Καταλυτικές αλλαγές για την περαιτέρω αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει, διαδραματίζοντας τον ρόλο που της αναλογεί, την ιστορική ευκαιρία των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης – και μάλιστα ενσωματώνοντας τα κριτήρια ESG -, αναμένονται μέσα στο καλοκαίρι. Η έμφαση στις μεταρρυθμίσεις στο ελληνικό χρηματιστήριο και την κεφαλαιαγορά θα συμπεριλάβει και την εξέταση φορολογικών κινήτρων, με περιορισμένο δημοσιονομικό αντίκτυπο, προκειμένου να ενισχυθεί το βάθος και η ρευστότητα της εγχώριας αγοράς κεφαλαίων την επομένη της κρίσης του Covid-19.
Η πρώτη μεταρρύθμιση που αναμένεται είναι αυτή για το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο. Ύστερα από διαβούλευση άνω των 8 μηνών, είναι έτοιμο το νομοσχέδιο για το Συνεγγυητικό, το οποίο αναμορφώνει τον νόμο του 1998 που ίσχυε μέχρι σήμερα και τον προσαρμόζει στους βέλτιστους κανονισμούς της ΕΕ, με στόχο την προστασία των επενδυτών για την περίπτωση αφερεγγυότητας ή πτώχευσης ΑΧΕ, ΑΕΔΑΚ και ΕΛΔΕ, προβλέποντας αποζημίωση έως 30.000 ευρώ.
Παράλληλα, το αμέσως προσεχές διάστημα και πιθανότατα εντός του Ιουνίου, η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή του Υπουργείου Οικονομικών θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για τη σύνταξη του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με στόχο ο νόμος να είναι έτοιμος μέχρι τον Σεπτέμβριο και κατόπιν να τεθεί προς διαβούλευση και να ακολουθήσει η ψήφισή του το δ΄ τρίμηνο του έτους.
Οι μεταρρυθμίσεις που θα ακολουθήσουν στην ελληνική κεφαλαιαγορά θα καλύπτουν τους στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης, με αιχμή την πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιοποίηση και θα ενσωματώνουν τα κριτήρια ESG (περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εταιρικής διακυβέρνησης). Διεθνώς, συντελείται μία μεγάλη μεταστροφή των κεφαλαιαγορών, των επενδυτών και των διαχειριστών στοιχείων ενεργητικού σε επενδύσεις σχεδίων βιώσιμης και πράσινης ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρηματοπιστωτικό κέντρο που θέλει να επιβιώσει, θα πρέπει να συμμετάσχει ενεργά, δημιουργώντας τις αναγκαίες προϋποθέσεις υποδομών της πράσινης χρηματοδότησης. Επομένως, θα πρέπει να ετοιμάζονται το θεσμικό και το κανονιστικό πλαίσιο, η μεθοδολογία μέτρησης, τα κριτήρια αξιολόγησης, η λογιστική προσέγγιση, η εποπτεία, που αφορούν όλη την αλυσίδα των χρηματοοικονομικών παραγόντων που εμπλέκονται στην άντληση πράσινης χρηματοδότησης, καθώς και να θεσπιστούν αντικειμενικά αποδεκτοί κανόνες διαφάνειας που θα κρίνουν οι αρμόδιες εποπτικές αρχές ώστε να αποφευχθεί το green washing.
Πώς θα προετοιμαστεί η ελληνική κεφαλαιαγορά
Η αξία των προοπτικών που βλέπουν οι επενδυτές για την Ελλάδα ενόψει του Ταμείου Ανάκαμψης προσαυξάνεται καθώς βγαίνουμε από την κρίση, βελτιώνεται το μακροοικονομικό περιβάλλον και αποδίδουν μεταρρυθμίσεις που έχουν συντελεσθεί. Ήδη, οι αυξήσεις κεφαλαίου μαζί με τις εκδόσεις ομολόγων στο ελληνικό χρηματιστήριο ανέρχονται σε 4,11 δισ. ευρώ από 1,2 δισ. ευρώ το 2020 και θα ξεπεράσουν οσονούπω τα 5 δισ. ευρώ, καθώς επίκεινται οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των Alpha Bank (800 εκατ. ευρώ), Ελλάκτωρ (120 εκατ. ευρώ) και Aegean (60 εκατ. ευρώ). Την ίδια στιγμή, με μοχλό τις τράπεζες και game changer τον «Ηρακλή», η κεφαλαιοποίηση του ελληνικού χρηματιστηρίου ενισχύεται, φτάνοντας την προηγούμενη εβδομάδα στα υψηλότερα επίπεδά της για το 2021 (63,47 δισ. ευρώ).
