Την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους τον προηγούμενο μήνα, τον πρώτο στον οποίο αποτυπώθηκαν πλήρως οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, επιβεβαιώνουν και μαθηματικά τα στοιχεία αναφορικά με τις μηνιαίες τιμές με τις οποίες «έκλεισαν» οι χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρισμού σε όλη την Ευρώπη.
Με αιτία την εκτίναξη των διεθνών τιμών αερίου, η οποία ξεκίνησε από τη ρωσική εισβολή, οι ευρωπαϊκές αγορές στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. κατέγραψαν τον προηγούμενο μήνα νέα ρεκόρ, κινούμενες σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα από τον Δεκέμβριο, ο οποίος έως τώρα ήταν ο χειρότερος μήνας από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης. Από τον κανόνα αυτό δεν αποτέλεσε εξαίρεση ούτε η Ελλάδα, με την εγχώρια αγορά Επόμενης Ημέρας να καταγράφει νέο ιστορικό υψηλό και να διαμορφώνεται στα 272,59 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Η τιμή αυτή είναι αισθητά μεγαλύτερη από το προηγούμενο ρεκόρ του Δεκεμβρίου, όταν η αγορά είχε κλείσει στα 235,38 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Επίσης, όπως είναι φυσικό, «μεταφράζεται» σε άλμα 28% έναντι του Φεβρουαρίου, όταν είχε αγγίξει τα 211,71 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Το ρεκόρ του Μαρτίου είχε προεξοφληθεί από την αγορά αλλά και από την κυβέρνηση, με βάση το πώς εξελίσσονταν σε καθημερινή βάση οι τιμές όλο τον προηγούμενο μήνα. Αυτός είναι ο λόγος, εξάλλου, που ενισχύθηκαν σημαντική οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος Απριλίου, οι οποίοι τιμολογούνται με το χονδρεμπορικό κόστος Μαρτίου.
Ιλιγγιώδεις αυξήσεις σε όλη την Ευρώπη
Ενδεικτικό της εκτίναξης των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο» αποτελεί το γεγονός ότι, παρά τη νέα ιστορικά αρνητική επίδοση, η Ελλάδα είχε τον Μάρτιο μόλις τη 12η ακριβότερη αγορά στην Ε.Ε., με αρκετές χώρες να «φλερτάρουν» με τα 300 ευρώ. Μάλιστα η ακριβότερη πανευρωπαϊκά αγορά, η Ιταλία, έσπασε και αυτό το φράγμα, φτάνοντας τα 307,93 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η αρνητική «επίδοση» της Ιταλίας αποτέλεσε ένα σημαντικό λόγο, καθώς λόγω των εξαγωγών ώθησε προς τα πάνω και στην εγχώρια τιμή. Την πρώτη δεκάδα των ακριβότερων αγορών συμπλήρωσαν η Μάλτα με 295,77 €/MWh, η Γαλλία με 295,09 €/MWh, οι Κροατία και Σλοβενία με 293,68 €/MWh, η Ουγγαρία με 285,47 €/MWh, η Ισπανία με 283,30 €/MWh, η Πορτογαλία με 283,21 €/MWh και η Αυστρία με 282,79 €/MWh.
