Τις εκτιμήσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχετικά με τις ευκαιρίες προσέλκυσης επενδύσεων που ανοίγονται και για τη χώρα μας από τον κλάδο θαλάσσιας αιολικής ενέργειας, επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της WindEurope για την ανάπτυξη ανάλογων πρότζεκτ το περασμένο έτος στην Ευρώπη.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε πριν από λίγο καιρό η WindEurope, πέρυσι έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ τα κεφάλαια που δεσμεύθηκαν για χρηματοδοτήσεις υπεράκτιων αιολικών στη «Γηραιά Ήπειρο», αγγίζοντας τα 26,3 δισ. ευρώ. Ένα ποσό πολλαπλάσιο από τα 6 δισ. ευρώ, στα οποία έφτασαν οι επενδύσεις το 2018, και αισθητά μεγαλύτερο από το προηγούμενο ρεκόρ (18,2 δισ.) το οποίο είχε σημειωθεί το 2016.
Το επενδυτικό ρεκόρ, όπως είναι φυσικό, συνοδεύτηκε και από ιστορικό υψηλό στο συνολικό μέγεθος των έργων που «ωρίμασαν» χρηματοοικονομικά πέρυσι, και τα οποία άγγιξαν τα 7,1 GW (Γιγαβάτ) σε συνολική ισχύ. Το προηγούμενο ρεκόρ είχε σημειωθεί το 2016, συνδυαζόμενο όπως είναι φυσικό με τη επενδυτική επίδοση που είχε καταγραφεί εκείνη τη χρονιά, όταν «κλείδωσαν» θαλάσσια αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 5 GW.
Οι εναλλακτικές επιλογές
Για να μπει και η Ελλάδα στο «κάδρο» ανάλογων επενδύσεων, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δρομολογεί τη θέσπιση ενός ρυθμιστικού πλαισίου για την εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών πάρκων, το οποίο όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Κ. Σκρέκας, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο 2021. Το πλαίσιο αυτό θα βασίζεται σε τρεις «πυλώνες», οι οποίοι θα καθορίσουν πώς ακριβώς θα αξιοποιηθεί αυτή η νέα τεχνολογία στη χώρα μας. Οι «πυλώνες αυτοί είναι ο τρόπος χωροθέτησης-αδειοδότησης, η φόρμουλα σύνδεσής τους στο δίκτυο, και η μέθοδος προσδιορισμού της αποζημίωσης των έργων.
Όσον αφορά τη χωροθέτηση-αδειοδότηση, το φάσμα των εναλλακτικών επιλογών ξεκινά από το φιλελεύθερο μοντέλο και φτάνουν σε ένα κρατικά ελεγχόμενο καθεστώς – με δυνατότητα, βέβαια, να υπάρξει κάποια ενδιάμεση λύση. Έτσι, με βάση το φιλελεύθερο μοντέλο, ο επενδυτής επιλέγει χωρίς κανένα περιορισμό το σημείο εγκατάστασης, ώστε αφότου το μελετήσει και κρίνει ότι χρήζει εκμετάλλευσης, να προχωρήσει στην αδειοδοτική «ωρίμανση» του πάρκου, και μετά στην υλοποίησή του.
Στο άλλο άκρο, δηλαδή στο κρατικά ελεγχόμενο μοντέλο, σχεδόν όλα τα παραπάνω βήματα γίνεται από την πολιτεία, η οποία στη συνέχεια προχωρά στη δημοπράτηση των υποψήφιων θέσεων, για την παραχώρησή τους στους επενδυτές. Έτσι, η πολιτεία επιλέγει τις περιοχές εγκατάστασης, προχωρά στη μελέτη τους και προσδιορίζει το μέγεθος των πάρκων που μπορούν αυτές να «υποστηρίξουν».
Ανάλογη είναι το φάσμα και στη σύνδεση στο δίκτυο, όπου στο φιλελεύθερο μοντέλο, ο επενδυτής αποφασίζει ο ίδιος για τον τρόπο με την τεχνολογία διασύνδεσης. Όπως είναι φυσικό, στην κρατικά ελεγχόμενη προσέγγιση, οι επιλογές αυτές γίνονται από την πολιτεία.
Τέλος, αναφορικά με την αποζημίωση των πάρκων, αποτελεί κοινό τόπο ότι η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη λύση είναι η διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών, από τους οποίους θα προκρίνονται εκείνα τα έργα τα οποία θα αιτούνται τη μικρότερη αποζημίωση. Εδώ, το ερώτημα είναι αν το μοντέλο αυτό θα πρέπει να εφαρμοσθεί εξαρχής, ή αν θα πρέπει το πρώτο «κύμα» έργων να υλοποιηθεί με διοικητικά οριζόμενες τιμές, ώστε να στηριχθεί ο κλάδος στα πρώτα βήματά του στη χώρα μας.
