Μεγάλη πρόκληση και βασική προτεραιότητα για τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης αποτελεί η αντιμετώπιση της επόμενης μέρας των μορατόριουμ πληρωμών, με τα πρώτα δείγματα γραφής από τους δανειολήπτες να εκπλήσσουν θετικά, αλλά να μην εφησυχάζουν.
Moratoria, προσπάθειες για την ίαση δανείων και την επαναφορά τους στους ισολογισμούς των τραπεζών, πλειστηριασμοί, νέος πτωχευτικός νόμος και συνέχεια της μείωσης των κόκκινων δανείων μέσω του «Ηρακλή», συζητήθηκαν χθες στο διαδικτυακό συνέδριο της IMN για τα ελληνικά NPLs. Την συζήτηση συντόνισε η Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Χαρούλα Απαλαγάκη και συμμετείχαν η Γενική Διευθύντρια Διαχείρισης Απαιτήσεων Εταιρικής και Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, Φωτεινή Ιωάννου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Cepal, Θεόδωρος Αθανασόπουλος, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Corporate & Shipping Recovery της Intrum Hellas, Θεόδωρος Τζούρος και ο Chief Risk Officer του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Μιχάλης Χαραλαμπίδης.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, παρά τη δύσκολη συγκυρία από την εξέλιξη της πανδημίας, οι ενδείξεις από τα moratoria είναι θετικές. Από τα προγράμματα αναστολής καταβολής δόσεων που έληξαν τον Σεπτέμβριο του 2020, το 80% - 85% επανήλθε σε ομαλή αποπληρωμή και οι ενδείξεις τον Ιανουάριο του 2021, για τα moratoria που έληξαν τον Δεκέμβριο, κινούνται στο ίδιο θετικό μοτίβο. Σημαντική είναι η συμβολή του προγράμματος «Γέφυρα» για την κρατική επιδότηση των δόσεων δανείων.
Οι θετικές ενδείξεις, ωστόσο, δεν οδηγούν σε εφησυχασμό, αφού τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης θα «κριθούν» από την επιτυχία των προγραμμάτων που θα προσφέρουν για την ομαλή επανένταξη των δανείων αυτών στα ομαλά εξυπηρετούμενα. Η αποτελεσματικότητα των step – up προγραμμάτων θα κριθεί όχι μόνο από την ικανότητά τους να διατηρήσουν «πράσινα» δάνεια που εμφανίζουν δυσκολίες αποπληρωμής συνεπεία της πανδημικής κρίσης, αλλά και από το τελικό «πόρισμα» του SSM, στο τέλος 2021 – αρχές 2022, για το κατά πόσον οι διευκολύνσεις αυτές δεν θα κατηγοριοποιηθούν στα NPLs.
«Δεν θα διακινδυνεύσουμε ένα νέο κύμα NPLs από τα moratoria. Αλλά οι λύσεις που θα δώσουμε θα είναι βραχυπρόθεσμες, στοχευμένες και προσαρμοσμένες μόνο στις ανάγκες που προκύπτουν λόγω Covid», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερη προσοχή, όπως αναφέρθηκε, πρέπει να δοθεί στα προγράμματα αποπληρωμής σε κλάδους όπως π.χ. ο ξενοδοχειακός, όπου είναι δύσκολο να γίνουν προβολές στον σχεδιασμό τους, ενώ αυτό που πρέπει να ενδιαφέρει είναι η διαφύλαξη της κουλτούρας πληρωμών.
Οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν στην καταλυτική συμβολή του «Ηρακλή» για τη μείωση των κόκκινων δανείων. Εν προκειμένω, δεν αποκλείστηκε τα μη εξυπηρετούμενα να «σπάσουν» και το ψυχολογικό όριο των 50 δις. ευρώ στο δ΄ τρίμηνο του 2020, όπου ο δείκτης NPL αναμένεται κάτω του 35%.
Ο «Ηρακλής 2» και η περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων πρέπει να προχωρήσει γρήγορα διότι η χώρα θέλει να πάρει την επενδυτική βαθμίδα, αναφέρθηκε, με την εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα είναι μακράν φέτος η πιο δραστήρια αγορά NPLs, ακόμη και από την Ιταλία και την Ισπανία. Μέσω του «Ηρακλή», όπως αναφέρθηκε, θα δημιουργηθεί τα επόμενα 3 – 4 χρόνια μία μεγάλη αγορά διαχείρισης ακινήτων στην οποία θα αναδυθούν εξειδικευμένοι Servicers ακινήτων, όπως επίσης και μια ευρεία δευτερογενής αγορά για πωλήσεις NPLs.
Οι συνομιλητές επεσήμαναν, ωστόσο, τις αβεβαιότητες που δημιουργεί στη μείωση των κόκκινων δανείων μέσω του «Ηρακλή», το γενικευμένο «πάγωμα» των πλειστηριασμών. Χωρίς την ευχέρεια στην άσκηση των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε δάνεια που έχουν καταγγελθεί, οι Servicers δεν μπορούν να επιτύχουν τους στόχους ανακτήσεων που προβλέπουν τα business plans των τιτλοποιήσεων.
Βεβαίως, οι πλειστηριασμοί δεν αποτελούν το βασικό ζητούμενο των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης, καθώς και οι δύο επικεντρώνονται στο πώς θα θεραπεύσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ώστε αυτά να γυρίσουν στους ισολογισμούς των τραπεζών. Κρίσιμο ρόλο στην εξυγίανση των επιχειρηματικών δανείων θα έχει η εισροή νέων κεφαλαίων κίνησης.
Στην προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σημαντική θα είναι η υλοποίηση του νέου πτωχευτικού νόμου. Η επιτυχία του νόμου θα κριθεί από την εφαρμογή των υποδομών του, με κρίσιμα στοιχεία της υλοποίησης, τον αλγόριθμο για τις αυτοματοποιημένες ρυθμίσεις και τον φορέα για την απόκτηση των ακινήτων όσων πτωχεύουν. Κρίσιμο ρόλο στην επιτυχία του νόμου θα έχει και η ταχύτητα του δικαστικού συστήματος.
