σε αυτή τη συγκυρία, έχουν ανάλογα κίνητρα, με δεδομένο το μεγάλο πλήγμα που έχουν υποστεί (σ.σ. για παράδειγμα η Γερμανία έχει καθίζηση στα εταιρικά κέρδη λόγω της πανδημίας, η οποία θα προκαλέσει δημοσιονομική ζημιά και τον επόμενο χρόνο).
Η ενισχυμένη Εποπτεία
Για την Ελλάδα, το ζήτημα εμπλέκεται με την ενισχυμένη εποπτεία. Η παράταση της ρήτρας γενικής διαφυγής και το 2022 σε ένα βαθμό φαίνεται ότι την προφυλάσσει από την υποχρέωση επιστροφής στο δημοσιονομικό στόχο που είχε αποφασιστεί κατά τη συμφωνία του 2018 για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ. Ωστόσο παραμένει η δέσμευση (της τότε συμφωνίας) για σταδιακή αποκλιμάκωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3% του ΑΕΠ το 2023, στο 2,5% το 2024 και στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2025 και μετά σε όλους μετά προγραμματικής ενισχυμένης εποπτείας.
Από την άλλη πλευρά, ακόμα και με τους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν για όλα τα κράτη - μέλη (και στους οποίους εμπίπτει η Ελλάδα όσο διαρκεί η γενική ρήτρα διαφυγής), τα πράγματα παραμένουν ιδιαίτερα δύσκολα και τούτο λόγω του υψηλού της χρέους.
Αρμόδιες πηγές ανέφεραν ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες μπορεί να αλλάξουν και να γίνουν πιο «λειτουργικοί», αλλά θα απαιτούν δημοσιονομική πειθαρχία. Όχι μόνο ότι έναντι των Θεσμών αλλά και των αγορών. Σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι το τελευταίο διάστημα, μία βασική αλλαγή είναι η κατάργηση/προσαρμογή του κανόνα του χρέους. Δηλαδή της ανάγκης απομείωσης κατά 1/20ο κάθε χρόνο για το ποσοστό που υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
Μία άλλη σημαντική παράμετρος είναι ο «χρυσός κανόνας δαπανών». Δηλαδή η αλλαγή του κριτηρίου αναφορικά με το δικαίωμα λήψης μέτρων στήριξης ούτως ώστε μία άνοδος των δαπανών να μην ξεπερνά την αύξηση του ΑΕΠ.
Υπάρχουν και πάρα πολλές άλλες προτάσεις στο τραπέζι, ενώ προς το παρόν ο τρόπος μέτρησης της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι ένα συγκεκριμένο όριο διαρθρωτικού πρωτογενούς πλεονάσματος. Δηλαδή πρωτογενούς πλεονάσματος προσαρμοσμένου με βάση την πορεία του οικονομικού κύκλου στην οποία βρίσκεται κάθε κράτος, το ύψος του οποίου ορίζεται ανά κράτος σε συνδυασμό και με το ύψος και τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η συζήτηση θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες με το Eurogroup να έχει ήδη ορίσει έναν οδικό χάρτη διαβουλεύσεων που φτάνει έως τον Ιούλιο του 2021. Τότε θα πρέπει να υπάρξει η τελική απόφαση αναφορικά με τους προϋπολογισμούς του 2022. Προφανώς η συζήτηση για τους δημοσιονομικούς κανόνες των επόμενων ετών μπορεί να συνεχιστεί και στη συνέχεια. Ανάλογα και με την τροπή που θα έχει πάρει ως τότε η πορεία της πανδημίας αλλά και με τις ισορροπίες που θα ισχύουν πολιτικά σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, εξηγούν αρμόδιες πήγες.
Διαβάστε επίσης:
Σε στενό κλοιό τα μέτρα στήριξης από το Eurogroup – Προς κοινή πολιτική στοχευμένων παρεμβάσεων
Έρχεται ο νέος «χρυσός κανόνας» κρατικών δαπανών, θα ορίζει τα περιθώρια παροχών-φοροελαφρύνσεων
