Στις πιθανές επιπτώσεις από το πλαίσιο δράσεων που θα πρέπει να αναλάβουν οι ελληνικές τράπεζες για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, μετά τη συνάντηση που είχαν με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, εστιάζει η Axia Ventures σε ανάλυσή της.
Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν μια σειρά μέτρων όπως: 1) στήριξη των ευάλωτων δανειοληπτών μέσω μεγαλύτερων προθεσμιών αποπληρωμής ή εφαρμογής χαμηλότερων επιτοκίων, χωρίς επιβάρυνση του κράτους, 2) αύξηση της δυνατότητας έγκρισης των εξωδικαστικών συμβιβασμών, 3) αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και μείωση των περιθωρίων νέων δανείων και 4) μείωση των προμηθειών και τελών στις συναλλαγές.
Οι λεπτομέρειες δεν είναι συγκεκριμένες, αλλά η Axia Ventures επισημαίνει τα ακόλουθα:
- Η ευάλωτη στήριξη των νοικοκυριών θα μπορούσε να προκαλέσει μια απώλεια περίπου 100 εκατ. ευρώ στα καθαρά έσοδα από τόκους ή 3% μείωση στα κέρδη ανά μετοχή κατά μέσο όρο για το επόμενο έτος. Ο βασικός κίνδυνος ωστόσο ελλοχεύει από τον πιθανό σχηματισμό νέων δανείων «Stage 2» («Σταδίου 2») και NPEs μαζί με ένα υψηλότερο κόστος κινδύνου και μια βραδύτερη μείωση του υφιστάμενου όγκου των NPEs.
- Τα υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες θα μπορούσαν να μειώσουν τα κέρδη ανά μετοχή (EPS) κατά 5%, με την Axia να υποθέτει ήδη ένα πολύ συνετό 35% pass through rate στο σκέλος των δανειοδοτήσεων.
- Η μείωση των προμηθειών από τις συναλλαγές κατά 20% θα μπορούσε να μειώσει τα κέρδη ανά μετοχή κατά 4%.
- Το υπουργείο Οικονομικών αναζητεί μια στήριξη προς το σκέλος των ευάλωτων δανειοληπτών, αν και δεν υπάρχει σαφής ορισμός αλλά η Axia Ventures υποθέτει ότι θα περιλαμβάνει τους 86 χιλ. δανειολήπτες, εκ των οποίων τα 75,6 χιλ. νοικοκυριά, που εντάχθηκαν στα προγράμματα «Γέφυρα 1» και «Γέφυρα 2» με συνολικό πακέτο στήριξης 530 εκατ. ευρώ. Το Υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι δεν προτίθεται να απορροφήσει αυτό το πακέτο μέσω του κρατικού προϋπολογισμού και η Axia Ventures εκτιμά ένα πρόσθετο πλήγμα στα καθαρά έσοδα από τόκους ύψους 100 εκατ. ευρώ περίπου για τις τράπεζες ή 3% μείωση στα κέρδη ανά μετοχή.
Ωστόσο, η άλλη προτεραιότητα του υπουργείου Οικονομικών είναι οι τράπεζες να συμμορφωθούν με τους κανόνες της EBA, όσον αφορά τα NPEs. Τα υφιστάμενα μεγέθη που προβλέπει η Axia Ventures για το 2023 περιλάμβαναν επιδείνωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) κατά 1,7 π.μ. (προβλέψεις 1 δισ. ευρώ) και οι βασικοί κίνδυνοι είναι οι εξής:
1. Νέο «κύμα» NPEs θα μπορούσε να εμφανιστεί παράλληλα με υψηλότερο κόστος κινδύνου. Τα δάνεια των «Σταδίων 1 και 2» θα μπορούσαν να επαναταξινομηθούν ως NPEs (Στάδιο 3), εάν εφαρμοστούν χαμηλότερα επιτόκια ή μεγαλύτεροι περίοδοι αποπληρωμής και μειώσουν την καθαρή αξία δανεισμού κατά περισσότερο από 1%. Αυτό θα αύξανε το σχετικό κόστος κινδύνου και θα δημιουργούσε ένα νέο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Οι τράπεζες διαθέτουν δάνεια ύψους 9,3 δισ. ευρώ, 1,4 δισ. ευρώ και 3,4 δισ. ευρώ στο «Στάδιο 2» για ενυπόθηκα, καταναλωτικά και μικρά επιχειρηματικά δάνεια που θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν να καταλήξουν ως NPEs.
2. Ο υφιστάμενος όγκος NPEs θα μπορούσε να μειωθεί πιο αργά. Τα δάνεια NPEs του «Σταδίου 3» που έχουν διαγραφεί απαιτούν ένα έτος ενήμερων πληρωμών για να μετατραπούν ξανά σε εξυπηρετούμενα, αλλά το νέο «εγκεκριμένο από την κυβέρνηση σύστημα» θα μπορούσε να επαναφέρει αυτή τη διαδικασία ανακατάταξης.
3. Αυξημένη δυνατότητα έγκρισης των ρυθμίσεων στη βάση του εξωδικαστικού (OCW). Το πλαίσιο αυτό έχει ήδη διακανονίσει περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ υπόλοιπα, με μέση απομείωση 31% και το υπουργείο επιθυμεί να φθάσει σε συνολικούς διακανονισμούς περίπου 1 δισ. ευρώ, γεγονός που θα συνεπάγεται περίπου 120 εκατ. ευρώ πιθανές διαγραφές για τις τράπεζες.
4. Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και μείωση των περιθωρίων δανεισμού. Τα υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων θα μείωναν τα κέρδη ανά μετοχή κατά 5% κατά μέσο όρο για κάθε 5 π.μ. (εκτίμηση της Axia για 20% περίπου), καθιστώντας την μια ιδιαίτερα κρίσιμη μεταβλητή.
5. Επανεκτίμηση του κόστους προμηθειών και τελών για τις συνήθεις τραπεζικές συναλλαγές. Αυτό αφορά τις προμήθειες μεταφοράς, συναλλαγών και πληρωμών που στήριξαν τα κέρδη των τραπεζών όταν τα επιτόκια ήταν αρνητικά και αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% των συνολικών τελών και προμηθειών ανά τράπεζα ή από 7,5% έως 9,1% των βασικών τραπεζικών εσόδων. Υποθέτοντας μείωση κατά 20%, τα κέρδη ανά μετοχή θα αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 3% - 4% για τις τράπεζες.
Η Axia επισημαίνει πως ο αντίκτυπος όλων αυτών αναμένεται να είναι απορροφήσιμος, με τους βασικούς κινδύνους να αφορούν στο σχηματισμό και το απόθεμα των NPEs. Σαφώς, όπως επισημαίνει, «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», ιδίως όσον αφορά την εκτέλεση των μέτρων αναστολής δανεισμού, όπου η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η μη δημιουργία νέων NPEs ή επιβράδυνση της αναταξινόμησης των υπαχθέντων σε ρύθμιση NPEs σε εξυπηρετούμενα δάνεια.
