Κλίμα αβεβαιότητας και απαισιοδοξία σε ό,τι αφορά το διάστημα που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση των στρεβλώσεων στην αγορά που επέφερε η πανδημία, επικρατεί στον εμπορικό κόσμο ενώ παράλληλα ελλοχεύει ο κίνδυνος, υγιείς επιχειρήσεις να μετατραπούν σε προβληματικές, αφού σχεδόν 4 στις 10 απειλούνται, χάνοντας έσοδα και σωρεύοντας χρέη.
Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν μεταξύ άλλων από την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2020 που παρουσιάζει το διήμερο 6-7 Απρίλιου σε διαδικτυακή εκδήλωση της ΕΣΕΕ και σύμφωνα με την οποία, ο κλάδος δέχεται μεν ισχυρές πιέσεις, αλλά διατηρεί τη σημαίνουσα συμμετοχή του στην οικονομική δραστηριότητα (12% του ΑΕΠ) παραμένοντας ο κυριότερος εργοδότης της χώρας (18,3% στη συνολική απασχόληση). Η πανδημία συνιστά «απειλή», όπως επισημαίνεται, για τις εμπορικές επιχειρήσεις καθώς το 88% θεωρεί πως θα επηρεάσει αρνητικά τον κύκλο εργασιών, ενώ το 56% εκτιμά πως η πτώση του τζίρου θα υπερβεί το 40%. Άλλωστε ο κλάδος απώλεσε 10,1 δισ. ευρώ (8,2% του κύκλου εργασιών) μέσα σε έναν μόλις χρόνο.
Μία στις δύο επιχειρήσεις μάλιστα υποστηρίζει ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον δύο χρόνια για την επιστροφή στα προ κορονοϊού επίπεδα. Το 61% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι θα απαιτηθεί ένα διάστημα μεταξύ ενός έως τριών ετών ώστε να απορροφηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ το 15% των επιχειρηματιών εκτιμά ότι θα χρειαστούν περισσότερα από τρία έτη.
Πώς άλλαξε το προφίλ των επιχειρήσεων
Όπως διαπιστώνει η έκθεση, η πανδημική κρίση αλλάζει το προφίλ των επιχειρήσεων και προκαλεί ανακατατάξεις στις ομάδες στις οποίες κατηγοριοποιούνται, με βάση τη μεταβολή του κύκλου εργασιών τους και το εάν έχουν χρέη.
Έτσι το 2020, οι επιχειρήσεις που χαρακτηρίζονται ως οι «συνεπείς», παραμένουν η μεγαλύτερη ομάδα εμπορικών επιχειρήσεων με σημαντική αύξηση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας στο 43% από 29%. Ωστόσο η δεύτερη σε μέγεθος ομάδα, οι «απειλούμενες», διπλασίασε το ποσοστό της σε σύγκριση με το 2019, φτάνοντας το 35% από 18%. Αρνητικές είναι οι ενδείξεις και για εκείνες που βρίσκονται στην κατηγορία «αγωνιστές» αλλά και οι «αναπτυσσόμενες» και «δυναμικές», καθώς παρατηρείται αξιοσημείωτη μείωση. Σημαντική είναι η μείωση και για την κατηγορία των «ανθεκτικών» επιχειρήσεων, 11% το 2020 από 28% το 2019.
Πάντως αν και στην κατηγορία «απειλούμενες» περιλαμβάνονται επιχειρήσεις οι οποίες και καταγράφουν μείωση του κύκλου εργασιών τους και παράλληλα έχουν χρέη, 1 στις 2 αποκλείει την πιθανότητα να διακόψει τη λειτουργία της το επόμενο εξάμηνο, στοιχείο που, όπως επισημαίνεται, μπορεί να χαρακτηρίζεται ελπιδοφόρο, ωστόσο δείχνει και το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται οι έμποροι της συγκεκριμένης ομάδας.
Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάζονται και οι οφειλές των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο (υποχρεώσεις προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία), τους ιδιώτες, τις τράπεζες και τους προμηθευτές. Από την ανάλυση των οφειλών των εμπορικών επιχειρήσεων, προκύπτει το συμπέρασμα πως το 51% των επιχειρήσεων δεν παρουσιάζει οφειλή το α΄ εξάμηνο του 2020.
Το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν οφειλή σε έναν φορέα παραμένει σταθερό μεταξύ των πρώτων εξαμήνων του 2018 και του 2019 (20%) και ενισχύεται το αντίστοιχο εξάμηνο του 2020 σε 26%. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν οφειλές σε δύο φορείς συνεχίζει να κυμαίνεται γύρω στο 15%, το α΄ εξάμηνο του εκάστοτε έτους, ενώ οι επιχειρήσεις με οφειλές σε τρεις φορείς διατηρούνται στα ίδια επίπεδα, γύρω στο 7%.
Το ποσοστό των επιχειρήσεων με επαγγελματικό δάνειο (19%) παρουσιάζει αύξηση σχετικά με το α΄ εξάμηνο του 2019 (17%), ενώ το ποσοστό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις τράπεζες μειώνεται σημαντικά κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες, από 31% το α΄ εξάμηνο του 2019 σε 22% το α΄ εξάμηνο του 2020. Σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης αποτελούν τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης (86,2%), τα οποία είναι στο ίδιο επίπεδο σε σχέση με το 2019 (86,4%). Παράλληλα το 2020 καταγράφεται σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης από τα προσωπικά κεφάλαια του ιδιοκτήτη (54,5% από 33,3%) ενώ το υψηλό ποσοστό χρηματοδότησης από συγγενείς αυξάνεται σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Χαμηλή παραμένει τέλος η επενδυτική δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο, η οποία μειώθηκε περαιτέρω φτάνοντας το 11,6% έναντι του 14,5% το 2019.
