Εν μέσω πολέμου και ενεργειακής κρίσης – συνθήκες που αυξάνουν τους κλιματικούς κινδύνους με το δυσμενές σενάριο -, ξεκινούν στις 27 Μαρτίου τα κλιματικά stress test στις τράπεζες πανευρωπαϊκά.
Το Σαββατοκύριακο 19 και 20 Μαρτίου οι ελληνικές τράπεζες παρέδωσαν στον SSM το πρώτο σετ στοιχείων που περιλαμβάνει κυρίως τους κλιματικούς κινδύνους που αναγνωρίζει η καθεμία στον ισολογισμό της και τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Το δεύτερο σετ στοιχείων θα ακολουθήσει στις 26 και 27 του μηνός, οπότε ουσιαστικά ξεκινά η διαδικασία ελέγχου από τον επόπτη. Οι πρώτες παρατηρήσεις του SSM θα αποσταλούν τον Απρίλιο στις τράπεζες, θα ακολουθήσει διάλογος και βελτιώσεις από πλευράς τραπεζών μέχρι τον Μάιο και κατόπιν το τελικό πόρισμα του SSM θα ανακοινωθεί στην κάθε τράπεζα τον Ιούλιο.
Νέο είδος stress test
Όπως έγραψε το insider.gr, τα φετινά stress test δεν θα είναι τα συνηθισμένα των προηγούμενων ετών, αλλά θα εγκαινιάσουν το κλιματικό τεστ αντοχής, το οποίο θα ενσωματωθεί το 2023 στην καθιερωμένη διαδικασία ελέγχου των τραπεζών πανευρωπαϊκά σε συνθήκες ακραίων καταστάσεων.
Ο SSΜ έχει ενημερώσει τις τράπεζες ότι τα πρώτα κλιματικά stress test θα είναι πιλοτικά και τα αποτελέσματά τους να χρησιμοποιηθούν προκειμένου ο επόπτης να διαμορφώσει δέσμη κανόνων και βασικούς δείκτες απόδοσης (KPIs) για τις τράπεζες, στους οποίους αυτές θα πρέπει να προσαρμοστούν σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Στη βάση των δεικτών αυτών, οι τράπεζες θα καταρτίσουν τη στρατηγική και τις διαδικασίες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Αυτό είναι σημαντικό καθώς στην αξιολόγηση της ΕΚΤ λαμβάνεται υπόψη και ο πιστωτικός κίνδυνος των τραπεζών, που συνδέεται με τη ζημία της φήμης των επιχειρήσεων που έχουν δανείσει και οι οποίες πλήττονται από την πράσινη μετάβαση ή άλλους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή (π.χ. φυσικές καταστροφές).
Ειδικότερα, όπως έχει ενημερώσει ο SSM τις τράπεζες, αυτές θα πρέπει να κατηγοριοποιούν τις χρηματοδοτούμενες επιχειρήσεις σε:
α) Επιχειρήσεις τις οποίες οι τράπεζες έχουν ήδη στο πελατολόγιό τους και τους έχουν χορηγήσει δάνειο. Για τις επιχειρήσεις αυτές, οι τράπεζες θα πρέπει να αξιολογούν τα data για την πράσινη μετάβασή τους που τους παρέχουν και να διαπιστώνουν ότι διασφαλίζεται η συνεχής προσαρμογή των επιχειρήσεων στις ανάγκες τις κλιματικής αλλαγής.
β) Επιχειρήσεις που σκοπεύουν να δανείσουν οι τράπεζες ώστε να βελτιώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
γ) Επιχειρήσεις που οι τράπεζες θα σταματήσουν να δανείζουν διότι δεν πληρούν τους όρους της πράσινης μετάβασης και της κλιματικής αλλαγής.
Το δυσμενές σενάριο
Αν και τα εναρκτήρια κλιματικά stress test, πάντως, θα έχουν πιλοτικό χαρακτήρα για τα επόμενα που θα ακολουθήσουν, εντούτοις είναι κρίσιμο το ότι συμπίπτουν με εξωτερικές συνθήκες κινδύνου που καλύπτουν τα κριτήρια ενός δυσμενούς σεναρίου. Σύμφωνα με επιστολή που είχε αποσταλεί από τον SSM στις τράπεζες με το διαδικαστικό (σενάρια και μεθοδολογία) που θα ακολουθηθεί για την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των τραπεζών στους κλιματικούς κινδύνους, το δυσμενές σενάριο προέβλεπε την απότομη αύξηση των τιμών ρύπων μέσα στο 2022 και την παραμονή τους σε υψηλά επίπεδα μέχρι και το 2024.
Μία τέτοια πιθανότητα συνδέεται άμεσα με την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και των τιμών στα χρηματιστήρια ρύπων. Το δυσμενές σενάριο προέβλεπε επίσης επιπτώσεις στην ανάπτυξη, στον πληθωρισμό, στα επιτόκια, στην απασχόληση, στα εταιρικά ομόλογα αλλά και στα οικονομικά στοιχεία επιχειρήσεων που επηρεάζονται από τις τιμές ενέργειας και ρύπων. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία που υποδαύλισε «τη φωτιά» που είχε ξεκινήσει να μαίνεται νωρίτερα στο ενεργειακό κόστος, οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό και στην ανάπτυξη είναι αναμενόμενες, με κίνδυνο μάλιστα και για στασιμοπληθωρισμό. Κατόπιν των πληθωριστικών πιέσεων είναι δεδομένη και η έναρξη στις αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Το κόστος των επιτοκίων και οι γενικότερες συνθήκες θα επηρεάσουν την απασχόληση, τα οικονομικά δεδομένα των επιχειρήσεων και το κόστος για την άντληση κεφαλαίων. Επομένως, πληρούνται όλες οι παράμετροι του δυσμενούς σεναρίου
