Σχεδόν στο 60% του συνολικού κόστους φτάνει η επιβάρυνση από τα καύσιμα για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. H ενεργειακή κρίση που βίωσε, και ακόμα δεν έχει ξεπεραστεί, η παγκόσμια οικονομία σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ουκρανική κρίση εκτόξευσαν τις τιμές των καυσίμων σε δυσθεώρητα ύψη.
Αυτά αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην ετήσια οικονομική έκθεση της Attica Group (για το 2022), του μεγαλύτερου εγχώριου ακτοπλοϊκού ομίλου, ο οποίος, ως γνωστόν, «συμμετέχει» σε σημαντικές μετοχικές και επιχειρηματικές διεργασίες (δημόσια πρόταση από Πειραιώς, συγχώνευση με ΑΝΕΚ κ.α.). Και προφανώς, η εικόνα της Attica Group αποτελεί, λόγω μεγέθους, και υπό μία ευρεία έννοια, «πιλότο» και για άλλες εταιρείες του κλάδου.
Όπως η διοίκηση του ομίλου σημειώνει, αν και το 2022 ήταν μια ανοδική χρονιά στο μεταφορικό έργο και σε επίπεδο μεγεθών, «ασφαλής εκτίμηση για την πορεία των εργασιών του ομίλου το 2023 δεν μπορεί να εξαχθεί λόγω των πολλών αβεβαιοτήτων που περιβάλλουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία, ιδίως όσον αφορά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες ωθούν τις κεντρικές τράπεζες σε αυξήσεις επιτοκίων και σε άσκηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής».
Τα κόστη καυσίμων
Όπως αναφέρεται στην οικονομική έκθεση του 2022, η Attica Group, καθώς και το σύνολο των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον ναυτιλιακό κλάδο, επηρεάζονται σημαντικά από τη διακύμανση των τιμών των καυσίμων. Επισημαίνεται ότι το κόστος των ναυτιλιακών καυσίμων και λιπαντικών είναι το σημαντικότερο λειτουργικό κόστος, αντιπροσωπεύει δε για τη χρήση 2022 το 57% περίπου του κόστους πωληθέντων του Ομίλου. Ενδεικτικά, μια μεταβολή των τιμών των καυσίμων κατά 10% σε ετήσια βάση θα είχε επίδραση στα αποτελέσματα και τη καθαρή θέση του ομίλου κατά 25,71 εκατ. ευρώ περίπου.
Επιπρόσθετα, «σημειώνεται ότι από 1.1.2020 τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Κανονισμός του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (International Maritime Organization), ο οποίος απαιτεί το μέγιστο ποσοστό του θείου (sulphur) στα καύσιμα των πλοίων να μην ξεπερνά το 0,5%, εκτός από τα πλοία στα οποία έχει εγκατασταθεί σύστημα πλυντηρίδων καυσαερίων (scrubbers) όπου επιτρέπεται η κατανάλωση καυσίμου με περιεκτικότητα σε θείο μέχρι και 3,5%. Η τιμή των καυσίμων περιεκτικότητας σε θείο μέχρι 0,5% που έχει επιβληθεί με τον νέο Κανονισμό είναι σημαντικά υψηλότερη της τιμής των καυσίμων με περιεκτικότητα σε θείο 3,5% και 1% που χρησιμοποιούσε ο Όμιλος μέχρι 31.12.2019, γεγονός που έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των ναυτιλιακών καυσίμων.
Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι η ενεργειακή κρίση που βιώνει η παγκόσμια οικονομία εκτόξευσε τις τιμές των καυσίμων το 2022 σε δυσθεώρητα ύψη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η μέση τιμή ανά μετρικό τόνο των ναυτιλιακών καυσίμων που κατανάλωσε ο Όμιλος το 2022 αυξήθηκε κατά 73% σε σχέση με την χρήση 2021».
Σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση της εισηγμένης παρακολουθεί ενεργά την κατάσταση και προβαίνει σε σειρά ενεργειών για τη μείωση του κόστους λειτουργίας, μεταξύ των οποίων είναι και η διενέργεια πράξεων αντιστάθμισης της τιμής του καυσίμου για μέρος της εκτιμώμενης ποσότητας κατανάλωσης καυσίμων από τα πλοία του ομίλου.
