Το φθινόπωρο τοποθετείται το κρίσιμο ορόσημο για το ελληνικό τμήμα του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο όπως είναι φυσικό θα κρίνει και την τύχη του συνόλου του έργου, καθώς τότε σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί το Market Test για τη διερεύνηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος αξιοποίησης της υποδομής.
Με δεδομένο ότι η επιτυχία της Δοκιμής Αγοράς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του ελληνικού τμήματος, στην περίπτωση που έχει αίσια έκβαση, τότε θα «ξεκλειδώσει» η κατασκευή του. Έτσι, το αργότερο στις αρχές της επόμενης χρονιάς, θα λάβει την Τελική Επενδυτική Απόφαση για το εγχώριο σκέλος ο ΔΕΣΦΑ, διαχειριστής του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου.
Υπενθυμίζεται ότι την Παρασκευή υπογράφηκε η Διακρατική Συμφωνία για τον αγωγό, από τον Έλληνα υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, και τον υπουργό Οικονομίας της γείτονος χώρας. Όπως σημείωσε ο κ. Σκρέκας, με το έργο αναβαθμίζεται μεταξύ άλλων ο γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδας, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τη θέση της ως ένα ενεργειακό σταυροδρόμι που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το εθνικό σύστημα στη Βόρεια Μακεδονία.
Υπογραφή Cooperation Agreement
Η αποτύπωση επαρκούς επενδυτικού ενδιαφέροντος, μέσω του Market Test, έχει τεθεί ως όρος από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για την υλοποίηση του ελληνικού τμήματος, καθώς με αυτό τον τρόπο θα διασφαλισθεί πως το κόστος της επένδυσης θα ανακτηθεί από τους χρήστες που δραστηριοποιούνται στην αγορά της Βόρειας Μακεδονίας. Επομένως, η επιτυχία της διαδικασίας θα αποτελέσει πρόκριμα για την τελική έγκριση της Αρχής.
Μεταξύ της Διακρατικής Συμφωνίας και του Market Test, θα χρειαστεί να μεσολαβήσει η υπογραφή της Συμφωνίας Συνεργασίας (Cooperation Agreement) ανάμεσα στον ΔΕΣΦΑ και τη κρατική Εταιρεία Αξιοποίησης Ενεργειακών Πόρων της Βόρειας Μακεδονίας (MER), διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς στο γειτονικό κράτος. Στη συμφωνία αυτή, θα παρατίθεται ο «οδικός χάρτης» υλοποίησης του έργου, δεσμεύοντας ρητά τον ΔΕΣΦΑ και τη MER πως κάθε εταιρεία θα υλοποιήσει το σκέλος που της αναλογεί, εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων.
Όπως είναι φυσικό, μία τέτοια δέσμευση από την πλευρά της MER για την κατασκευή του τμήματος του αγωγού στη Βόρεια Μακεδονία, αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση ώστε να είναι διασφαλισμένο σε όσους επενδυτές συμμετάσχουν στο Market Test, πως θα δεσμεύσουν ποσότητες σε ένα έργο το οποίο θα υλοποιηθεί στο σύνολό του. Κάτι που σημαίνει πως η Συμφωνία Συνεργασίας είναι απαραίτητος «σταθμός» για τη διενέργεια του Market Test στην Ελλάδα.
Προοπτική για μείωση των χρεώσεων συστήματος
Για τη διασύνδεση των δύο εθνικών συστημάτων φυσικού αερίου, ο αγωγός προβλέπεται να ξεκινά από τη Νέα Μεσημβρία και να καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο στη Βόρεια Μακεδονία. Το ελληνικό τμήμα θα έχει συνολικό μήκος 57 χιλιόμετρα, φτάνοντας στην περιοχή των Ευζώνων, από όπου θα ξεκινά το δεύτερο σκέλος του αγωγού, μήκους 68 χιλιομέτρων.
Ο προϋπολογισμός του ελληνικού σκέλους ανέρχεται σε 51,4 εκατ. ευρώ, με τον ΔΕΣΦΑ να έχει ήδη διασφαλίσει δανειοδότηση 25 εκατ. από την ΕΤΕπ. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ανάπτυξης του Διαχειριστή, το υπόλοιπο ποσό θα καλυφθεί είτε με ίδια κεφάλαια, είτε με άλλο δάνειο.
Πέρα από τα γεωστρατηγικά οφέλη που θα έχει η ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως κόμβου (hub) διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, η υλοποίηση διακρατικών έργων αερίου, όπως ο αγωγός με τη Βόρεια Μακεδονία, θα έχει και οικονομικά οφέλη. Κι αυτό γιατί θα ανοίξουν τον δρόμο ώστε να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ποσότητες αερίου που διακινούνται μέσω του ελληνικού συστήματος μεταφοράς χρήστες των ελληνικών υποδομών αερίου, με «παίκτες» που δραστηριοποιούνται στην αγορά και της γειτονικής χώρας. Μία προοπτική που μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει επίσης στη μείωση του κόστους εφοδιασμού της εγχώριας αγοράς, με την ελάττωση των χρεώσεων του συστήματος.
