Ο νέος νόμος για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τη στρατηγική αποεπένδυσής του από τις τράπεζες, μπαίνει στο τραπέζι της τελικής διαπραγμάτευσης κυβέρνησης – Θεσμών στα τέλη της εβδομάδας που έρχεται.
Παράλληλα, επί τάπητος αναμένεται να βρεθεί και το θέμα του Φορέα Απόκτησης Ακινήτων για την ολοκλήρωση της εφαρμογής του νέου πτωχευτικού νόμου, καθώς ο χρόνος σύστασης και λειτουργίας του Φορέα απομακρύνεται από το τέλος του α΄ τριμήνου και μετατίθεται στο τέλος του 2022. Η παράταση αυτή στη λειτουργία του Φορέα αλλάζει τα δεδομένα, καθώς στην προηγούμενη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς είχε συμφωνηθεί οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως οιονεί Φορέας Ακινήτων (στην πράξη δηλ. να παρέχουν ασυλία στην κατοικία ευάλωτων οφειλετών) μέχρι τις 31/3/2022. Πλέον, θα πρέπει να διευθετηθεί εκ νέου το τι θα ισχύσει μέχρι τη λειτουργία του Φορέα.
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος στις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς για τα τραπεζικά θέματα ανήκει στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την αναθεώρηση του νόμου του ΤΧΣ. Ο νέος νόμος για τη λειτουργία του Ταμείου είναι κρίσιμος, καθώς θα καθορίζει το χρονικό όριο παράτασης του ΤΧΣ μέσα στο οποίο θα υλοποιηθεί η στρατηγική αποεπένδυσης από τις ελληνικές τράπεζες.
Η παράταση ζωής που είχε δοθεί στο ΤΧΣ μέχρι τα τέλη του 2022 αναμένεται να ανανεωθεί μέχρι το 2025. Ωστόσο, το χρονικό αυτό ορόσημο είναι ταυτόχρονα μη σαφώς προσδιορισμένο, αφού κατά τη σύνταξη του νομοσχεδίου και τις συζητήσεις που υπήρχαν με τους Θεσμούς ήδη από την εποχή που το θέμα βρισκόταν στα χέρια του Γ. Ζαββού που είχε οριστεί αρμόδιος για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, υπήρχε έντονος προβληματισμός για το εάν έπρεπε να προβλεφθεί συγκεκριμένο deadline για το ΤΧΣ. Και αυτό διότι μία ρητή ημερομηνία λήξης θα υπαγόρευε την αποεπένδυση από τις τράπεζες βάσει του δεδομένου αυτού, οδηγώντας σε υποχρεωτικές κινήσεις ανεξαρτήτως συνθηκών στις αγορές που ενδεχομένως θα απέβαιναν εκ προοιμίου ζημιογόνες για το ΤΧΣ. Από την άλλη πλευρά, ένας μακρύς ορίζοντας παράτασης 3 ετών του ΤΧΣ δεν ήταν επιθυμητός από τους Θεσμούς, οι οποίοι συζητούσαν παράταση ενός – ενάμιση έτους το πολύ.
Στο πλαίσιο αυτό, το νομοσχέδιο που θα κριθεί στις διαπραγματεύσεις της ερχόμενης εβδομάδας και που είναι απόρροια πολλών «πήγαινε – έλα» παρατηρήσεων προβλέπει ότι ναι μεν η διάρκεια του ΤΧΣ επεκτείνεται μέχρι το 2025, αλλά η στρατηγική αποεπένδυσης μπορεί να επισπεύδεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και έπειτα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας έως και δύο χρόνια πριν από το 2025. Με την διατύπωση αυτή, ουσιαστικά η λήξη του ΤΧΣ μπορεί να σηματοδοτηθεί και στο τέλος του 2023 εάν έχει συντελεσθεί η αποεπένδυσή του από τις τράπεζες, η οποία αποτελεί πλέον και τον μοναδικό ρόλο του Ταμείου (ο ρόλος του φύλακα της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας είχε νόημα για την περίοδο μετά τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, αλλά παύει να έχει μετά την αλλαγή σελίδας που έχει επιτευχθεί λόγω της μείωσης των κόκκινων δανείων με τον «Ηρακλή»).
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η στρατηγική διάθεσης των συμμετοχών του ΤΧΣ στις τράπεζες θα μπορεί να γίνει εφάπαξ ή τμηματικά, κατόπιν έκθεσης ανεξάρτητου χρηματοοικονομικού συμβούλου που θα υποβάλλεται στη Διοίκηση του Ταμείου και θα λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της αγοράς, τις μακροοικονομικές συνθήκες και την ανάγκη επιστροφής του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σε ιδιώτες.
Το νομοσχέδιο για το ΤΧΣ προβλέπει επίσης τη «συγχώνευση» των δύο σημερινών οργάνων διοίκησης – του Γενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής -. Ουσιαστικά, αυτά καταργούνται και συγκροτείται Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο θα απαρτίζουν 7 μέλη, 5 εκ των οποίων θα επιλέγονται μεταξύ προσώπων με διεθνή εμπειρία και 2 που θα ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος. Σημειώνεται ότι κατόπιν της πρόβλεψης αυτής, προτεινόμενος από την ΤτΕ για τη θέση του παραιτηθέντος Ιορδάνη Αϊβάζη, θα μεταβεί στο ΤΧΣ ο νυν Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης.
Τέλος, με το νομοσχέδιο ρυθμίζονται και τα ειδικά δικαιώματα του ΤΧΣ στις τράπεζες (κυρίως το δικαίωμα βέτο στην αύξηση αμοιβών και μπόνους), καθώς επίσης η στελέχωση των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών, με κατάργηση του αποκλεισμού στελεχών από την ευρύτερη αγορά συνεπεία των αυστηρών προϋποθέσεων για 15ετή διεθνή τραπεζική εμπειρία των μελών των ΔΣ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, όσον αφορά τις αμοιβές των τραπεζικών στελεχών, το ν/σ προτείνει το βέτο του ΤΧΣ να παραμείνει μόνο εφόσον ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων κάποιας τράπεζας παραμένει άνω του 5%. Το ίδιο προβλέπεται και για τα μπόνους των στελεχών, ενώ θα εξαιρούνται τα stock options τα οποία θα μπορούν να αποκτώνται πλέον από τα στελέχη. Σημειώνεται ότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ότι οι αμοιβές Προέδρου, Διευθύνοντος Συμβούλου και λοιπών μελών του ΔΣ ή όσων έχουν θέση Γενικού Διευθυντή, δεν μπορεί να υπερβαίνουν το σύνολο των αντίστοιχων αμοιβών του διοικητή της ΤτΕ.
Σχετικά με τα κριτήρια της σύνθεσης των ΔΣ των τραπεζών, το νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, μειώνει σε 7 έτη την 15ετή θητεία σε εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που προβλέπεται ως υποχρεωτική για τα ανεξάρτητα μέλη των ΔΣ και ορίζει ότι τα μισά τουλάχιστον μέλη του διοικητικού συμβουλίου θα πρέπει να έχουν επαρκή γνώση της εγχώριας αγοράς και κατανόηση της ελληνικής γλώσσας.
