Στα «σκαριά» βρίσκονται νέες παραγωγικές επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας στην Τρίπολη, επεκτείνοντας τους αναπτυξιακούς ορίζοντες για την περιοχή, η οποία τείνει να εξελιχθεί σε κόμβο παραγωγής φαρμάκων. Το ενδιαφέρον του κλάδου είναι ήδη ορατό με τα επενδυτικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη, ωστόσο, όπως αποκάλυψε ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, τουλάχιστον ακόμα επτά φαρμακοβιομηχανίες δρομολογούν την ανάπτυξη παραγωγικών μονάδων στην περιοχή.
Όπως είναι γνωστό, σε εξέλιξη βρίσκονται δύο μεγάλες επενδύσεις, της DEMO και της WIN MEDICA του Ομίλου ELPEN, ενώ πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι και η FARAN, σχεδιάζει να προχωρήσει στην ανάπτυξη μιας νέας σύγχρονης ερευνητικής και παραγωγικής μονάδας ενέσιμων φαρμακευτικών προϊόντων και μελλοντικά και βιοτεχνολογικών φαρμάκων.
Οι μονάδες αυτές εντάσσονται στα επενδυτικά προγράμματα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, ύψους 1,2 δισ. ευρώ μέχρι το 2026, που κινητροδοτήθηκαν με το επενδυτικό clawback.
Υπενθυμίζεται ότι η εφαρμογή του μέτρου ξεκίνησε, με πόρους από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ) το 2019, ενώ στο τέλος του 2021 εντάχθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Την Παρασκευή (12/4), ο Υπουργός δεσμεύτηκε να διατηρήσει το μέτρο και μετά το τέλος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, με εθνικούς πόρους.
«To επενδυτικό clawback δουλεύει, καθώς η προστιθέμενη αξία που φέρνει στη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερη από τα χρήματα που δαπανά το κράτος. Άρα δεν έχουμε κανέναν λόγο να το σταματήσουμε. Μόνο με μία βόλτα στην Τρίπολη, θα διαπιστώσει κανείς ότι δύο φαρμακοβιομηχανίες, η ELPEN, και η DEMO και σύντομα και η FARAN, δημιουργούν σε μία μικρή επαρχιακή πόλη ένα οικοσύστημα παραγωγής φαρμάκων αδιανόητου βεληνεκούς, σε σχέση με πριν από μερικά χρόνια», είπε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι «τουλάχιστον άλλες επτά φαρμακοβιομηχανίες έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες προκειμένου να αναπτύξουν αντίστοιχες παραγωγικές μονάδες στην Τρίπολη».
Η Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙ.ΠΕ) της Τρίπολης αποδεικνύεται ότι αποτελεί έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό για τη φαρμακοβιομηχανία, προσελκύοντας ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Στελέχη της αγοράς αποδίδουν το ενδιαφέρον αυτό σε μια σειρά παραγόντων, όπως το γεγονός ότι βρίσκεται κοντά στην Αθήνα (160 χλμ. από την Αθήνα) και είναι μια από τις πιο καλά οργανωμένες ΒΙ.ΠΕ. της χώρας, με καλυμμένη λίγο πάνω από το 50% της συνολικής της έκτασης. Επιπλέον, η Τρίπολη είναι μία αναπτυγμένη πόλη, κατά συνέπεια και μία καλή «δεξαμενή» ανθρώπινου δυναμικού για τις κατασκευαστικές και παραγωγικές διαδικασίες. Σημαντικό ρόλο έχει παίξει, βέβαια, και το γεγονός ότι δίνεται η δυνατότητα χρήσης των αναπτυξιακών κινήτρων και των περιφερειακών ενισχύσεων.
Ανάγκη για σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον
Πάντως, ο Υπουργός αναγνώρισε ότι το 2023 ήταν μία «πολύ κακή χρονιά» από πλευράς clawback και rebate, σημειώνοντας ότι σε αυτό έπαιξαν ρόλο και οι εθνικές εκλογές και η χαλάρωση του συστήματος που επήλθε, ενώ ειδική αναφορά έκανε στις επιπτώσεις στην προσέλκυση καινοτομίας από διεθνείς εταιρείες στη χώρα: «Τα όρια αυτά είναι όχι μη βιώσιμα για την προσέλκυση της καινοτομίας -αυτή δεν έχει καν λόγο να έρθει στην Ελλάδα με αυτά τα ύψη του clawback- αλλά είναι μη βιώσιμη για την ύπαρξη της φαρμακευτικής αγοράς ως έχει», δήλωσε.
Αναφέρθηκε, επίσης, στις «δύσκολες» πολιτικές αποφάσεις που έλαβε, όπως η αύξηση της τιμής των φθηνών off patent και γενόσημων φαρμάκων, για τις οποίες δέχθηκε έντονη κριτική από την αντιπολίτευση. «Το 90% των ελλείψεων φαρμάκων στην Ελλάδα είναι στην κατηγορία των σκευασμάτων με τιμή 10-15 ευρώ και οφείλονται στο γεγονός ότι η τιμή τους είναι τόσο χαμηλή που δεν συμφέρει κανέναν να τα πουλάει στην Ελλάδα», τόνισε. Και πρόσθεσε:
«Είναι δύσκολο σε μια χώρα με τόσο αριστερή νοοτροπία να εξηγήσεις ότι το να πουλάει μία βιομηχανία συνεχώς με ζημία δεν βγάζει νόημα. Η βιομηχανία πρέπει να βγάζει κέρδη. Άρα, αν δεν φτιάξουμε ένα περιβάλλον στο οποίο θα εξασφαλίσουμε ένα μίνιμουμ κερδών στη φαρμακοβιομηχανία δεν θα έχουμε φάρμακα».
Σε εναρμόνιση με το αίτημα του κλάδου, ο Υπουργός εξήγησε ότι θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, στο οποίο, σε λογικό πλαίσιο, θα μπορεί η κάθε εταιρεία να ξέρει περίπου τι κύκλο εργασιών θα έχει μέσα σε ένα ευσύνετο χρονικό διάστημα, τι κέρδη μπορεί να έχει στο διάστημα αυτό και τι αποφάσεις πρέπει να πάρει για να έχει αυτά τα κέρδη. «Αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή», υπογράμμισε.
Ξεχωριστός προϋπολογισμός για καινοτόμα φάρμακα το 2025
Αναφερόμενος στους στόχους της πολιτικής φαρμάκου, ο Άδωνις Γεωργιάδης, επεσήμανε ότι για το 2024 στόχος είναι ο εξορθολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ για το 2025 ο στόχος θα είναι η δημιουργία ξεχωριστού προϋπολογισμού για τα καινοτόμα φάρμακα.
Έκανε λόγο για πιο εξειδικευμένο τρόπο εφαρμογής του clawback, με περισσότερους χώρους κλειστού προϋπολογισμού, ανά κατηγορία φαρμάκου, τονίζοντας ότι τα καινοτόμα φάρμακα πρέπει να έχουν δικό τους προϋπολογισμό.
«Αυτό θα γίνει και για να μπορούν οι εταιρείες που εισάγουν σε αυτόν τον χώρο να ξέρουν περίπου ποιες θα είναι οι επιστροφές τους αλλά και για να μην αισθάνονται οι υπόλοιποι ότι η είσοδος καινοτόμων φαρμάκων δημιουργεί πολύ μεγάλη πίεση στους δικούς τους προϋπολογισμούς. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο ούτως ώστε το περιβάλλον να γίνει συμβιωτικό», δήλωσε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη διαφάνεια.
