Ένα βήμα προτού καταστεί νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται η Πράξη για την Βιομηχανία Μηδενικών Εκπομπών καθώς το σχετικό κείμενο εγκρίθηκε πριν από τρεις ημέρες και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο νόμος Net Zero Industry Act (NZIA) για την ενίσχυση της παραγωγής της ΕΕ σε τεχνολογίες που απαιτούνται για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές είχε ήδη συμφωνηθεί ανεπίσημα μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και τώρα πρέπει να εγκριθεί και επίσημα από το Συμβούλιο προκειμένου να γίνει νόμος. Η πράξη θέτει ως στόχο για την Ευρώπη να παράγει το 40% των ετήσιων αναγκών της για ανάπτυξη σε τεχνολογίες Net Zero έως το 2030, με βάση τα Εθνικά Σχέδια Ενέργειας και Κλίματος (NECPs) και να καλύψει το 15% της παγκόσμιας αγοραίας αξίας για αυτές τις τεχνολογίες.
Η Net Zero Industry Act θεωρείται κομβικό στοιχείο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας και αναζητά να διασφαλίσει ότι η ΕΕ έχει τα απαραίτητα εφόδια για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, καθορίζοντας δείκτη αναφοράς για την παραγωγική ικανότητα της ΕΕ στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, ώστε να καλύπτει τουλάχιστον το 40 % της αναμενόμενης ενωσιακής ζήτησης έως το 2030. Στόχος είναι να δημιουργήσει τις ευνοϊκές κανονιστικές συνθήκες που απαιτούνται για την προσέλκυση και τη στήριξη επενδύσεων σε τεχνολογίες και συναφή έργα που θα συμβάλουν σημαντικά στην απανθρακοποίηση. Οι διατάξεις αναμένεται να ευνοήσουν την δημιουργία περισσότερων εγκαταστάσεων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, με ταχύτερο τρόπο.
Τι προβλέπει η Net Zero Industry Act για τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις και τους πολίτες
Ο νέος κανονισμός προσδιορίζει ένα ευρύ σύνολο τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών οι οποίες μπορούν να υποστηριχθούν μέσω στρατηγικών έργων. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για ηλιακά φωτοβολταϊκά, χερσαία και υπεράκτια αιολική ενέργεια, κυψέλες καυσίμου, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, συσσωρευτές, τεχνολογίες δικτύου και βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα,. Μετά την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως ο χάλυβας, τα χημικά προϊόντα ή το τσιμέντο, οι οποίες παράγουν κατασκευαστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται σ' αυτές τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και επενδύουν στην απανθρακοποίηση μπορούν επίσης να υποστηριχθούν ως στρατηγικά έργα.
Τα νέα μέτρα θα έχουν ξεχωριστή εφαρμογή τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επιχειρηματικό και σε επίπεδο καταναλωτών/ιδιωτών.
Για την πιο άμεση ανταπόκριση των επιχειρήσεων, ο νέος νόμος θα απλοποιήσει η διαδικασία αδειοδότησης, θέτοντας μέγιστα χρονοδιαγράμματα για τα έργα που θα εγκριθούν ανάλογα με το εύρος και την έκδοσή τους.Όσον αφορά στα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών, επιταχύνει ακόμη περισσότερο την αδειοδότηση. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε εισάγει την έννοια των κοιλάδων επιτάχυνσης για μηδενικές καθαρές εκπομπές (Net Zero Acceleration Valleys), οι οποίες μπορούν να συσταθούν από τα κράτη μέλη προκειμένου να διευκολυνθεί η δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών βιομηχανικής δραστηριότητας μηδενικών καθαρών εκπομπών και να εξορθολογιστούν περαιτέρω οι διοικητικές διαδικασίες.
Τα εθνικά προγράμματα στήριξης υιοθέτησης πράσινων τεχνολογιών (αντλίες θερμότητας, ηλιακοί συλλέκτες) από τα νοικοκυριά και τους καταναλωτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας.
Οι διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων και οι δημοπρασίες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει επίσης να πληρούν αυτά τα κριτήρια, αν και υπό προϋποθέσεις που θα καθοριστούν από την Επιτροπή, και για τουλάχιστον 30% του όγκου που δημοπρατείται ετησίως στο κράτος μέλος, ή εναλλακτικά για μέγιστη ενέργεια 6 Gigawatt (GW) που δημοπρατούνται ανά έτος και ανά χώρα.
Ο νόμος Net Zero Industry Act λειτουργεί συμπληρωματικά με τον Κανονισμό για τις Κρίσιμες πρώτες Ύλες και αναμένεται ότι θα ενθαρρύνει την χρηματοδότηση από τα έσοδα του εθνικού συστήματος εμπορίας εκπομπών (ETS) και για τα περισσότερα στρατηγικά έργα μέσω της Πλατφόρμας Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP), και είναι ένα βήμα προς τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Κυριαρχίας.
