Μειωμένα ήταν τα επίπεδα χρηματοδότησης του εγχώριου νεοφυούς οικοσυστήματος το 2023, με τον αριθμό των συνολικών επενδύσεων να προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ. Με την διεθνή οικονομική συγκυρία ωστόσο, να έχει φρενάρει - ειδικά στο πρώτο εξάμηνο του έτους - την κινητικότητα παγκοσμίως, η ελληνική startup σκηνή φάνηκε να αντιστέκεται στις προκλήσεις, να πριμοδοτείται από τις καλές, συγκριτικά, επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας και να διατηρεί ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικά για μια καλή συνέχεια. Για τη νέα χρονιά, η οποία βρίσκει πολλά funds σε νέα επενδυτική φάση, το ελληνικό startup οικοσύστημα παραμένει συγκρατημένα αισιόδοξο, εκτιμώντας ότι θα καταφέρει να ενισχύσει την δυναμική του, ειδικά από το δεύτερο εξάμηνο κι έπειτα.
Τα παραπάνω προκύπτουν από το ετήσιο report Startups in Greece, το οποίο για 7η συνεχόμενη χρονιά δημιούργησε και παρουσίασε το Found.ation σε συνεργασία με το EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας και την υποστήριξη της EATE (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων), των egg | Eurobank | Corallia, Roche και Seedblink, με στόχο να χατρογραφήσει το εγχώριο οικοσύστημα των startups.
O χάρτης του ελληνικού νεοφυούς οικοσυστήματος το 2023
Ειδικότερα, μέσα στο διεθνές αυτό περιβάλλον που αντιμετώπισε την τρέχουσα χρονιά πολλαπλές πληθωριστικές και γεωπολιτικές προκλήσεις που συνδυάστηκαν με μια οικονομική αστάθεια, περισσότερες από 70 εταιρείες χρηματοδοτήθηκαν με περισσότερα από 485 εκατ. ευρώ, με το 31% αυτών να έχουν προηγουμένως υποστηριχθεί στο πλαίσιο του EquiFund.
Παρότι μάλιστα τα επίπεδα χρηματοδότησης στην Ελλάδα το 2023 ήταν μειωμένα κατά 24,5%, η μείωση ήταν πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη της Ευρώπης η οποία υπολογίζεται το τρέχον έτος το 38%. Επιπλέον, δεδομένου ότι η πλειονότητα των φετινών επενδύσεων να αφορά σε χρηματοδότηση με ίδια κεφάλαια και όχι χρέος, αν εξαιρεθούν τα ποσά της δανειακής χρηματοδότησης, το οικοσύστημα στο σύνολό του γνώρισε αύξηση της χρηματοδότησης του κατά 4,2%. Ενθαρρυντική ήταν και η αύξηση των pre seed συμφωνιών χρηματοδότησης, η αξία των οποίων φαίνεται να έχει υπερτριπλασιαστεί το 2023, παρότι οι επενδύσεις σε νεοσύστατες επιχειρήσεις αρχικών σταδίων (Pre-Seed και Seed) μειώθηκαν κατά 41,6% σε αξία.
Κερδίζει πόντους σε εξωστρέφεια η startup σκηνή
Όσο για τον έτερο όρο του κλάσματος του νεοφυούς οικοσυστήματος, αυτού των επενδυτών, το 2023 έχει να επιδείξει νέα θετικά χαρακτηριστικά, όπως η ενίσχυση της εξωστρέφειάς του και η ενεργή συμμετοχή των angel investors και των family offices και εταιρικών VCs στις χρηματοδοτήσεις.
Να σημειωθεί ότι το 2023 καταγράφηκαν στη χώρα 13 ενεργά ελληνικά VCs (Big Pi Ventures, Forth Tech, Genesis Ventures, L-Stone Capital, Marathon Venture Capital, Metavallon VC, NGIF - Northern Greece Investment Fund VCMF, Phaistos (5G) Investment Fund, Sporos Platform, TECS Capital, Uni.fund, Velocity.Partners, VentureFriends) που επικεντρώθηκαν κυρίως σε startups, με συνολικά κεφάλαια ύψους 540 εκατ. ευρώ. Τα εν λόγω κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, επένδυσαν το τρέχον έτος σε 62 startups, καλύπτοντας περίπου το 85% του συνολικού όγκου των συμφωνιών.
