Ραγδαίες αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών έχει προκαλέσει η πληθωριστική «καταιγίδα» που πλήττει εδώ και μήνες την ελληνική αγορά και δυστυχώς ολοένα και εντείνεται, χωρίς για την ώρα να φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ κι ενώ ο ένας μετά τον άλλο κορυφαίοι παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για ένα ιδιαίτερα «θερμό», από πλευράς τιμών, καλοκαίρι.
Οι χωρίς προηγούμενο ανατιμήσεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά ψαλιδίζουν επικίνδυνα το διαθέσιμο εισόδημα του μέσου ελληνικού νοικοκυριού, αναγκάζοντας τους καταναλωτές να περιορίζουν κατά πολύ τις αγορές τους αλλά και να στρέφονται σε οικονομικότερες λύσεις, στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να «τα βγάλουν πέρα» και να καλύψουν το σύνολο των αναγκών τους. Η νέα πραγματικότητα - που τείνει να παγιωθεί - περιλαμβάνει αυξήσεις ρεκόρ σε βασικά προϊόντα, μείωση της κατανάλωσης και νέες αγοραστικές συνήθειες.
Η «αντεπίθεση» της ιδιωτικής ετικέτας
Οι καταναλωτές βγαίνουν πλέον για ψώνια εξαιρετικά συγκρατημένοι, ακόμη κι αν πρόκειται για προμήθειες σε τρόφιμα. Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο μεγάλος «νικητής» αναδεικνύεται το προϊόν ιδιωτικής ετικέτας το οποίο είναι παραδοσιακά φθηνότερο έναντι του αντίστοιχου επώνυμου προϊόντος και προσφέρει μια οικονομικότερη λύση για τον καταναλωτή. Μια λύση που θα επιβαρύνει, σε μικρότερο βαθμό, το «καλάθι» της νοικοκυράς, το οποίο μετά βίας γεμίζει πια…
«Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας καταγράφουν άνοδο» είχε σχολιάσει πρόσφατα, μιλώντας στο insider.gr, ο Διευθυντής Εξαγωγών και Μάρκετινγκ της Agrino, Άγις Πιστιόλας, ενώ, όπως είχε εξηγήσει από τις Σέρρες, ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της γαλακτοβιομηχανίας ΚΡΙ ΚΡΙ, Παναγιώτης Τσινάβος «η ιδιωτική ετικέτα ανεβαίνει συνέχεια. Όσο η κρίση εντείνεται, τόσο ενισχύεται το μη επώνυμο προϊόν. Σε ό,τι αφορά την αγορά γιαουρτιού, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας τρέχει με ρυθμό πάνω από 10%, αγγίζοντας έως και το 22%».
«Σε εμάς η ιδιωτική ετικέτα έχει τσιμπήσει ήδη 2,5 μονάδες», δήλωσε πρόσφατα, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της METRO AEBE, Αριστοτέλης Παντελιάδης. «Η ιδιωτική ετικέτα πάει πάντοτε καλά σε περιόδους κρίσης», σημείωσε ο ίδιος, σπεύδοντας ωστόσο να εξηγήσει πως η αύξηση της κερδοφορίας μιας επιχείρησης δεν μπορεί να αποδοθεί στην άνοδο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. «Πουλάμε φθηνότερα αλλά δεν αυξάνεται το κέρδος», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ διεκδικούν πλέον ένα μερίδιο που δεν απέχει πολύ από τα ιστορικά υψηλά του 19% που είχαν καταγραφεί στο απόγειο της δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Απαισιόδοξος και γεμάτος άγχος ο καταναλωτής εν καιρώ ακρίβειας
«Πλέον ο καταναλωτής που έχει μπει σε ένα σούπερ μάρκετ για να ψωνίσει, θυμίζει ένα μικρό παιδί. Ένα μικρό παιδί που κοιτάζει τα ράφια και δεν ξέρει τι να κάνει, γιατί σκέφτεται πως υπάρχουν πολλά προϊόντα τα οποία, λόγω ακρίβειας, δεν μπορεί να τα έχει». Με αυτό τον τρόπο περιέγραφε, πρόσφατα, τον καταναλωτή του σήμερα στην εποχή του πληθωρισμού και της αβεβαιότητας του πολέμου στην Ουκρανία ο Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), Λευτέρης Κιοσές.
