Με τον ορισμό της 27ης Σεπτεμβρίου ως της ημερομηνίας υποβολής οικονομικών προσφορών για το «διπλό» project «Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων Λασιθίου - Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας Νομού Λασιθίου και Βασικά Έργα Αξιοποίησης Αρδευτικού Νερού», ολοκληρώθηκε το «παζλ» των 6 προγραμματισμένων για τον Σεπτέμβριο διαγωνισμών για την υλοποίηση αρδευτικών υποδομών, μέσω ΣΔΙΤ, που προωθούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Για τη «μισή ντουζίνα» αυτή διαγωνισμών θα δώσουν «μάχη», πάντα εκτός απροόπτου, οι ισχυροί κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, INTRAKAT, METLEN (πρώην Μυτιληναίος), ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (Ελλάκτωρ), είτε αυτόνομα, είτε σε μεταξύ τους κοινοπραξίες είτε σε συνεργασία με άλλα μικρότερες εταιρείες (π.χ. Χρ. Κωνσταντινίδης, Μεσόγειος κ.α.).
Τα 6 ΣΔΙΤ του υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης ανά την χώρα και το ΥΔΩΡ 2.0»
Τα έργα αυτά σχετίζονται και με το πρόγραμμα «ΥΔΩΡ 2.0» με το οποίο στην κυβέρνηση επιχειρούν να επιτύχουν ορθολογικότερη χρήση των υδάτινων πόρων, μείωση στο κόστος παραγωγής και αύξηση των καλλιεργουμένων εκτάσεων. Το παραπάνω έργο της Κρήτης είναι το δεύτερο από τα έργα του ΥΔΩΡ 2.0 που περιέχει κατασκευή φράγματος και το έκτο κατά σειρά έργο ΣΔΙΤ που δημοπρατείται μετά τα έργα Αποκατάσταση και Εκσυγχρονισμός των δικτύων άρδευσης ΤΟΕΒ Ταυρωπού, Αρδευτικό Δίκτυο Αλμωπαίου, Αρδευτικό Δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας- Ορφανά Ν. Καρδίτσας, Μεταφορά και διανομή Νερού από τον ποταμό Νέστο στην Πεδιάδα της Ξάνθης, Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Συντήρηση και Λειτουργία Φράγματος Μιναγιώτικου. Πρόκειται για 6 ξεχωριστά έργα σε Βόρεια Ελλάδα (Μακεδονία – Θράκη), Κεντρική Ελλάδα (π.χ. Θεσσαλία, Καρδίτσα), Πελοπόννησο (Μεσσηνία) αλλά και Κρήτη (Λασίθι – Ιεράπετρα), που αντιστοιχούν σε ΣΔΙΤ συνολικής αξίας σχεδόν 850 εκατ. ευρώ, τα οποία θα αναλάβουν να κατασκευάσουν, συντηρούν και εκμεταλλεύονται οι ιδιώτες για διάρκεια 25-27 ετών. Οι οικονομικές προσφορές αναμένεται να δοθούν εντός Σεπτεμβρίου, με την επισήμανση ότι ενίοτε προκύπτουν αλλαγές στα χρονοδιαγράμματα και μεταθέσεις στις ημερομηνίες.
Γιατί είναι αναγκαία η προώθησή τους
Με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης να είναι τα τελευταία δύο χρόνια παραπάνω από ορατές, η χώρα μας σπεύδει να βάλει μπρος έργα διαχείρισης υδάτων, αν και ήδη καταφράφονται καθυστερήσεις. Οι διαγωνισμοί αυτοί προωθούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και σχετίζονται και με το χρηματοδοτικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Θεωρούνται ως ιδιαίτερα σημαντικά έργα για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες, αλλά και την εθνική οικονομία, απαραίτητα για την «στήριξη» της γεωργίας, καθώς εκτιμάται ότι θα «ξεδιψάσουν» δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα το κάθε ένα από αυτά, στις περιοχές στις οποίες θα κατασκευαστούν. Το έργα θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά τόσο για την αγροτική ανάπτυξη της κάθε περιοχής όσο όμως και για την τουριστική (σε ειδικές περιοχές όπως η Κρήτη ή η Μεσσηνία), αφού εμμέσως συμβάλλουν και στην εξοικονόμηση καλής ποιότητας υδρευτικού νερού που σήμερα χρησιμοποιείται για άρδευση.