Ωστόσο, το ελληνικό χρηματιστήριο και η κεφαλαιαγορά παραμένουν εξαιρετικά μικρά σε ρευστότητα και εσωστρεφή, χωρίς να έχουν κατορθώσει να βγουν από το τέλμα δεκαετιών. Στο πλαίσιο αυτό έρχονται οι επόμενες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης για τον μετασχηματισμό και την ενεργοποίηση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, μέσω υποδομών θεσμικών και ψηφιακών. Στόχος είναι μια κεφαλαιαγορά αξιόπιστη και με τις βέλτιστες θεσμικές υποδομές ώστε να εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές, με βάθος και ρευστότητα για να προσελκύει εταιρείες και ικανή να χρηματοδοτήσει την καινοτομία (start – ups) και την εξωστρέφεια. Συνολικό ζητούμενο είναι το ελληνικό χρηματιστήριο να αφήσει πίσω του την «κληρονομιά» ενός περιθωριοποιημένου χρηματιστηρίου.
Κομβικό για την ενίσχυση της αξιοπιστίας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, θα είναι το αναμενόμενο νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Λαμβάνοντας υπόψη τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα εποπτείας, το σχέδιο νόμου θα στοχεύει στη δημιουργία του νέου θεσμικού πλαισίου για τη θωράκιση και λειτουργία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, διακρίνοντας την προληπτική από την κατασταλτική εποπτεία, μεριμνώντας για την μη σύγκρουση συμφερόντων και ξεκαθαρίζοντας τις δυστοκίες για την ανεξαρτητοποίηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Ο εκσυγχρονισμός των διατάξεων που αφορούν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επιβάλλεται καθώς αυτή λειτουργεί με ένα ξεπερασμένο πλαίσιο που θεσπίστηκε εδώ και 30 χρόνια και το οποίο πρέπει να προσαρμοστεί στα δεδομένα της εν τω μεταξύ αλματώδους ανάπτυξης των κεφαλαιαγορών (νέοι «παίκτες», νέα προϊόντα, ψηφιοποίηση) που οφείλουν να παρακολουθούν οι εποπτικές και ρυθμιστικές Αρχές. Σημειώνεται ότι οι παραπάνω εξελίξεις έγιναν εγκαίρως αντιληπτές από την κυβέρνηση, όπως διαπιστώνεται από την ανάθεση αρμοδιοτήτων εποπτείας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στην αγορά κρυπτονομισμάτων, με το νομοσχέδιο για το ξέπλυμα χρήματος που ψηφίστηκε το 2020.
Η αναβάθμιση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με την ανάληψη νέων αρμοδιοτήτων και ευθυνών λαμβάνει υπόψη και τις εξελίξεις για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών στην ΕΕ και την ενσωμάτωσης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο ελληνικό δίκαιο.
Το νομοσχέδιο για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έρχεται μετά τις αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση των εισηγμένων εταιρειών που θεσπίστηκαν με το νόμο του Ιουνίου 2020 περί εταιρικής διακυβέρνησης και οι εισηγμένες πρέπει να ενσωματώσουν πλήρως μέχρι τις 17 Ιουλίου 2021. Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση, η κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, αύξησε τις ποινές για τις παραβάσεις των ορκωτών ελεγκτών από τα 50.000 ευρώ στο 1 εκατ. ευρώ, ενώ, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών τους στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, η ΕΛΤΕ (Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων) συμμετέχει πλέον στη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