Σύμφωνα με τον κ. Κιοσέ, βασικότερο κριτήριο για τα ψώνια του Έλληνα – στη σκιά του πληθωρισμού – είναι τα χρήματα και όχι η ποιότητα. Λόγω των διαρκών ανατιμήσεων σε βασικά είδη διατροφής, ο Έλληνας ενδιαφέρεται «να τα φέρνει βόλτα οικονομικά». Επομένως, αλλάζει το σύνολο της αγοραστικής του συμπεριφοράς προκειμένου να το προσαρμόσει στις έκτακτες ανάγκες που προστάζει η τρέχουσα περίοδος.
Οι καταναλωτές αγοράζουν πλέον λιγότερα προϊόντα, ψωνίζουν εξυπνότερα και χωρίς διάθεση να δημιουργήσουν αποθέματα. Μάλιστα δεν είναι λίγοι όσοι αποφεύγουν να προβούν σε αγορές, ώστε να έχουν πάντοτε στην άκρη χρήματα, τα οποία μπορεί να αξιοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης. Όπως σημείωσε ο κ. Κιοσές, η κύρια «υπερδύναμη» των καταναλωτών είναι εκείνη των προσφορών, τις οποίες ξέρουν, θέλουν κι εμπιστεύονται από την εποχή της δεκαετούς οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα.
Πρόσφατη, άλλωστε, πανελλαδική έρευνα του ΙΕΛΚΑ επιβεβαιώνει πως οι καταναλωτές έχουν στραφεί στην αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας – τα οποία είναι παραδοσιακά πιο φθηνά από τα αντίστοιχα επώνυμα προϊόντα – προκειμένου να εξοικονομήσουν μερικά χρήματα. Πλέον, ένας στους δύο συμμετέχοντες στην έρευνα θεωρεί ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας παρέχουν καλύτερη σχέση ποιότητας τιμής, έναντι ποσοστού 38% πέρυσι. Η χαμηλότερη τιμή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας γίνεται άλλωστε πιο «δελεαστική» για τους αγοραστές.
Σύμφωνα με δεύτερη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, είναι ξεκάθαρη πλέον η τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων στις αγορές βασικών αγαθών. Το 79% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει περισσότερο προσφορές και εκπτώσεις, το 74% δηλώνει ότι επιλέγει οικονομικότερες ή φθηνότερες επιλογές προϊόντων, ενώ το 61% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
Το «σκληρό» πρόσωπο του πληθωρισμού
Όπως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ελλάδα κατέγραψε άνοδο 11,3% τον Μάιο, αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα σε διάστημα 28 ετών. Η επέλαση της ακρίβειας μοιάζει να τρέχει με… σπασμένα φρένα, καθώς τον Απρίλιο ο Γενικός Δείκτης Τιμών αυξήθηκε κατά 10,2%, κατά 8,9% τον Μάρτιο, κατά 7,2% τον Φεβρουάριο και κατά 6,2% τον Ιανουάριο.
Η αύξηση τιμών του Μαΐου είναι η ταχύτερη από το 1994, έναντι υψηλού 27 ετών τον Απρίλιο. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν και πάλι επίκεντρο την ενέργεια, διαχέονται όμως όλο και πιο πολύ σε πεδία όπως τα είδη διατροφής, ο τουρισμός, η διασκέδαση ή οι μεταφορές.
«Είναι φανερό ότι τον Ιούνιο θα έχουμε μεγαλύτερο πληθωρισμό και εκτιμώ πως θα ξεπεράσει το 12%. Αυτό θα γονατίσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, τα οποία ήδη παλεύουν να αποπληρώσουν προηγούμενα χρέη» ανέφερε πριν από μερικά 24ωρα, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, εκτιμώντας ότι το φθινόπωρο είναι πιθανό να βρεθούμε μπροστά σε νέες τεράστιες κόκκινες υποχρεώσεις. Ο κ. Χατζηθεοδοσίου προέβλεψε, μάλισταμ ότι αν δεν υπάρξουν άμεσα ουσιαστικά μέτρα, η κατάσταση θα γίνει ακόμη δυσκολότερη το επόμενο διάστημα καθώς η κρίση ακρίβειας θα διαρκέσει πολλούς ακόμη μήνες.