Ώθηση στα χονδρεμπορικά κόστη ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε αυτά να διαμορφωθούν στα παραπάνω επίπεδα, έδωσε ο εκτροχιασμός των διεθνών τιμών αερίου, που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Υπενθυμίζεται ότι, λόγω των ανησυχιών για πιθανή διακοπή των ρωσικών εξαγωγών αερίου λόγω του πολέμου, η τιμή στο ολλανδικό hub (TTF) έφτασε να διαμορφώνεται στις αρχές Μαρτίου σε τιμές-ρεκόρ, αγγίζοντας τα 345 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Ως συνέπεια, το συμβόλαιο παράδοσης Απριλίου στο TTF έκλεισε στα επίπεδα των 130 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Επομένως είναι 60% και πλέον αυξημένο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, όταν είχε διαμορφωθεί περίπου στα 81 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Πιθανό «παραθυράκι» στην απαίτηση για πληρωμή του ρωσικού αερίου σε ρούβλια
Τις τελευταίες ημέρες αναζωπυρώθηκαν ξανά οι φόβοι για διακοπή των ρωσικών εξαγωγών, έπειτα από την ανακοίνωση του Κρεμλίνου ότι από σήμερα, 1η Απριλίου, θα σταματήσουν οι εξαγωγές φυσικού αερίου προς αγοραστές από «μη φιλικές χώρες» που δεν θα δεχθούν να πραγματοποιήσουν τις πληρωμές τους σε ρούβλια. Μία απαίτηση που ήδη απέρριψαν η Γερμανία και η Γαλλία, με τους υπουργούς Οικονομικών των δύο χωρών να σημειώνουν ότι η κίνηση αυτή συνιστά κατάφωρη παραβίαση των συμβάσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το πρακτορείο Associated Press, το διάταγμα αφήνει ένα «παραθυράκι» για τη συνέχιση των συναλλαγών σε ξένο νόμισμα, επιτρέποντας τις πληρωμές σε ευρώ ή δολάρια μέσω ενός τραπεζικού ιδρύματος που θα καθορισθεί για αυτό τον σκοπό. Σύμφωνα με το πρακτορείο, η εν λόγω τράπεζα θα ανοίξει δύο λογαριασμούς για κάθε αγοραστή αερίου, έναν σε ξένο νόμισμα και έναν σε ρούβλια.
Οι αγοραστές θα πληρώνουν σε ξένο νόμισμα και θα εξουσιοδοτήσουν την τράπεζα να μετατρέπει τα ποσά σε ρούβλια στην αγορά συναλλάγματος της Μόσχας. Στη συνέχεια, τα ρούβλια θα κατατίθενται στον δεύτερο λογαριασμό, από τον οποίο θα γίνονται επίσημα οι αγορές αερίου.
Νέα «φωτιά» στο κόστος από την απειλή της Μόσχας για κλείσιμο της στρόφιγγας
Στην Ελλάδα, όπως έγραψε το Insider.gr, η πρώτη εκτίμηση για το διάταγμα είναι πως η απαίτηση για αλλαγή του νομίσματος συναλλαγών δεν αγγίζει τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια – δηλαδή τη «φόρμουλα» με την οποία προμηθεύεται ρωσικό αέριο η χώρα μας. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, έως αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη ενημέρωση της ΔΕΠΑ Εμπορίας από την Gazprom περί αιτήματος αλλαγής του νομίσματος πληρωμών (το οποίο είναι το ευρώ), ούτε για μονομερή καταγγελία του συμβολαίου αν δεν ικανοποιηθεί αυτή τη απαίτηση.
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η επαναφορά της προοπτικής διακοπής της τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρωσικό αέριο, ανεξάρτητα από τις πιθανότητες που έχει αυτό το σενάριο, προκαλεί ανησυχίες για αναστροφή της έστω και μικρής αποκλιμάκωσης που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου. Εξάλλου, ακόμη κι αν όντως το διάταγμα αφορά τα spot φορτία ρωσικού LNG, που προμηθεύονται εταιρείες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τυχόν απόρριψη του αιτήματος για πληρωμές σε ρούβλι θα επιδεινώσει έτσι περαιτέρω τη στενότητα προσφοράς αερίου στη «Γηραιά Ήπειρο», ενισχύοντας έτσι τις ανατιμητικές πιέσεις.
Επομένως, εκτιμάται ότι είναι πιθανό να αναστραφεί η έστω και μικρή αποκλιμάκωση που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα στις τιμές του αερίου, με συνέπεια αυτές να επιστρέψουν στα υψηλότερα επίπεδα που καταγράφηκαν τον Μάρτιο. Μία εξέλιξη που, όπως είναι φυσικό, θα συμπαρέσυρε προς τα πάνω και τις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τα υφιστάμενα επίπεδα, ώστε και ο Απρίλιος να κινηθεί στα ίδια (ιστορικά υψηλά) όρια του προηγούμενου μήνα.
