Νέες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις προκύπτουν από τη νέα ευρωπαϊκή Οδηγία CSRD για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας. Τα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα αναφοράς της εταιρικής βιωσιμότητας, απευθύνονται στις ανάγκες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες στην κεφαλαιαγορά (LSME ESRS) αλλά και των μη εισηγμένων (VSME ESRS) που καλούνται να παρέχουν εθελοντικά, πληροφορίες σχετικές με την εταιρική βιωσιμότητα, είτε από τους πελάτες που είναι μεγάλες εταιρίες, είτε και από τις τράπεζες. Αυτή την στιγμή τα νέα πρότυπα παρουσιάζονται ως σχέδια προς διαβούλευση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και ειδικά τις επιχειρήσεις όλων των κλάδων δραστηριότητας, τους εποπτικούς και θεσμικούς φορείς και τους επενδυτές ενώ η ολοκλήρωση της περιόδου διαβούλευσης που πραγματοποιείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα για Θέματα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (EFRAG), θα συμβάλει στην εκπόνηση των τελικών σχεδίων των δύο αυτών ευρωπαϊκών προτύπων, προκειμένου να υιοθετηθούν με την έκδοση αντίστοιχης Κανονιστικής Πράξης Εφαρμογής τον Ιούλιο του 2025 για το LSME και Οδηγίες – Σύστασης για το VSME.
H έναρξη της περιόδου συμμόρφωσης για τις εισηγμένες ΜμΕ, αναμένεται να ξεκινήσει το 2026, ενώ προβλέπεται και μία περίοδος δύο ετών για την πλήρη προσαρμογή σε αυτό. Φυσικά, η αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο απαιτεί την κατάλληλη προσαρμογή από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες οι οποίες δεν θα πρέπει να αγνοηθούν, όπως σημείωσαν και εκπρόσωποι φορέων κατά την ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στην Αθήνα από την EFRAG σε συνεργασία με το CSR HELLAS.
Ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας και Αντιπροέδρου της Διοικητικής Επιτροπής της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων (ΚΕΕΕ), Παύλος Ραβάνης, μιλώντας στην εκδήλωσε επεσήμανε τις προκλήσεις που κρύβει η αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο για τις ΜμΕ. «Η αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο και η αναγνώριση του ρόλου των ΜμΕ και για την Ευρωπαϊκή ενιαία αγορά αλλά και για την απασχόληση αφού αυτές απασχολούν σήμερα περισσότερο από το 65% του συνόλου των εργαζομένων της Ε.Ε. δεν θα πρέπει να της οδηγήσει σε ένα υπέρμετρο και άνισο κόστος για την προσαρμογή. Η δημοσιοποίηση των πληροφοριών για ουσιώδη θέματα εταιρικής βιωσιμότητας δεν είναι αυτοσκοπός για τις επιχειρήσεις είτε μικρές είναι είτε μεγάλες. Είναι και οφείλει να παραμείνει ένα εργαλείο διοίκησης των κινδύνων, των ευκαιριών και των προγραμμάτων δράσης. Όσο πιο απλά, κατανοητά και χρηστικά είναι για τις ΜμΕ τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα που συμβάλλουν στον απώτερο σκοπό της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας επιχειρήσεων και κοινωνίας, τόσο πιο χρήσιμα και αποτελεσματικά μπορούν να είναι για τους τελικούς χρήστες και ωφελούμενους, που είναι και οι επιχειρήσεις, αλλά και το περιβάλλον, επιχειρηματικό και φυσικό, οι εργαζόμενοι και οι πελάτες τους οποίους οι επιχειρήσεις οφείλουν να εξυπηρετούν με βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες», σημείωσε ο κ. Ραβάνης.