Μεταξύ αυτών, οι angels investors αλλά και τα family offices και τα εταιρικά VCs παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα ενεργοί. Ειδικά οι άγγελοι επενδυτές συμμετείχαν στο εντυπωσιακό 42% των γύρων χρηματοδότησης.
Επιπλέον, αυξημένη παρατηρήθηκε και η συμμετοχή των αμερικανικών εταιρειών και κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών σε εξαγορές κι επενδύσεις ελληνικών startups, με το 33% των συμμετεχόντων VCs σε επενδυτικούς γύρους να είναι από τις Η.Π.Α. και την συμμετοχή επενδυτών εκτός Ελλάδας να φτάνει στο 78% του συνόλου. Συγκεκριμένα πέρα από τους επενδυτές από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το 12% των επενδυτών ήταν από την Αγγλία, το 24% από την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ ένα 9% ήταν από τον υπόλοιπο κόσμο και κυρίως από την Μέση Ανατολή και μόλις το 22% του συνόλου των επενδυτών ήταν από την Ελλάδα.
Η ενίσχυση της εξωστρέφειας δείχνει να αλλάζει την εικόνα και σε επίπεδο exits. Από τις έντεκα νέες εξαγορές που σημειώθηκαν φέτος, ορισμένες εκ των οποίων ξεπέρασαν τα 100 εκατ. ευρώ σε αξία, πολλές ήταν αυτές που πραγματοποιήθηκαν από τεχνολογικούς κολοσσούς με έδρα τις ΗΠΑ. Εταιρείες όπως οι Hewlett Packard Enterprise, Cisco, Dell και Intel προχώρησαν σε επιτυχημένες εξαγορές ελληνικών startups εντός του 2023, ενισχύοντας την τάση των προηγούμενων ετών.
Νέοι τομείς στόχευσης των επενδυτών
Μικρή διαφοροποίηση φαίνεται να υπήρξε ωστόσο στους τομείς που οι επενδυτές επιλέγουν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους. Το 2023, τις τρεις πρώτες θέσεις στις προτιμήσεις των επενδυτών κατέλαβαν οι startups που επικεντρώνονται στις τεχνολογίες λιανικού εμπορίου (RetailTech), τεχνητής νοημοσύνης (AI) και αγροτικής τεχνολογίας (AgriTech), σε αντιστοιχία με τις παγκόσμιες τάσεις, βγάζοντας από την εξίσωση τον πολλά υποσχόμενο τομέα του health tech που κυριάρχησε πέρυσι.
Οι πρωταγωνιστές
Όσο για τις νεοφυείς επιχειρήσεις που βρέθηκαν φέτος στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, είχαν σύμφωνα με το report τα εξής διακριτικά χαρακτηριστικά : 4 από τις 10 εταιρείες που χρηματοδοτήθηκαν είχαν την έδρα τους στην Ελλάδα, 8 στις 10 εταιρείες είχαν στόχευση στο B2B κομμάτι της αγοράς, 6 στις 10 εταιρείες ήταν τεσσάρων και πλέον ετών ενώ μόλις 2 στις 10 εταιρείες είχε γυναίκα συνιδρυτή.
Όσο για τις σημαντικότερες επενδύσεις που πραγματοποίηθηκαν την τρέχουσα χρονιά, η χρυσή εξάδα περιλαμβάνει την EdgeQ, την Causaly, την Instacar, την Hack The Box και τις Trucksters και Tile DB.
H αμερικανική startup, Edge Q, η οποία ασχολείται με την τεχνητή νοημοσύνη στα 5G δίκτυα, τον Μάρτιο του 2023 έτρεξε τον Series B γύρο χρηματοδότησης σηκώνοντας 70,70 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον ότι στην εταιρεία μεταξύ άλλων έχει επενδύσει και το Faistos, γεγονός που προϋποθέτει την δημιουργία γραφείων και στη χώρα μας.