Το θέμα του επιτοκίου
Ένα ακόμα θέμα που χρήζει προσοχής είναι το επιτοκιακό. Όπως σημειώνεται, «ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στις διακυμάνσεις των επιτοκίων αφού το επιτόκιο του τραπεζικού δανεισμού του επηρεάζεται από τις μεταβολές του επιτοκίου αναφοράς Euribor. Γενικότερα, η τρέχουσα παγκόσμια οικονομική συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή για τις επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου, λόγω των έντονων πληθωριστικών πιέσεων που ασκούνται σε όλες τις χώρες του κόσμου και οι οποίες ωθούν τις κεντρικές τράπεζες στη λήψη διαδοχικών αποφάσεων για αυξήσεις των επιτοκίων αναφοράς με παράλληλη άσκηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Ενδεικτικά, μια μεταβολή του επιτοκίου κατά 1% θα είχε επίδραση στα αποτελέσματα και τη καθαρή θέση του Ομίλου κατά Ευρώ έως 2,96 εκατ. περίπου σε ετήσια βάση».
Ο στόλος
Υπενθυμίζεται ότι η Attica Group διαθέτει τριάντα τρία (33) πλοία, από τα οποία τα τριάντα δύο (32) δραστηριοποιούνται στη μεταφορά επιβατών, με είκοσι (20) να είναι συμβατικά επιβατηγά-οχηματαγωγά (ro-pax) και δώδεκα (12) ταχύπλοα. Τα πλοία του Ομίλου δρομολογούνται στην Ελλάδα (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη, Β.Α. Αιγαίο, Σαρωνικό και Σποράδες) καθώς και σε Διεθνείς πλόες. Σε ετήσια βάση, τα πλοία του Ομίλου δραστηριοποιούνται σε 2 χώρες, συνδέοντας 62 μοναδικούς προορισμούς, εκτελώντας κατά μέσο όρο πάνω από 13.000 δρομολόγια και διανύουν περίπου 2,2 εκατ. μίλια.
Τα πλοία του Ομίλου δραστηριοποιήθηκαν στη χρήση 2022 στους κάτωθι γεωγραφικούς τομείς:
- σε Διεθνείς Πλόες, στις γραμμές Πάτρα - Ηγουμενίτσα - Ανκόνα και Πάτρα - Ηγουμενίτσα - Μπάρι με ενδιάμεση προσέγγιση στο λιμάνι της Κέρκυρας κατά τους θερινούς μήνες. Επιπλέον, από τον Φεβρουάριο του 2022 ο Όμιλος άρχισε να δραστηριοποιείται και στη γραμμή Πάτρα - Ηγουμενίτσα – Βενετία.
- στην Ελληνική Ακτοπλοΐα, στις γραμμές: - Πειραιάς - Κυκλάδες, - Πειραιάς - Δωδεκάνησα, - Πειραιάς - Ηράκλειο Κρήτης, - Πειραιάς - Χανιά Κρήτης, - Πειραιάς – νησιά Βόρειο-Ανατολικού Αιγαίου, - Ραφήνα - Κυκλάδες, - Θεσσαλονίκη/Καβάλα - νησιά Βορείου Αιγαίου, - Πειραιάς- νησιά Σαρωνικού, - Βόλος- Σποράδες.
Στους Διεθνείς Πλόες, στις γραμμές Πάτρα - Ηγουμενίτσα – Ανκόνα, Πάτρα - Ηγουμενίτσα - Μπάρι, Πάτρα – Ηγουμενίτσα – Βενετία, καθώς και στις γραμμές Ηρακλείου και Χανίων, τα δρομολόγια των πλοίων του Ομίλου εκτελούνται σε κοινοπραξία με την ΑΝΕΚ LINES.
