Στην ιστορία της Formula 1, δεν είναι λίγοι όσοι κατάφεραν να βγάλουν «τσουβάλια» με λεφτά από αυτήν.
Είναι, άλλωστε, ένα από τα πιο πολυτελή και «ακριβά» αθλήματα στον πλανήτη που προσελκύει ακόμα και τα πιο «φουσκωμένα» πορτοφόλια.
Το μέσο εισιτήριο για το Grand Prix του Μαϊάμι πέρυσι ήταν πιο ακριβό ακόμα και από το πολυπόθητο «χαρτάκι» για το αμερικανικό Super Bowl. Έτσι, δεν είναι καθόλου αξιοπερίεργο να δεις δισεκατομμυριούχους να πίνουν την σαμπάνια τους δίπλα στις πίστες των αγώνων.
Επαγγελματίες όπως ο Michael Schumacher ή ο Lewis Hamilton θα μπορούσαν να περηφανεύονται για τα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που έχουν κερδίσει ως οδηγοί αγώνων.
Ωστόσο, είναι ελάχιστοι όσων τα κέρδη από την F1 «αγγίζουν» ή ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Και ο Toto Wolff είναι ένας από αυτούς.
Ποιος είναι ο Toto Wolff
Όπως αναφέρεται και σε δημοσίευμα του huddleup, ο Wolff είναι ο αρχηγός της ομάδας της Mercedes στην Formula 1. Ξεκίνησε ως οδηγός αγώνων, έγινε επαγγελματίας επενδυτής και πέρασε τα τελευταία 15 χρόνια κυριαρχώντας στο άθλημα.
Μέχρι στιγμής έχει «τρέξει» δύο διαφορετικές ομάδες F1, αυτές των Williams και Mercedes. Επί του παρόντος διαχειρίζεται έναν οργανισμό με περισσότερους από 1.000 υπαλλήλους και ετήσια έσοδα 450 εκατ. δολαρίων. Οι ομάδες του έχουν κερδίσει πάνω από 100 αγώνες και η Mercedes μόλις ολοκλήρωσε το πιο εμφατικό σερί στην ιστορία της F1, κερδίζοντας 8 συνεχόμενα Παγκόσμια Πρωταθλήματα.
Το αποτέλεσμα; Ο Toto Wolff είναι και επίσημα δισεκατομμυριούχος, σύμφωνα με το Forbes. Αλλά το ενδιαφέρον δεν είναι ότι κέρδισε ένα δισ. δολάρια - αλλά το πώς το έκανε.
Ο Wolff είναι συνιδιοκτήτης της αγωνιστικής ομάδας της Mercedes. Η σχέση του με την εταιρεία ξεκινά πριν από μια δεκαετία και με «όπλο» το μετοχικό του μερίδιο έχει καταφέρει να εκτοξευτεί από επιτυχημένος επενδυτής σε έναν από τους ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία της Formula 1.
Η μακρά -και τραγική- ιστορία της Mercedes στον μηχανοκίνητο αθλητισμό
Από την άλλη, και η ίδια η Mercedes-Benz έχει μια μακρά, και πολύπλοκη, ιστορία στους αγώνες αυτοκινήτου. Η γερμανική εταιρεία κατασκευής πολυτελών αυτοκινήτων συμμετείχε σε αγώνες Grand Prix από την ίδρυσή της στις αρχές του 1900. Στη συνέχεια, τα αυτοκίνητα της ξεκίνησαν να αγωνίζονται στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της δεκαετίας του 1930 και μάλιστα κέρδισαν δύο πρωταθλήματα οδηγών Formula 1 το 1954 και το 1955.
Ωστόσο, μετά από ένα τραγικό δυστύχημα στον 24ωρο αγώνα Le Mans του 1955 όπου τα συντρίμμια μίας πρόσκρουσης σκότωσαν 83 θεατές, μαζί και τον οδηγό Pierre Levegh, και τραυμάτισαν άλλους 180, την οδήγησαν να αποσυρθεί ολοκληρωτικά από τα μηχανοκίνητα αθλήματα.