Η «μισή ντουζίνα» διαγωνισμών, οι διεκδικητές και οι εκτάσεις
Ειδικότερα, πρόκειται για το δίκτυο άρδευσης Ταυρωπού ποταμού («Αποκατάσταση και Εκσυγχρονισμός των δικτύων Άρδευσης του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων Ταυρωπού», αξίας 128,75 εκατ. ευρώ), το δίκτυο άρδευσης Ξάνθης («Μεταφορά και διανομή νερού από τον ποταμό Νέστο στην πεδιάδα της Ξάνθης για αρδευτικούς σκοπούς», αξίας άνω των 210 εκατ. ευρώ), το «Φράγµα Μιναγιώτικο και αρδευτικό δίκτυο στη Μεσσηνία» (142 εκατ. ευρώ), το «αρδευτικό δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας – Ορφανών Ν. Καρδίτσας» (ΣΔΙΤ αξίας 107 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ), το «διπλό» ΣΔΙΤ της Κρήτης «Λιµνοδεξαµενή Xοχλακίων νοµού Λασιθίου - Φράγµα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας» (σχεδόν 147 εκατ. ευρώ) αλλά και το «αρδευτικό δίκτυο Αλµωπαίου» (αξίας 98,5 εκατ. ευρώ περίπου).
Για παράδειγμα, η συνολική εξυπηρετούμενη έκταση του αρδευτικού έργου στον Ταυρωπό θα ανέρχεται σε 115.000 στρέμματα. Το έργο πρόκειται να εξυπηρετήσει την άρδευση των αγροκτημάτων Αρτεσιανού, Γεωργικού, Καναλίων, Καρδίτσας, Καρδιτσομαγούλας, Κρύας Βρύσης, Λοξάδας, Μακρυχωρίου, Μητρόπολης, Μυρίνης, Παλαιοκκλησίου, Προδρόμου, Ρούσσου, Σταυρού, Φαναρίου, Φράγκου, καθώς και μέρος των αγροκτημάτων Αγ. Αναργύρων, Αγ. Θεοδώρων και Ξινονερίου της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας. Προσφορές έχουν οριστεί για τις 3 Σεπτεμβρίου. Ενδιαφέρον έχουν εκφράσει οι THALIS-ΑΒΑΞ-Γκολιόπουλος, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις - Intrakat, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, METKA - Μεσόγειος.
Το έργο στην Ξάνθη αφορά στην κατασκευή των κύριων έργων για τη μεταφορά και διανομή νερού από τον ποταμό Νέστο στην Ανατολική πεδιάδα Ξάνθης για την εξυπηρέτηση των αρδευτικών αναγκών της. Επιπρόσθετα, αφορά στην κατασκευή των έργων μεταφοράς και διανομής της περιοχής που εμπεριέχει τις αγροτικές εκτάσεις Μυρωδάτου-Αβδηρών-Βελόνης-Μάνδρας- Πεζούλας, η οποία είναι μία εκ των πέντε περιοχών στις οποίες έχει διαχωριστεί η πεδιάδα της Ξάνθης και περιλαμβάνει αρδευόμενες εκτάσεις περίπου 56 χιλιάδων στρεμμάτων (που αποτελούν περίπου το 22% της συνολικής έκτασης της πεδιάδας) και παρουσιάζει τα σοβαρότερα προβλήματα υφαλμύρωσης. Για τις 13 Σεπτεμβρίου έχει οριστεί η ημερομηνία υποβολής των δεσμευτικών προσφορών για το έργο ΣΔΙΤ μεταφοράς και διανομής νερού από τον ποταμό Νέστο στην Πεδιάδα της Ξάνθης. Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει τα σχήματα: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, THALIS-ΑΒΑΞ-Γκολιόπουλος, METKA - Μεσόγειος, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat.
Το έργο του Ολοκληρωμένου Συστήματος Δικτύου Άρδευσης Υπέρειας - Ορφανών, θα αξιοποιεί τις υφιστάμενες γεωτρήσεις που ήδη λειτουργούν, και είναι είτε δημοτικές ή ιδιοκτησίας των ΤΟΕΒ. Πιο συγκεκριμένα, προτείνονται έντεκα επί μέρους αρδευτικά δίκτυα που θα αρδεύουν συνολικά ακαθάριστη έκταση περί τα 74.650 στρέμματα και καθαρή έκταση περί τα 67.800 στρέμματα των παρακείμενων στον ποταμό Ενιπέα πεδινών εκτάσεων των αγροκτημάτων Πολυνερίου, Σταυρού, Κατωχωρίου, Ελληνικού, Βρυσιών & Υπέρειας του Νομού Λάρισας, καθώς και Ορφανών, Φύλλου και Λεύκης του Νομού Καρδίτσας, δικαιοδοσίας των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Τιτανίου και Ενιπέα Φαρσάλων, καθώς και του Δήμου Παλαμά και θα αξιοποιούν τις γεωτρήσεις συνολικής δυναμικότητας περί τα 14.345 κυβικών μέτρων/ώρα. Επιπλέον, το δίκτυο αναμένεται να ενσωματώνει έξυπνες τεχνολογίες με αισθητήρες και αυτόματους διακόπτες, για τη βελτιστοποίηση της άρδευσης και την ελαχιστοποίηση των απωλειών νερού και των δαπανών ενέργειας.