Τι κάνουν οι μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις – Τα μέτρα στήριξης
Προκειμένου να ενημερωθούν για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και να στηριχθεί η προσαρμογή τους, από το 2015, έχει δημιουργηθεί το έργο «ΕΥ ΑΕΙΦΟΡΕΙΝ» με σκοπό τη διάδοση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και την εμπέδωσή του στην κοινωνία και τον επιχειρηματικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, όπως ανέφερε ο κ. Ραβάνης, διαπιστώθηκε ότι και οι μικρές επιχειρήσεις προσφέρουν αθόρυβα αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε τοπικό επίπεδο Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: οι αρτοποιοί, αφήνουν τα μη πωληθέντα της ημέρας, σε εκκλησίες και απόρους, οι κομμωτές, προσφέρουν κομμένα μαλλιά για να μετατραπούν σε περούκες για καρκινοπαθείς, οι ηλεκτρολόγοι και υδραυλικοί, υποστηρίζουν δωρεάν κοινωφελή ιδρύματα που έχουν ανάγκη.
Σε ένα άλλο πρόγραμμα πιλότο, το eco fashion, που υλοποιήθηκε επίσης από το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο για πολύ μικρές επιχειρήσεις από τον κλάδο του ετοίμου ενδύματος, παραγωγή και εμπορία προκύπτουν αποτελέσματα που επιβεβαιώνουν ότι και οι ΜμΕ αναγνωρίζουν την ανάγκη για προσαρμογή χρειάζονται κατάλληλη βοήθεια και πρόσβαση σε νέους μεθόδους οργάνωσης και διαχείρισης της βιωσιμότητάς τους σε επίπεδο στρατηγικής και στόχων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν με κατάλληλη εκπαίδευση, οδηγίες και σχετική με το επιχειρηματικό τους μοντέλο τεκμηρίωση να ακολουθήσουν τις σχετικές με την βιωσιμότητα αρχές και να επενδύσουν στην προσαρμογή τους επιχειρηματικού τους μοντέλου στα νέα δεδομένα όπως ακριβώς και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι ο στόχος για τις Μεγάλες και τις ΜμΕ φαίνεται να είναι κοινός να αλλάξουν επιχειρηματικό μοντέλο και να ακολουθήσουν τις αρχές για ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο.
Ανάγκη για απλοποιημένη, κοινή γλώσσα
Σημαντικός παράγοντας που θα συμβάλει στην επιτυχή υιοθέτηση των νέων προτύπων από τις ΜμΕ είναι η χρήση μιας κοινής γλώσσας, όπως υποστήριξε ο κ. Ραβάνης. «Αναγνωρίζουμε ότι η συμμετοχή μας στην διαδικασία της διαβούλευσης είναι σημαντική γιατί αποτελεί για όλα τα μέλη μας μία σημαντική προτεραιότητα να αποκτήσουμε μία κοινή γλώσσα συνεννόησης για το τι σημαίνει βιωσιμότητα, πως μπορούμε να τη μετρήσουμε στο μέγεθος που αναλογεί σε κάθε επιχείρηση όπως ρητά άλλωστε ορίζει ο κανόνας της αναλογικότητας που εισάγει η Οδηγία CSRD που είναι αυτή που επίσης εισηγείται και την δημιουργία των Ευρωπαϊκών Προτύπων. Θεωρούμε αναγκαία την κοινή γλώσσα για να συνεννοηθούμε στο τι είναι ουσιώδες και σημαντικό και για τις επιχειρήσεις και για τα ενδιαφερόμενα μέρη. Συμφωνούμε στην απλοποίηση της γλώσσας αυτής ειδικά όταν απευθυνόμαστε στις ΜμΕ γιατί πρέπει να γίνει η γλώσσα της βιωσιμότητας (και όσων περιγράφουν τα πρότυπα) η γλώσσα των στελεχών και κυρίως της διοίκησης, του επιχειρηματία που παίρνει τις αποφάσεις. Στο πλαίσιο αυτό χαιρετίζουμε καταρχήν την προσπάθεια για το Εθελοντικό Πρότυπο και την απλοποίηση της γλώσσας και της αρχιτεκτονικής του ώστε να είναι μία τμηματική μετάβαση (step by step) από την βάση (micro επιχείρηση) προς τα πάνω», επεσήμανε.
Σημειώνεται ότι το CSR Hellas με το CSR Cyprus έχουν εκπονήσει μετάφραση στα ελληνικά αυτού του μέρους του Προτύπου προκειμένου να διευκολυνθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις που δημοσιοποιούν απολογισμούς βιωσιμότητας.