«Η Mercedes του Levegh εκτοξεύτηκε στον αέρα και “πέταξε” έξω από την πίστα. Συγκρούστηκε με ένα ανάχωμα και διαλύθηκε», εξηγεί ο Benjie Goodhart στο GQ. «Ο ίδιος ο Levegh πετάχτηκε πίσω στην πίστα, όπου πέθανε ακαριαία. Συντρίμμια, συμπεριλαμβανομένου του κινητήρα του αυτοκινήτου του, εκσφενδονίστηκαν μέσα στο πλήθος. Το καπάκι του καπό του διέτρεξε τους θεατές για 100 μέτρα, αποκεφαλίζοντας όσους βρίσκονταν στο πέρασμά του σαν μια τρομερή γκιλοτίνα αυτοκινήτου. Το πίσω μέρος του οχήματος τυλίχτηκε στις φλόγες, με το κράμα μαγνησίου να ενισχύει την ένταση της φωτιάς.»
Η τραγωδία κράτησε τη Mercedes-Benz μακριά από τους αγώνες για σχεδόν 40 χρόνια.
Στη συνέχεια, «δειλά-δειλά» άρχισε να προμηθεύει κινητήρες σε ομάδες της F1 όπως η Sauber, η McLaren και η Brawn GP στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Εν τέλει, με τη F1 να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής κάθε χρόνο, η θρυλική μάρκα επανήλθε στο άθλημα το 2010.
Η επιστροφή στην F1
Η Mercedes αγόρασε την ομάδα Brawn GP, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα είχε σχεδιάσει.
Παρά το γεγονός ότι ξόδεψε εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός μονοθέσιου που θα κατακτούσε το πρωτάθλημα, η νέα ομάδα F1 της Mercedes δεν κέρδισε ούτε έναν αγώνα από το 2010 έως το 2012. Αντί για τον τίτλο, η ομάδα τερμάτισε τέταρτη στη βαθμολογία της Formula 1 το 2010 και το 2011 πριν πέσει ακόμα πιο πίσω στην πέμπτη θέση το 2012.
Και εκεί ακριβώς είναι που μπαίνει στην ιστορία ο Toto Wolff, πάνω στην στιγμή που χρειάζεται κάποιος για να «ταράξει τα νερά».
Όντας πρώην οδηγός αγώνων αυτοκινήτων που εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο της Βιέννης για να ιδρύσει μια εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, στην συνέχεια πέτυχε καλές επενδύσεις και μάλιστα ίδρυσε μια εισηγμένη εταιρεία τεχνολογίας. Αργότερα συνδύασε τις επιχειρηματικές του γνώσεις και την αγάπη του για την Formula 1 για να αγοράσει ένα μερίδιο 16% στην ομάδα αγώνων Williams.
Στη συνέχεια, ο Wolff πέρασε αρκετά χρόνια ως Εκτελεστικός Διευθυντής της Williams, με τον τελευταίο τίτλο της ομάδας να είναι το Ισπανικό Grand Prix του 2012 – καθόλου τυχαία, υπό τον ίδιο, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο.
«Έλαβα μια κλήση από ένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Mercedes», δήλωσε ο Wolff στο HBS πέρυσι. «Μου ζήτησε να αξιολογήσω γιατί δυσκολεύονταν με τη Mercedes. Του είπα ότι δεν ήξερα την απάντηση, αλλά ότι αν μου έδιναν πρόσβαση, θα τους έλεγα τη γνώμη μου. Όταν επέστρεψα για να αναφέρω τα ευρήματά μου, μοιράστηκα μαζί τους ότι δεν θα πετύχαιναν με τον προϋπολογισμό που είχαν. Αν είχαν τη φιλοδοξία να είναι η νούμερο ένα ομάδα, έπρεπε να έχουν τον προϋπολογισμό για να ανταποκριθούν σε αυτή τη φιλοδοξία».
Έτσι η Mercedes αποφάσισε να ποντάρει… all in. Διαβεβαίωσαν τον Toto Wolff ότι θα ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν ό,τι χρειαζόταν για να γίνουν η κορυφαία ομάδα στη Formula 1. Αλλά δεν έμειναν εκεί: Το πιο σημαντικό ήταν πως πρότειναν στον Wolff να διευθύνει ολόκληρο τον οργανισμό, από πάνω μέχρι κάτω.