H Causaly, δημιουργός λογισμικού που επιτρέπει σε ερευνητές να αναζητήσουν πληροφορίες μέσα σε τεράστιους όγκους δεδομένων στον χώρο της βιοϊατρικής και να επιταχύνουν την ανακάλυψη νέων θεραπειών, σήκωσε 56,88 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2023 σε έναν Series B γύρο χρηματοδότησης,
Η γνωστή κι από το παρελθόν Instacar, σήκωσε ακόμα 55 εκατ. ευρώ στον Series A γύρο που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2023, ενώ η εξίσου ελληνική Hack the Box που δραστηριοποιείται στον τομέα της κυβερνοασφάλειας σήκωσε τον Ιανουάριο του 2023, 52,14 εκατ. ευρώ στον Series B γύρο χρηματοδότησης.
Τέλος η TileDB , η εταιρεία που δραστηριοποιείται στον πολλά υποσχόμενο κλάδο των Big Data σήκωσε στον Series B γύρο χρηματοδότησής της 32,03 εκατ ευρώ, και η Trucksters που καινοτομεί στον κλάδο των μεταφορών σήκωσε σε Series B γύρο τον Ιούνιο του 2023, περί τα 33 εκατ. ευρώ.
Σε αυτές θα πρέπει να προστεθούν και πολλές ακόμα όπως η Movandi που ασχολείται με ημιαγωγούς και σήκωσε τον Μάιο του 2023 στον Series A γύρο της 20,18 εκατ. ευρώ.
Οι προοπτικές για το 2024
Για τη συνέχεια οι επενδυτές φαίνεται να διατηρούν την αισιοδοξία τους για το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, λόγω της επανεμφάνισης τεχνολογικών εταιρειών υψηλής ποιότητας και επιχειρηματικού ταλέντου η οποία συνδυάζεται με αύξηση των διαθέσιμων επιχειρηματικών κεφαλαίων. Άλλωστε όπως επισημαίνουν οι επενδυτές οι πρόσφατες ιστορίες επιτυχίας του οικοσυστήματος προσελκύουν περαιτέρω επενδύσεις και προβάλλουν τη χώρα στο εξωτερικό, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με το report η συγκρατημένη αυτή αισιοδοξία των διαχειριστών κεφαλαίων αποτυπώνεται στο 3,8/5 με το οποίο αξιολογούν τις προοπτικές του εγχώριου οικοσυστήματος το νέο έτος.
«Η ηρεμία αυτή δεν πρέπει να εκληφθεί ως στασιμότητα. Αντίθετα, είναι ο προάγγελος μιας σημαντικής αλλαγής που αναμένουμε το 2024, καθώς τα funds αυτά αρχίζουν ενεργά να διοχετεύουν κεφάλαια στην αγορά. Σε αντίθεση με την εγχώρια επιβράδυνση, οι διεθνείς και εγχώριες εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων (VC) και ιδιωτικών συμμετοχών (PE) έχουν συμμετάσχει ενεργά στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων ελληνικής προέλευσης. Η τάση αυτή δεν αποτελεί απλώς μια θετική οπτική, αλλά μια ισχυρή απόδειξη της ωριμότητας και της ανθεκτικότητας της αγοράς επιχειρηματικών συμμετοχών της χώρας μας», εξηγεί ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, συνιδρυτής του Found.ation και εταίρος στο Velocity.Partners.
Μετασχηματισμό του επενδυτικού τοπίου και αύξηση της απήχησης της Ελλάδας βλέπει και ο πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (EATE), Δρ. Χάρης Λαμπρόπουλος, υπογραμμίζοντας την σημαντική συνεισφορά της ΕΑΤΕ στην όλη εξέλιξη. «Ο μετασχηματισμός του επενδυτικού τοπίου, η αυξανόμενη απήχηση της Ελλάδας και η δυναμική εξέλιξη του οικοσυστήματος κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, είναι πλέον αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες. Ως το Sovereign Fund-of-Funds και κύριος επενδυτικός βραχίονας της Ελλάδας, με συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια €2,1 δις, η ΕΑΤΕ έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ισχυρών ευρωπαϊκών και διεθνών συμμαχιών και συνεργασιών. Είμαστε περήφανοι που αποτελούμε τον καταλύτη και ταυτόχρονα αναπόσπαστο συστατικό αυτού του ακμάζοντος οικοσυστήματος».
