Στην κορυφή μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών βρίσκονται οι τέσσερις συστημικές ως προς τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια (NIM), σύμφωνα με τη DBRS.
Οι τράπεζες των χωρών από τα αριστερά του πίνακα, εμφανίζουν τα υψηλότερα επιτοκιακά περιθώρια και συνήθως έχουν ορισμένα ή όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Δραστηριοποιούνται σε αγορές με υψηλό ποσοστό δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο και έχουν ήδη ανατιμήσει μεγάλο μέρος, αν όχι ολόκληρο, του δανειακού τους χαρτοφυλακίου.
- Δεν έχουν περάσει το μεγάλο μέρος των αυξήσεων των επιτοκίων στους καταθέτες.
- Οι προθεσμιακές καταθέσεις ως ποσοστό των συνολικών τείνουν να είναι χαμηλές.
Ως προς τη Γαλλία, στο άκρο δεξιά του πίνακα, η DBRS αναφέρει πως χαρακτηρίζεται από τη λιανική αγορά που ρυθμίζει την τιμολόγηση των καταθέσεων καθώς και των δανείων, οδηγώντας σε μείωση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου. Με εξαίρεση τις χώρες με δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, όπως η Πορτογαλία ή η Ελλάδα, στις περισσότερες χώρες τα δάνεια εξακολουθούν να ανατιμώνται, γεγονός που αναμένεται να υποστηρίξει το NIM το 2024, όπως εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης.
Από τις 20 Σεπτεμβρίου 2023, η ΕΚΤ αποφάσισε να μηδενίσει το επιτόκιο αποδοχής των ελάχιστων αποθεματικών από το 4% που έχει φτάσει το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων. Δεδομένου ενός μέσου ελάχιστου αποθεματικού για την περίοδο που λήγει στα τέλη Οκτωβρίου 2023 ύψους 165 δισ. ευρώ, η μείωση των επιτοκίων θα μειώσει τα τραπεζικά κέρδη κατά 6,6 δισ. ευρώ ετησίως. «Έχουν γίνει επίσης συζητήσεις για αύξηση του κατώτατου ορίου ελάχιστων αποθεματικών (Minimum Reserves Requirements - MRR) για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. από το τρέχον 1% των καθορισμένων υποχρεώσεων. Ωστόσο, δεδομένου ότι η περιοριστική νομισματική πολιτική αποδεικνύεται αποτελεσματική και των αρνητικών επιπτώσεων στη ρευστότητα των τραπεζών που θα είχε ένα τέτοιο μέτρο, θεωρούμε απίθανη μια αύξηση το 2024», όπως εκτιμά η DBRS.
Επιπλέον, η DBRS αναμένει ότι η ποιότητα του ενεργητικού των ευρωπαϊκών τραπεζών θα επιδεινωθεί σταδιακά εν μέσω υψηλότερων επιτοκίων και συνεχιζόμενης αδυναμίας στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες, με τον αντίκτυπο να γίνεται πιο ορατός στα χαρτοφυλάκια εταιρικών δανείων των τραπεζών, καθώς οι εταιρείες δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο να μετακυλίσουν τα υψηλότερα κόστη στους πελάτες τους σε ένα περιβάλλον ασθενούς ζήτησης. Τα νοικοκυριά θα μπορούσαν επίσης να βρεθούν υπό πίεση σε χώρες με στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου.
Από την άλλη, η πίεση στη ρευστότητα των τραπεζών είναι απίθανη, καθώς η ζήτηση δανείων παραμένει συγκρατημένη εν μέσω υψηλότερων επιτοκίων και αδύναμων οικονομιών. Οι δείκτες κεφαλαίου συνεχίζουν να επωφελούνται από τη δημιουργία ισχυρής κερδφοροίας από τις τράπεζες, η οποία αντισταθμίζει σε μεγάλο βαθμό την πίεση για αύξηση των διανομών μερισμάτων και επαναγοράς ιδίων μετοχών.
«Αναμένουμε ότι τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών θα παραμείνουν ισχυρά το 2024, αν και σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2023, λόγω της πίεσης του περιθωρίου και της υποτονικής αύξησης των δανείων, καθώς και των υψηλότερων εξόδων και πιστωτικού κόστους», αναφέρει η Sonja Förster Vice President, Global Financial Institutions στη DBRS Morningstar.