«Τους είπα ότι ένιωθα τιμή και πραγματικά έκπληκτος που με ζήτησαν, αλλά ένιωθα ότι το μέλλον μου ήταν στην ομάδα της Williams, όπου είχα μερίδιο ιδιοκτησίας», είπε ο Wolff στο HBS.
Φυσικά, η Mercedes δεν δέχτηκε το όχι ως απάντηση. Πίστευαν ότι ο Toto Wolff είχε όλα τα συστατικά για να γίνει ένας επιτυχημένος αρχηγός ομάδας, γι’ αυτό έκαναν πιο ενδιαφέρουσα την πρόταση τους, προσφέροντάς του μερίδιο 30% στην ομάδα F1 της Mercedes, φημολογούμενα για 30 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Toto αποδέχτηκε την προσφορά και έπεσε με τα μούτρα στη δουλειά.
Εκ βάθρων αλλαγές
Κατά την άφιξή του στη Mercedes προχώρησε σε σημαντικό αριθμό αλλαγών.
Για παράδειγμα, συνεργάστηκε αμέσως με την ομάδα χορηγιών και μάρκετινγκ της Mercedes για να αναβαθμίσει την F1 ως προτεραιότητα έναντι άλλων κατηγοριών όπως η μόδα και το γκολφ. Δημιούργησε ένα πρόγραμμα για νέους οδηγούς για να αναπτύξει τα ταλέντα της F1 «χτίζοντας» το μέλλον και εφάρμοσε ένα σύνολο κανόνων που άλλαξαν δραστικά την κουλτούρα μέσα στην ομάδα.
Αλλά ο Wolff ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει τίποτα στην τύχη, μέχρι και στην παραμικρή λεπτομέρεια.
«Την πρώτη φορά που πήγα στην τουαλέτα (σ.σ. στο χώρο φιλοξενίας κατά τη διάρκεια ενός αγώνα) ήταν βρώμικα και σκέφτηκα, “δεν μπορεί να είναι. Αυτό είναι το σπίτι μας κατά το Σαββατοκύριακο των αγώνων και εδώ όπου έρχονται οι χορηγοί μας με τις οικογένειές τους”», επεσήμανε ο Wolff στο Harvard Business School πέρυσι.
«Έτσι προσλάβαμε έναν υπεύθυνο υγιεινής πλήρους απασχόλησης, τον Μιγκέλ, ο οποίος ταξιδεύει τώρα μαζί μας. Του έδειξα φυσικά πώς ήθελα να καθαρίζει την τουαλέτα, πώς να βάζει τη βούρτσα από πίσω, πώς να σκουπίζει το πάτωμα, πώς να τοποθετεί τα μπουκάλια του σαπουνιού με το μπροστινό μέρος στραμμένο προς τα εμπρός, πώς να απολυμαίνει τη λαβή και ούτω καθεξής. Και του περιέγραψα πώς ήθελα να είναι το πρόγραμμά του στην εβδομάδα και πώς τις Κυριακές, όταν δουλεύει, θέλω να κάθεται ακριβώς δίπλα στο μπάνιο και να φροντίζει να είναι πεντακάθαρο μετά από κάθε καλεσμένο.»
Αυτή η σχολαστική προσοχή στη λεπτομέρεια έφτασε στον υπόλοιπο οργανισμό, από τους οδηγούς και τους μηχανικούς μέχρι την ομάδα μάρκετινγκ και το προσωπικό φιλοξενίας. Αλλά τίποτα δεν ήταν πιο σημαντικό από την αλλαγή του κανονισμού της FIA το 2014.
Ο νέος κινητήρας... «χρυσωρυχείο»
Το διοικητικό όργανο της F1 έδωσε εντολή σε όλες τις ομάδες της Formula 1 να αλλάξουν τον τύπο του κινητήρα που χρησιμοποίησαν για τη σεζόν του 2014.
Η Mercedes κατάφερε να κατασκευάσει μια σημαντικά καλύτερη μονάδα από τις άλλες ομάδες, ξεκινώντας σχεδόν μια δεκαετία κυριαρχίας στο πρωτάθλημα.
Η ομάδα F1 της Mercedes κέρδισε 8 συνεχόμενα Παγκόσμια Πρωταθλήματα από το 2014 έως το 2021, συμπεριλαμβανομένων 7 πρωταθλημάτων οδηγών για τους Lewis Hamilton και Nico Rosberg. Η Mercedes κέρδισε επίσης περίπου το 70% όλων των αγώνων στους οποίους συμμετείχε και αυτή η 8ετής διαδρομή θεωρείται από πολλούς ως η πιο κυρίαρχη πορεία στην ιστορία της Formula 1.
