Στην οικονομική «δύναμη πυρός» του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), για την απορρόφηση μέρους των ανατιμήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο, πρόκειται να προστεθεί ένα μέρος των εσόδων των μονάδων ΑΠΕ από τη συμμετοχή τους στη χονδρεμπορική αγορά.
Το σχέδιο αυτό δρομολογείται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προβλέποντας τη μεταφορά των πλεονασμάτων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) στο ΤΕΜ, για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου. Τα πλεονάσματα του ΕΛΑΠΕ θα συνεχίσουν να δημιουργούνται όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση και επομένως οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κινούνται σε υψηλά επίπεδα.
Ο μηχανισμός αυτός ουσιαστικά θα προσθέσει μία δεύτερη πηγή κεφαλαίων για το ΤΕΜ, έπειτα από τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων ρύπων. Έτσι, θα αυξηθούν τα ποσά που μπορούν να διατεθούν μέσω του ΤΕΜ για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, ή όποιων άλλων μέτρων προκρίνει η πολιτεία για τη στήριξη των καταναλωτών.
Πώς προκαλούνται τα πλεονάσματα
Τα πλεονάσματα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ αποτελούν ουσιαστικά το μόνο παράπλευρο όφελος της εκτίναξης των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως καθώς οι τιμές κινούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, οι μονάδες ΑΠΕ αποκομίζουν κι αυτές μεγάλα έσοδα μέσω της συμμετοχής τους στη χονδρεμπορική αγορά (αγορά Επόμενης Ημέρας).
Πριν από την ενεργειακή κρίση, τα έσοδα από τη συμμετοχή στην αγορά ήταν μικρότερα τις αμοιβές που προβλέπεται να έχουν τα έργα ΑΠΕ μέσω των εγγυημένων αποζημιώσεων που έχουν κατακυρώσει. Επομένως, ο ΕΛΑΠΕ δαπανούσε κεφάλαια για να συμπληρώσει το μέρος των αμοιβών που δεν καλυπτόταν.
Ωστόσο, με την εκτίναξη των τιμών, οι ΑΠΕ υπερκαλύπτουν τις προβλεπόμενες αμοιβές τους, με συνέπεια να «επιστρέφουν» τα επιπλέον ποσά στον Ειδικό Λογαριασμό. Έτσι, αντί να χρηματοδοτούνται από τον ΕΛΑΠΕ, χρηματοδοτούν τον Ειδικό Λογαριασμό, δημιουργώντας πλεονάσματα.
Επιπλέον 1 δισ. από τους ρύπους
Ο μηχανισμός αυτός θα αξιοποιεί τα πλεονάσματα για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης. Μάλιστα, σύμφωνα με όσα ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), Επίκουρος Καθηγητής Αθανάσιος Δαγούμας, μέσα στο 2022 μπορεί να αποφέρουν για αυτό τον σκοπό ένα ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Δαγούμα η πρόβλεψη του ΔΑΠΕΕΠ είναι ότι κάθε «πράσινη» Μεγαβατώρα θα αποζημιωθεί κατά μέσο όρο με περίπου 120 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Από την αποζημίωση αυτή, περίπου τα 35 ευρώ ανά Μεγαβατώρα θα προέλθουν από το ΕΤΜΕΑΡ. Επομένως, θα πρέπει να καλυφθεί ένα ποσό της τάξης των 85 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για το σύνολό της αποζημίωσης.
Με δεδομένο ότι το σχέδιο του ΥΠΕΝ είναι να περιοριστούν περαιτέρω φέτος οι εισροές του ΕΛΑΠΕ από τα δικαιώματα ρύπων, μπορεί να υποτεθεί ότι θα μηδενισθεί το σχετικό ποσοστό. Σε μία τέτοια περίπτωση, το υπόλοιπο της αποζημίωσης θα πρέπει να καλυφθεί από τη χονδρεμπορική αγορά. Αυτό σημαίνει πως πλεόνασμα θα δημιουργείται όταν η τιμή της αγοράς Επόμενης Ημέρας υπερβαίνει τα 85 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Επομένως, στην περίπτωση που οι χονδρεμπορικές τιμές παραμείνουν καθʼ όλο το έτος στα επίπεδα των 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (δηλαδή στα τρέχοντα επίπεδα), τότε η «ένεση» του ΕΛΑΠΕ προς το ΤΕΜ θα ανέλθει περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Επίσης, με δεδομένο ότι τα έσδοα του Ταμείου από τα δικαιώματα ρύπων εκτιμάται πως θα ανέλθουν επίσης σε 1 δισ. ευρώ, το ΤΕΜ θα έχει στη διάθεσή του συνολικά 2 δισ. ευρώ για τη στήριξη των καταναλωτών.
