Έχοντας εξυγιάνει δραστικά τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια με την αρωγή του «Ηρακλή» και με μέσο δείκτη NPE γύρω στο 7% στο τέλος του 2022, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες επιστρέφουν και τυπικά από φέτος στην κανονικότητα, με την έναρξη της αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις συμμετοχές του στις τράπεζες θα υλοποιηθεί σταδιακά μέχρι το τέλος του 2025. Ωστόσο, οι κινήσεις που θα γίνουν την νέα χρονιά αναμένονται δυναμικές, αλλά και «βαρόμετρο» για τις διαθέσεις των ξένων επενδυτών απέναντι στην ελληνική οικονομία, η οποία εν μέσω ύφεσης στην ευρωζώνη, αναμένεται να παρουσιάσει ανάπτυξη 1,8% - 1,9%. Σε μία εκλογική χρονιά, η έξοδος του ΤΧΣ από τις ελληνικές τράπεζες και η είσοδος ξένων ιδιωτών επενδυτών θα αποτελέσει καταλύτη και προπομπό και για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την χώρα. Σημειώνεται ότι η επενδυτική βαθμίδα που μέχρι στιγμής έχει συνδεθεί χρονικά με την επαύριον των εθνικών εκλογών, δεν αποκλείεται να έρθει νωρίτερα από την διεξαγωγή τους.
Με εγκεκριμένη την στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ από το Υπουργείο Οικονομικών στις 20 Δεκεμβρίου, το Ταμείο θα κινηθεί για την αναζήτηση συμβούλων διάθεσης ώστε να υλοποιήσει την πώληση μετοχών του από κάθε τράπεζα.
Τα πρώτα «πωλητήρια» έχουν βγει ατύπως από το β΄ εξάμηνο της περασμένης χρονιάς, αρχικά με την εκδήλωση προφορικού ενδιαφέροντος για την Εθνική Τράπεζα από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας (PIF) και για την Τράπεζα Πειραιώς, με επιστολή ενδιαφέροντος στο ΤΧΣ, από το ιταλικό private equity fund, ΙΟΝ.
Εθνική και Πειραιώς τέθηκαν πρώτες στο τραπέζι λόγω των μεγαλύτερων ποσοστών που ελέγχει το ΤΧΣ: 40% στην Εθνική Τράπεζα και 27% στην Τράπεζα Πειραιώς. Ωστόσο, δεν αποκλείεται και είναι μάλιστα πιθανότερο, οι πρώτες κινήσεις αποεπένδυσης να γίνουν στις δύο άλλες συστημικές όπου τα ποσοστά του ΤΧΣ είναι πολύ μικρότερα. Κυρίως στην Eurobank όπου το ποσοστό του ΤΧΣ ανέρχεται σε μόλις 1,4% και δευτερευόντως στην Alpha Bank όπου ελέγχει ποσοστό 9%. Στην μεν Eurobank, η πώληση των μετοχών θα μπορούσε να γίνει μέσω Χρηματιστηρίου πολύ σύντομα, καθώς φημολογείται ότι ήδη υπάρχει ενδιαφερόμενος. Στη δε Alpha Bank, μετά τις αγορές μετοχών του τελευταίου διαστήματος, μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχος έχει γίνει ήδη η ολλανδική Reggeborgh με ποσοστό 6,50%, αφήνοντας πίσω τον Τζον Πόλσον, με ποσοστό κάτω του 5%. Η Reggeborgh έχει αφήσει να διαφανεί ότι θα επιδιώξει περαιτέρω ενίσχυση της συμμετοχής της στην Alpha Bank, ενώ φημολογείται ότι ο Πόλσον θέλει να αποχωρήσει τόσο από την Πειραιώς, όσο και από την Alpha Bank.
Όλα τα σενάρια θα επιβεβαιωθούν ή θα διαψευστούν, βεβαίως, στην πράξη. Επί του παρόντος φαίνεται ότι έχει διαψευστεί το ενδιαφέρον των Σαουδαράβων για την Εθνική Τράπεζα, δεδομένου δε ότι η ΕΕ δεν έχει ανοιχτές τις αγκάλες για επενδύσεις από συγκεκριμένες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία συνέντευξή του για το 2022 στην Süddeutsche Zeitung, o επικεφαλής του SSM, Αντρέα Ένρια, ερωτώμενος εάν θα έβλεπε θετικά μία επένδυση του διαδόχου της Σ. Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, σε τράπεζα της ευρωζώνης, όπως προτίθεται να επενδύσει 500 εκατ. δολ. στην Credit Suisse, απάντησε με νόημα ότι θα πρέπει να τσεκάρεται η ποιότητα των επενδυτών και η προέλευση των κεφαλαίων διότι επιθυμητό στην ΕΕ είναι μόνο το καθαρό χρήμα.
Στην πράξη, επί του παρόντος υπάρχει εγγράφως ενδιαφέρον μόνο για την Τράπεζα Πειραιώς. Το ιταλικό ION Group υπέβαλε τον Οκτώβριο στο ΤΧΣ οικονομική προσφορά 452,4 εκατ. ευρώ (1,34 ευρώ ανά μετοχή) για το σύνολο των μετοχών του Ταμείου στην Τράπεζα Πειραιώς (27%). Η πρόταση που έγινε «εν λευκώ», δηλαδή χωρίς την προϋπόθεση διενέργειας due diligence, ήταν με premium καθώς όταν υπεβλήθη, η τιμή της μετοχής της Πειραιώς ήταν κοντά στο 1,2 ευρώ.