Φυσικά, η επιτυχία εντός πίστας έχει μεταφραστεί σε οικονομική επιτυχία και εκτός πίστας.
Η ομάδα F1 της Mercedes έχει αυξήσει το εργατικό της δυναμικό από 650 υπαλλήλους το 2013 σε περισσότερους από 1.000 υπαλλήλους σήμερα. Αποφέρει ετήσια έσοδα άνω των 450 εκατ. δολαρίων, από 196 εκατ. δολάρια το 2013 και η εισαγωγή του πλαφόν κόστους βοήθησε τη Mercedes να επεκτείνει τα κέρδη της από 15 εκατ. δολάρια το 2020 σε 75 εκατ. δολάρια σήμερα.
Η ομάδα της Mercedes έλαβε επίσης περίπου το 25% του συνολικού τηλεοπτικού χρόνου κατά τη διάρκεια της σεζόν που κέρδισε το πρωτάθλημα, γεγονός που βοήθησε τη εταιρεία να αυξήσει κατά 75% την αξία της από το 2013.
Ενδεικτικά, ακολουθεί η αξία της από το 2013:
- 2013: 32 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2014: 34 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2015: 37 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2016: 44 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2017: 48 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2018: 49 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2019: 51 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2020: 49 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2021: 50 δισεκατομμύρια δολάρια
- 2022: 56 δισεκατομμύρια δολάρια
Όταν συνδυαστεί το επίπεδο ομαδικής επιτυχίας με τη συνολική ανάπτυξη της Formula 1 ως άθλημα και ως οργάνωση, τα οικονομικά αποτελέσματα γίνονται πιο εντυπωσιακά.
Η Liberty Media αγόρασε τη Formula 1 για 4,4 δισ. δολάρια το 2016 και η εταιρεία που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο διαπραγματεύεται τώρα με κεφαλαιοποίηση 16 δισ. δολαρίων. Η Formula 1 έφερε έσοδα ρεκόρ 2,6 δισ. δολαρίων πέρυσι, ενώ διένειμε ρεκόρ πληρωμών 1,2 δισ. δολαρίων στις ομάδες της F1. Εντυπωσιακά είναι και τα στοιχεία για την τηλεθέαση στις ΗΠΑ η οποία έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 6 με 7 χρόνια.
- 2017: 538.000
- 2018: 554.000
- 2019: 671.000
- 2020: 609.000
- 2021: 949.000
- 2022: 1.210.000
Η πρόοδος της διοργάνωσης έχει αυξήσει δραστικά την αξία όλων των ομάδων της Formula 1, και κανείς δεν έχει ωφεληθεί περισσότερο από τον Toto Wolff.
Κυρίαρχος στην Mercedes F1 και στο άθλημα
Η ομάδα της Mercedes F1 ανήκει πλέον εξίσου σε τρία μέρη: τον Toto Wolff (33%), τη μητρική εταιρεία της Mercedes, Daimler AG (33%) και την χημική εταιρεία INEOS (33%).
Ο οργανισμός εκτιμήθηκε για τελευταία φορά άνω του 1 δισ. δολαρίων από το Forbes το 2019, αλλά η ομάδα πιθανότατα αξίζει περίπου 1,5 δισ. δολάρια σήμερα, γεγονός που συνιστά μια αύξηση 750% από τα 176 εκατ. δολάρια που πλήρωσε η Mercedes για την ομάδα το 2010, με το μερίδιο του Wolff να αξίζει περί τα 500 εκατ. δολάρια.
Αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι έχει ετήσιο μισθό 25 εκατομμυρίων δολαρίων αλλά και πολλές άλλες επενδύσεις, καθώς είναι συνιδιοκτήτης μιας εταιρείας management οδηγών αγώνων και κατέχει μειοψηφικό μερίδιο στην Aston Martin, είναι εύκολο να γίνει κατανοητό γιατί ο Toto Wolff πολύ γρήγορα μετατράπηκε σε έναν από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στην F1.
Eπιμέλεια: Κώστας Αποστολόπουλος
