Το φαινόμενο της αύξησης των τιμών παγκοσμίως θα έχει διάρκεια καθώς εδώ και μήνες, αναπτύσσεται πληθωρισμός και από την πλευρά της ζήτησης.
Αυτό επισήμανε ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρος Πελαγίδης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.
Ο κ. Πελαγίδης, ο οποίος από τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε κάνει λόγο για «πανδημία πληθωρισμού» με αφορμή την αρχική εκτόξευση των τιμών αλλά και των προθεσμιακών συμβολαίων των εμπορευμάτων, υπογράμμισε ότι το φαινόμενο αρχικά πυροδοτήθηκε από ελλείψεις στην προσφορά αγαθών, λόγω της διαταραχής στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε η καραντίνα, αλλά πλέον το φαινόμενο αφορά την πλευρά της ζήτησης.
Η παγκόσμια ζήτηση τροφοδοτείται από την εισοδηματική ενίσχυση της μεσαίας τάξης σε χώρες της Ασίας όπως η Κίνα όπου η άνοδος του βιοτικού επιπέδου εισάγει μόνο στη διεθνή αγορά ενέργειας κάθε χρόνο το ισοδύναμο μιας χώρας όπως η Ολλανδία. «Υπάρχει δομική υπερζήτηση από την Ασία, η οποία σε συνδυασμό με την νομισματική και δημοσιονομική χαλάρωση ενισχύει τον πληθωρισμό σε ένταση και σε διάρκεια» είπε ο κ. Πελαγίδης.
Η εξέλιξη αυτή, πέραν των γνωστών γεωπολιτικών λόγων, αυξάνει τη ζήτηση ενέργειας αλλά και άλλων αγαθών κάτι που σημαίνει ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί ενισχύοντας την παγκόσμια ζήτηση αγαθών, ανεξάρτητα από τις όποιες διαταραχές στην προσφορά τις οποίες προκάλεσε αρχικώς η πανδημία. Πολύ περισσότερο όταν η «πράσινη μετάβαση» έχει εισέλθει στη δύσκολη αυτή εξίσωση.
«Η αύξηση των διεθνών τιμών των βασικών εμπορευμάτων, όπως τα είδη διατροφής είχε ξεκινήσει πριν εκδηλωθεί η ενεργειακή κρίση» είπε ο κ. Πελαγίδης και σημείωσε ότι η διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω πανδημίας δεν έχει τις διαστάσεις που πιστεύουν ορισμένοι, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η εξυπηρέτηση στα λιμάνια παγκοσμίως είναι αυξημένη σε σχέση με το 2019. Αυτό, ενώ ο όγκος διακίνησης ορισμένων βασικών αγαθών όπως οι σπόροι σιταριού έχουν αυξηθεί από το 2019 περίπου 10%.
Σε σχέση με τη διάρκεια του φαινομένου ο κ. Πελαγίδης ανέφερε ότι: «Ο πληθωρισμός είναι όπως ο σκορπιός, διότι εάν αφεθεί να εξελιχθεί, όσο θα αυξάνονται οι τιμές τόσο θα πλήττεται η ζήτηση και η δαπάνη, οπότε στο τέλος το φαινόμενο θα περιοριστεί ...από μόνο του εκ των πραγμάτων, με μεγάλο κόστος βέβαια».
Υπογράμμισε όμως ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, διότι εάν ο πληθωρισμός αφεθεί θα έχει επιπτώσεις στην ανάκαμψη, ενώ εάν αντιμετωπιστεί απότομα με σύσφιξη οικονομικής πολιτικής, τότε θα είναι τα μέτρα αντιμετώπισης που θα πλήξουν την ανάκαμψη. Κι εδώ χρειάζεται η δέουσα προσοχή.
Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρθηκε επίσης στις δομικές αλλαγές που συμβαίνουν στο διεθνές εμπόριο, το οποίο αυξάνεται συνεχώς, αλλά η εφοδιαστική αλυσίδα αναδιατάσσεται, πέραν της Κίνας, με υψηλότερο κόστος, γεγονός που επηρεάζει και αυτό ανοδικά τις παγκόσμιες τιμές. Ένα μέρος της παραγωγής μπορεί να φεύγει από την Κίνα, αλλά καταλήγει σε άλλες χώρες υψηλότερου κόστους.
Σχετικά με τους μισθούς ο κ. Πελαγίδης ανέφερε ότι στις ΗΠΑ καταγράφεται αύξηση των αμοιβών η οποία συνδέεται με τα κενά που υπάρχουν στην αγορά εργασίας, λόγω παραιτήσεων και απροθυμίας αρκετών εργαζομένων να καλύψουν θέσεις εργασίας. Στην Ευρώπη, είπε, το φαινόμενο δεν έχει εμφανιστεί ευρέως ακόμη, αλλά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε δήλωσή της δεν αποθάρρυνε λογικές μισθολογικές προσαρμογές.
Ο κ. Πελαγίδης πάντως υπογράμμισε ότι η αύξηση των μισθών έχει δύο όψεις, διότι από τη μια ενισχύει τη ζήτηση, αλλά από την άλλη αυξάνει το κόστος παραγωγής.
Στο πλαίσιο αυτό το μεγάλο δίλημμα της οικονομικής πολιτικής είναι εάν και σε ποιο βαθμό πρέπει να γίνει σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής και σε ποιο βαθμό μπορούν να γίνουν μισθολογικές αυξήσεις χωρίς να δημιουργηθεί πληθωριστικό σπιράλ, είπε ο κ. Πελαγίδης.
Σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρθηκε στους υψηλούς ρυθμούς ανάκαμψης που καταγράφονται και τόνισε ότι μόνο η αύξηση των επενδύσεων μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που είναι το ζητούμενο στη χώρα μας.
«Εάν δούμε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Κροατία, που έχουν κι αυτές σημαντικό τουρισμό, παρατηρούμε ότι η μεταποίηση αντιπροσωπεύει διπλάσιο ποσοστό στο ΑΕΠ σε σύγκριση με την Ελλάδα. Αυτός είναι ένας τομέας που πρέπει να ενισχύσουμε και στην Ελλάδα, αλλά η διαδικασία της παραγωγικής μεταβολής χρειάζεται πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις, χρόνο και πειθαρχία. Χρειάζονται τουλάχιστον δύο πλήρεις κυβερνητικές θητείες, οποιασδήποτε κυβέρνησης, με συναινέσεις και για θεσμικές αλλαγές αποκέντρωσης και αποδοτικότητας σε τομείς που συνδέονται γενικώς όπως η εκπαίδευση, η δημόσια διοίκηση και η Δικαιοσύνη, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της παραγωγικής μεταβολής, εφόσον βεβαίως ενισχυθούν παραλλήλως και καθοριστικώς και οι επενδυτικές εισροές από το εξωτερικό», υπογράμμισε ο κ. Πελαγίδης.