Μεταφορικό έργο
Με την άρση από την Πολιτεία του μειωμένου πρωτοκόλλου μεταφοράς επιβατών στα πλοία λόγω Covid 19, από τα μέσα Μαρτίου 2022, σε συνδυασμό με την φθίνουσα πορεία της πανδημίας, αυξήθηκε σημαντικά το μεταφορικό έργο του Ομίλου σε σύγκριση με τη χρήση 2021. Πιο συγκεκριμένα, το μεταφορικό έργο το 2022 ανήλθε σε 6,1 εκατ. επιβάτες (4,4 εκατ. επιβάτες το 2021), 1 εκατ. Ι.Χ. οχήματα (0,87 εκατ. Ι.Χ. οχήματα το 2021) και 0,42 εκατ. φορτηγά οχήματα (0,37 εκατ. φορτηγά οχήματα το 2021). Τα δρομολόγια των πλοίων αυξήθηκαν κατά 28,6 % σε σχέση με τη χρήση 2021.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω στοιχεία, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του μεταφορικού έργου σε όλες τις κατηγορίες εσόδων (επιβάτες, Ι.Χ. οχήματα, φορτηγά οχήματα). Πιο αναλυτικά, η εξέλιξη του μεταφορικού έργου έχει ως ακολούθως: Στους διεθνείς πλόες, το μεταφορικό έργο των πλοίων αυξήθηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο κατά 78,2% στους επιβάτες, κατά 87,4% στα Ι.Χ. οχήματα και κατά 21,8% στα φορτηγά οχήματα. Τα δρομολόγια των πλοίων αυξήθηκαν κατά 19,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Το μεταφορικό έργο των πλοίων στην ελληνική ακτοπλοΐα αυξήθηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο κατά 35,2% στους επιβάτες, κατά 10,1% στα Ι.Χ. οχήματα και κατά 7,4% στα φορτηγά οχήματα. Τα δρομολόγια των πλοίων αυξήθηκαν κατά 29,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο Όμιλος δραστηριοποιείται σε έναν κλάδο με έντονη εποχικότητα στους επιβάτες και Ι.Χ. οχήματα, με υψηλότερη κίνηση τους μήνες Ιούλιο με Σεπτέμβριο και χαμηλότερη τους μήνες Νοέμβριο με Φεβρουάριο. Αντίθετα η κίνηση των φορτηγών αυτοκινήτων εμφανίζεται κατανεμημένη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με πολύ μικρότερη εποχικότητα.
Η πορεία για το 2023
Σύμφωνα με την επιχειρησιακή στρατηγική του Ομίλου, η Διοίκηση όρισε στρατηγικούς στόχους για το 2023, οι οποίοι, συνοπτικά, ανά τομέα έχουν ως ακολούθως: • Οργανική ανάπτυξη μέσω επέκτασης σε νέες αγορές και/ή τομείς • Αναβάθμιση του Προϊόντος μέσω επενδύσεων σε Νέα Πλοία, Καινοτομία & Περιβάλλον • Προσωποποίηση και ενίσχυση της ταξιδιωτικής εμπειρίας των πελατών μας • Ψηφιοποίηση εργασιών, υπηρεσιών & αξιοποίηση ψηφιακών δεδομένων για τη λήψη αποφάσεων • Ανανέωση και ομογενοποίηση των Πολιτικών, Διαδικασιών & Κουλτούρας.
Κατά τη διοίκηση της ακτοπλοϊκής, ασφαλής εκτίμηση για την πορεία των εργασιών του Ομίλου το 2023 δεν μπορεί να εξαχθεί λόγω των πολλών αβεβαιοτήτων που περιβάλλουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία, ιδίως όσον αφορά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες ωθούν τις κεντρικές τράπεζες σε αυξήσεις επιτοκίων και σε άσκηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Σημειώνεται ότι στις 16.03.2023 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε για μία ακόμη φορά το επιτόκιο κατά 50 μονάδες βάσης, ωθώντας το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας στο 3,5%. Η αβεβαιότητα αυτή αυξάνεται περαιτέρω λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.
Ανταγωνισμός
Ο Όμιλος δραστηριοποιείται σε γραμμές με έντονο ανταγωνισμό, ο οποίος μπορεί να ενταθεί περαιτέρω στην προσπάθεια των εταιριών να αποκτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο σε ήδη ώριμες αγορές. Οι γραμμές με έντονο ανταγωνισμό στις οποίες δραστηριοποιήθηκε ο Όμιλος το 2022 καθώς και οι σημαντικότεροι ανταγωνιστές του είναι οι εξής:
- Grimaldi Lines στους Διεθνείς Πλόες, στην Αδριατική θάλασσα,
- Anek Lines, Sea Jets, Fast Ferries και Golden Star Ferries στη γραμμή Πειραιάς- Κυκλάδες,
- Fast Ferries και Golden Star Ferries στη γραμμή Ραφήνα – Κυκλάδες,
- Anek Lines στη γραμμή Πειραιάς- Δωδεκάνησα,
- Minoan Lines (Grimaldi Group) στη γραμμή Πειραιάς- Κρήτη,
- Sea Jets και ΑΝΕΣ FERRIES στις Σποράδες,
- Κοινοπραξία πλοίων Σαρωνικού, Aegean Flying Dolphins, ΑΝΕΣ FERRIES, Alpha Lines στον Σαρωνικό.