Το έργο του Ολοκληρωμένου Συστήματος Δικτύου Άρδευσης Αλμωπαίου εξυπηρετεί συνολικά εκτάσεις 120.440 στρεμμάτων που υπάγονται στους Δήμους Σκύδρας και Πέλλας της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, αφορά στην άρδευση της περιοχής και προβλέπεται να υλοποιηθεί με κλειστά αρδευτικά δίκτυα συνολικού μήκος 790 χλμ. Η κατασκευή του έργου θα συμβάλλει στην άρδευση καλλιεργούμενων εκτάσεων στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας Γιαννιτσών, με ταυτόχρονη ενίσχυση και ποιοτική βελτίωση της οικολογικής παροχής της Περιφερειακής Τάφρου Θεσσαλονίκης. Στις 10 Σεπτεμβρίου θα δοθούν προσφορές για το εν λόγω ΣΔΙΤ για το οποίο έχουν δείξει ενδιαφέρον οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΜΕΤΚΑ – Μεσόγειος, ΘΑΛΗΣ – ΑΒΑΞ – Γκολιόπουλος και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat.
Στην Μεσσηνία, το έργο περιλαμβάνει το Φράγμα Μιναγιώτικο και το αρδευτικό δίκτυο που πρόκειται να αρδεύσουν έκταση 35.000 στρεμμάτων στο Δήμο Πύλου – Νέστορος της Π.Ε. Μεσσηνίας αλλά και να υδρεύσουν τους οικισμούς Λαχανάδας και Φοινικούντας του Δήμου Πύλου – Νέστορος και Μηλίτσας και Βλασαίικων του Δήμου Μεσσήνης. Οι εργασίες χωροθετούνται στο Νοτιοδυτικό Τμήμα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Το αρδευτικό δίκτυο θα εξυπηρετεί τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις των πρώην Δημοτικών Διαμερισμάτων: · Ευαγγελισμού, Φοινικούντας, Λαχανάδας και Φοινίκης της πρώην Δ.Ε. Μεθώνης, · Πηδάσου, Χωματάδας, Καλλιθέας και Αμπελακίων της πρώην Δ.Ε. Πύλου, και · Μηλίτσης της πρώην Δ.Ε. Αιπείας. Οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - ΧΡ. Δ. Κωνσταντινίδης, ΜΕΤΚΑ - Intrakat - Μεσόγειος και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ ετοιμάζονται για προσφορές στις 17 Σεπτεμβρίου.
Τέλος, σε σχέση με το έργο «Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων νομού Λασιθίου και λοιπά συνοδά έργα – Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας Νομού Λασιθίου και βασικά έργα αξιοποίησης αρδευτικού νερού», με το πρώτο υποέργο εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί ενίσχυση στην κάλυψη των αναγκών των υφιστάμενων αρδευτικών δικτύων κατά 65% του δικτύου Παλαικάστρου έκτασης 5.000 στρεμμάτων περίπου (με επιπλέον περί τα 1.500 στρεμμάτων αρδευόμενα από ιδιωτικά έργα), και κατά 35% του δικτύου Λαγκάδας έκτασης 2.500 στρεμμάτων περίπου, οι οποίες σήμερα καλύπτονται πλημμελώς λόγω ανεπάρκειας των υφιστάμενων πηγών υδροδότησης, ενώ το δεύτερο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προτεινόμενων έργων της μελέτης μικρών ταμιευτήρων της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου για την αντιμετώπιση του προβληματικού υδρολογικού ισοζυγίου και της έλλειψης επαρκών ποσοτήτων νερού που απαιτούνται για την περαιτέρω ανάπτυξη της γεωργίας και του τουρισμού. Στον διαγωνισμό συμμετέχουν οι ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Metlen, ΘΑΛΗΣ-ΑΒΑΞ-Γκολιόπουλος και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
